«Θωρακίζουν» τις πόλεις με κάμερες σε δημόσιους χώρους - Πώς θα λειτουργούν για να καταπολεμήσουν την παραβατικότητα

Η τοποθέτηση καμερών ασφαλείας σε δημόσιους χώρους αποτελεί ένα θέμα που έχει προκαλέσει έντονες συζητήσεις, ισορροπώντας μεταξύ της ανάγκης για δημόσια ασφάλεια και της προστασίας των προσωπικών δεδομένων των πολιτών.​

Η επαναφορά του ζητήματος στη δημόσια συζήτηση έγινε με αφορμή τα αλλεπάλληλα περιστατικά βανδαλισμών στην Πάφο και τις δηλώσεις του Δημάρχου Πάφου, Φαίδωνα Φαίδωνος.

Την ίδια ώρα, ο Υπουργός Δικαιοσύνης, Μάριος Χαρτσιώτης, εισηγείται την τοποθέτηση καμερών σε κεντρικές πλατείες και πολυσύχναστους δρόμους, υποστηρίζοντας πως ένα τέτοιο μέτρο θα μπορούσε να συμβάλει στον εντοπισμό όσων εμπλέκονται σε επεισόδια.

Νομικό πλαίσιο

Η Επίτροπος Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα Ειρήνη Λοϊζίδου Νικολαΐδου παρουσιάζεται θετική, αλλά τονίζει ότι πρέπει να τοποθετούνται στοχευμένα, με μέτρο και χωρίς να μετατρέπονται οι πόλεις σε "big brother".

Η Επίτροπος υπενθυμίζει ότι ο Γενικός Κανονισμός Προστασίας Δεδομένων θέτει σαφείς κανόνες για το θέμα. Συγκεκριμένα, επισημαίνει πως οι Δήμοι έχουν τη δυνατότητα να τοποθετούν κάμερες όπου τεκμηριώνεται η αναγκαιότητα και τηρείται η αρχή της αναλογικότητας και μόνο κατόπιν διαβούλευσης με το γραφείο της. Ως παράδειγμα αναφέρει την περίπτωση του Δήμου Αγίας Νάπας, που είχε εγκρίνει την εγκατάσταση καμερών μετά από μελέτη της Αστυνομίας που τεκμηρίωνε σοβαρά ποινικά περιστατικά στην περιοχή.

Η κ. Νικολαΐδου σημειώνει ακόμη πως, μετά από επίμονες εισηγήσεις της προς την Ένωση Δήμων και το Υπουργείο Εσωτερικών, έχει θεσπιστεί νομοθετική πρόνοια που επιτρέπει στους Δήμους, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, να τοποθετούν κάμερες σε δημόσιους χώρους.

Στο πλαίσιο αυτό, όπως αναφέρει, είχε ενημερώσει θετικά τον Δήμο Πάφου για τη χρήση καμερών στο Πάρκο Χρωμάτων τις βραδινές ώρες, καθώς τα εναλλακτικά μέτρα που είχαν εφαρμοστεί δεν είχαν αποδώσει.

Η Επίτροπος αναφέρει επίσης ότι ο Δήμος Λευκωσίας υπέβαλε πρόσφατα εκτενή εκτίμηση αντικτύπου για την εγκατάσταση καμερών και την εφαρμογή διαφόρων τεχνολογιών στο πλαίσιο της μετατροπής της σε «έξυπνη πόλη». Ορισμένες από τις τεχνολογίες αυτές περιλαμβάνουν την επεξεργασία προσωπικών δεδομένων, ενώ άλλες όχι.

Αναφορικά με τον Δήμο Λεμεσού, ενημερώνει πως δέχτηκε αίτημα για την εγκατάσταση καμερών σε τρεις τοποθεσίες λόγω βανδαλισμών. Εμφανίστηκε θετική για τις δύο περιπτώσεις, παρέχοντας καθοδήγηση για την απαιτούμενη εκτίμηση αντικτύπου. Ωστόσο, εξέφρασε επιφυλάξεις για την περίπτωση της πλατείας Αγίας Φύλαξης, λόγω της γειτνίασης με κατοικίες και χώρους ψυχαγωγίας.

Η κ. Νικολαΐδου καταλήγει λέγοντας ότι είναι λανθασμένη η εντύπωση πως παρεμποδίζει την εγκατάσταση καμερών. Υπογραμμίζει ότι η χρήση τέτοιων μέσων πρέπει να γίνεται με φειδώ και πως κάθε περίπτωση εξετάζεται μεμονωμένα, με βάση τα ειδικά της χαρακτηριστικά.

Με δικλίδες ασφαλείας η λειτουργία τους

Ο Δήμαρχος Πάφου Φαίδωνας Φαίδωνος ανέφερε πως έχει ληφθεί απόφαση για ενεργοποίηση των καμερών παρακολούθησης, διευκρινίζοντας ότι η λειτουργία τους θα γίνεται με πολύ αυστηρές προδιαγραφές.

Σύμφωνα με τον ίδιο, το οπτικό υλικό θα αποθηκεύεται για διάστημα έως και 14 ημερών, φυλασσόμενο σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο, στον οποίο δεν θα έχει πρόσβαση κανείς, εκτός από δύο εξουσιοδοτημένα άτομα του Δήμου.

Οι συγκεκριμένοι λειτουργοί, που ορίστηκαν από το Δημοτικό Συμβούλιο, θα μπορούν να εισέρχονται μόνο από κοινού, χρησιμοποιώντας ειδικούς κωδικούς, ενώ η είσοδός τους και οποιαδήποτε ενέργεια στους διακομιστές ή στο υλικό θα καταγράφεται μέσω κάμερας.

Ο Δήμαρχος πρόσθεσε ότι η πρόσβαση στο καταγεγραμμένο υλικό και η εξαγωγή του θα επιτρέπεται αποκλειστικά και μόνο εάν υπάρχει καταγγελία στο Τμήμα Μικροπαραβάσεων της Αστυνομικής Διεύθυνσης Πάφου.

Ο κ. Φαίδωνος επεσήμανε πως δεν υπήρχε καμία πρόθεση να τοποθετηθούν κάμερες. Ωστόσο, λόγω της αυξανόμενης παραβατικότητας των νέων, των φαινομένων βανδαλισμού, χουλιγκανισμού και χρήσης ναρκωτικών που παρατηρούνται σε όλη την Κύπρο, κρίνεται απαραίτητη η εφαρμογή τέτοιων μέτρων, όχι για λόγους παρακολούθησης, αλλά για την ενίσχυση της ασφάλειας.

«Δεν εμπιστεύονται τους Δήμους»

Ο Δήμαρχος Πάφου, κληθείς να σχολιάσει τα όσα ανέφερε η Επίτροπος Προστασίας, υποστήριξε ότι η Πάφος, όπως και άλλες πόλεις στην Κύπρο, υφίσταται σοβαρά προβλήματα από παραβατικές συμπεριφορές και πως οι κάμερες αποτελούν αναγκαίο εργαλείο πρόληψης και αντιμετώπισης. Έφερε ως παράδειγμα ευρωπαϊκές πόλεις, όπου υπάρχει ένα εκτεταμένο δίκτυο με κάμερες και τόνισε πως οι κάμερες, το τελευταίο πράγμα για το οποίο θέλουν να τις χρησιμοποιήσουν οι Δήμοι, είναι για να γίνουν Βig Βrother.

Σύμφωνα με τον Δήμαρχο, δεν υφίσταται ρεαλιστικός κίνδυνος για μαζική παρακολούθηση πολιτών, αλλά αντιθέτως