Τραμπ - Τουρκία και... Μηλίων Διάλογος
Πρωτοφανείς αντιλογίες Τραμπ - Ζελένσκι, στον Λευκό Οίκο, 28.2.2025, που θύμισαν κάτι από τον... Μηλίων Διάλογο του 415 π.Χρ. στον Θουκυδίδη μας.
ΠΟΣΟ ισχυρότερη και περισσότερο θωπευόμενη - και επικινδυνότερα για τον Ελληνισμό αλαζονικότερη - ή, ίσως, το αντίθετο, πιθανόν να καταστεί η Τουρκία, επί της νέας προεδρίας Ντόναλντ Τραμπ των Ηνωμένων Πολιτειών εκκωφαντικά καυχομένης ως ανατρεπτικής των παγκοσμίως μέχρι τούδε ισχυόντων;
Άπαντες στην υφήλιο παρακολουθούν με έκπληξη τις θεαματικές προβολές επιδείξεων «υπερ-μεγαλειότητος», με τις υπογραφάρες ναρκισσισμού επί των διαταγμάτων του Προέδρου Τραμπ και τις ακατάπαυστες ριπές απειλητικών εκβιασμών έναντι ουκ ολίγων, προς επίτευξη υποταγής στα συμφέροντα των ΗΠΑ, όπως ο ίδιος τα εννοεί στις εξαγγελίες του, για να κάνει «ξανά μεγάλη την Αμερική» (MAGA = Make America Great Again).
Εν παρενθέσει: Αυτό το τραμπικό «maga» ακούγεται πάντως ομόηχο με τον παρ’ ημίν «μάγκα», τις «μαγκιές» και τα «μαγκιλίκια». Διαφορετικής βέβαια σημασίας το MAGA με τον μάγκα, ωστόσο εκφράζονται όμως επί της ουσίας παρομοίως!
ΕΚΕΙΝΕΣ οι... απείρου κάλλους, πρωτοφανείς στη διεθνή διπλωματία, αντιλογίες που καταγράφηκαν από τους φακούς και τα μικρόφωνα των δημοσιογράφων, παρόντων στον Λευκό Οίκο, την προπερασμένη Παρασκευή, 28.2.2025, μεταξύ των Αμερικανών Τραμπ και Βανς από τη μια και του Ουκρανού Προέδρου Ζελένσκι από την άλλη, τηρουμένων των αναλογιών, θύμισαν στους ιστοριομνήμονες κάτι από τον ξακουστό Μηλίων Διάλογο που κατέγραψε στην Ξυγγραφή του (Ε΄ 85-113) ο αρχαίος μας Θουκυδίδης.
Ξανά εν παρενθέσει: Το 415 π.Χρ., στο 16ο έτος του 27ετούς Πελοποννησιακού Πολέμου (431-404 π.Χρ.), οι στυγνοί και αλαζονικοί Αθηναίοι ιμπεριαλιστές, εισβολείς στο μικρό νησί της Μήλου, απαιτούσαν από τους αβοήθητους Μηλίους να υποδουλωθούν, σώοι, οικειοθελώς, για να μην τους σφαγιάσουν. Εκεί οι εισβολείς είπαν και τον έκτοτε ξακουστό «κανόνα» ότι:
- «Στις ανθρώπινες σχέσεις τα νομικά επιχειρήματα έχουν αξία όταν εκείνοι που τα επικαλούνται είναι περίπου ισόπαλοι σε δύναμη και ότι, σε αντίθετη περίπτωση, ο ισχυρός επιβάλλει ό,τι του επιτρέπει η δύναμή του και ο αδύνατος υποχωρεί όσο του το επιβάλλει η αδυναμία του» (Ε-91).
- Εν τέλει οι Μήλιοι αρνήθηκαν να υποταχθούν, οι Αθηναίοι τούς κατανίκησαν, θανάτωσαν όλους τους ενήλικες και υποδούλωσαν τα γυναικόπαιδα. Στην συνέχεια όμως της ιστορίας ο Θουκυδίδης κατέγραψε την μοιραία για τους Αθηναίους Σικελική Εκστρατεία. Όπου, η σοφή αντι-ιμπεριαλιστική στρατηγική του Συρακούσιου Ερμοκράτη συνένωσε όλους τους Σικελιώτες, προσείλκυσε την βοήθεια και των Σπαρτιατών, πέτυχε δηλαδή να καταστήσει ισχυρότερη την άμυνα, και προκάλεσε την πανωλεθρία των Αθηναίων εισβολέων το 413 π.Χρ.. Ο «κανόνας» που εκφώνησαν οι Αθηναίοι στους άτυχους Μηλίους αποδείχθηκε οσονούπω... μπούμερανγκ στις Συρακούσες.
ΕΙΝΑΙ πάντα χρήσιμη η υπενθύμιση της Ιστορίας για την επαρκέστερη αποκρυπτογράφηση - κατανόηση των όσων συμβαίνουν σήμερα και για την ορθότερη πρόβλεψη των μελλούμενων στις ραγδαίως ρέουσες όλο και πιο επικίνδυνα διεθνείς σχέσεις της εποχής μας.
Με πρώτιστο το καθήκον πρόσκτησης της αναγκαίας ισχύος και επιδεξιότητας (στρατιωτικής, διπλωματικής, οικονομικής, κοινωνικής συνοχής και φρονήματος) για την ασφάλεια αμφοτέρων των κρατών Ελλάδος και Κύπρου, την πειστική αποτροπή των τουρκικών απειλών και την ανέκπτωτη διεκδίκηση απελευθέρωσης των σκλαβωμένων από τον Αττίλα εδαφών της Κυπριακής Δημοκρατίας.
ΕΔΩ λοιπόν το εναρκτήριο ερώτημα αναφέρεται στα μελλούμενα της τουρκικής ισχύος. Ως διαρκούς απειλής στρεφομένης αμετάκλητα κατά του Ελληνισμού. Εντός του νέου πλέγματος διεθνών συσχετισμών που αναδιαμορφώνεται ταχύτατα από τις «σεισμικές δονήσεις» της πολιτικής Τραμπ των ΗΠΑ.
- Πόσο δηλαδή θα ωφεληθεί, ή θα βλαφθεί, η αναπτυσσόμενη επί της 23ετίας του μονοκράτορα Ερντογάν, νεο-οθωμανική στρατηγική της Τουρκίας, από τις επιλογές του Αμερικανού Προέδρου στην παγκόσμια σκακιέρα; Και ιδίως στην δική μας γειτονιά. Σε διαρκή συνάρτηση με όσα ο «τραμπισμός» ήδη προκαλεί και επιφέρει στους υπόλοιπους αναδιατασσόμενους αναγκαστικώς δρώντες στη Μέση Ανατολή, στην Ευρώπη, στην Ασία και παντού.
Με την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία 24η Φεβρουαρίου 2022 διατυπώθηκε η άποψη ότι εισήλθαμε στα προεόρτια ενός οιονεί Τρίτου Παγκοσμίου Πολέμου.
- Ο Ερντογάν έδειξε έκτοτε ότι το εξέλαβε ως ευκαιρία - συγκυρία να επιδιώξει η Τουρκία την ανάκτηση όσων έχασε ηττημένη στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο η έκτοτε διαλυθείσα Οθωμανική Αυτοκρατορία. Και όσα ως «επιτήδειος ουδέτερος», που δεν έριξε ούτε μια ντουφεκιά, δεν κατόρθωσε να αρπάξει με τη λήξη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου.
- Είναι αποδεδειγμένα πασίδηλο απ’ όλες τις κινήσεις της τουρκικής πολιτικής, εκπεφρασμένο σε κάθε ομιλία - εκφώνηση των οραμάτων Ερντογάν, ότι αυτά έχει πρωτίστως στο μυαλό του και αυτά με επιμονή σχεδιάζει και αταλάντευτα τα επιδιώκει.
- Ως αναγνωρισμένος κιόλας «σκακιστής διεθνούς εμβέλειας», από την προηγούμενη θητεία Τραμπ στον Λευκό Οίκο.
- Ωφελημένος συνάμα και από τον επίσης μονοκράτορα της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν.
- Χαϊδευόμενος επιπλέον και από τους αισθανόμενους ότι τον έχουν ανάγκη ιθύνοντες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
- Συν επίσης και τους επιμένοντες διαιωνίως «πρωτομάστορες» της περιοχής Βρετανούς του Φόρεϊν Όφεως...
ΟΜΩΣ, στην σκακιέρα της περιοχής ο νεο-οθωμανισμός του Ερντογάν μεθόδευσε πλοκάμια τα οποία εκλαμβάνει πλέον ως ξεκάθαρη απειλή ο άλλος πολύ ισχυρός και πολύ πιο εκλεκτός επιστήθιος του Τραμπ, ο Ισραήλ. Η τουρκική προέλαση στην Συρία προστέθηκε στις προηγούμενες προσπάθειες, μέσω των ηττημένων πλέον Χεζμπολάχ και Χαμάς, να φτάσουν τα «σύνορα της καρδιάς» του Ερντογάν ώς την Ιερουσαλήμ. Προφανώς στον Ισραήλ, έστω και αργοπορημένα, μελετούν βαθύτερα το «Στρατηγικό Βάθος» του Αχμέτ Νταβούτογλου που υλοποιεί σταθερά φέτα-φέτα ο Ερντογάν, που τον είχε και μέντορά του πριν τον απολακτήσει... Όπως εξάλλου πράττουν και στην Αίγυπτο του Σίσι...
ΕΝΔΕΧΕΤΑΙ, συνεπώς, οι εξελίξεις κυρίως των σχέσεων Τουρκίας - Ισραήλ να καθορίσουν σε σημαντικό βαθμό την πολιτική Τραμπ έναντι του Ερντογάν. Δεν είναι και πολύ πιθανό να καταγράψουν οι δημοσιογράφοι αντιλογίες του Τούρκου Προέδρου στο Οβάλ Γραφείο, αν και τίποτε δεν αποκλείεται επί προεδρίας Τραμπ.
- Ωστόσο, από αυτήν την ρέουσα τριγωνική συνάρτηση ΗΠΑ - Ισραήλ - Τουρκία, επόμενο που μπορεί να προκύψει, ως υποπροϊόν, είναι και ο ρόλος των Ηνωμένων Πολιτειών στα ελλαδο-τουρκικά και στο Κυπριακό.
- Και αν αυτός ο ρόλος θα ενδυναμώσει ή θα μειώσει την τουρκική αλαζονεία σε βάρος του Ελληνισμού. Αλαζονεία, η οποία έχει τω όντι αναπτυχθεί μετά από τις επιτυχίες Ερντογάν στην Λιβύη, στην Συρία, στο Ουκρανικό και στις τρέχουσες, αλλ’ όχι οριστικές προοπτικές, στο Κουρδικό.
ΒΕΒΑΙΩΣ, Ελλάς και Κύπρος, δεν είναι... Συρία. Δεν είναι «του χεριού» της Άγκυρας. Κι ούτε όπως τους δύσμοιρους Μηλίους του 5ου αιώνα προ Χριστού. Διαθέτουν τους Συντελεστές Ισχύος για «ν’ αντιγράψουν» (κατ’ αναλογίαν) την στρατηγική του Συρακούσιου Ερμοκράτη, που έλεγε στους αρχικά απρόθυμους συμπατριώτες του ότι «δεν μέμφομαι αυτούς που θέλουν να επεκτείνουν την εξουσία τους, αλλά κατηγορώ εκείνους που είναι προθυμότεροι να υποταχθούν» (Δ-61 Θουκυδίδης).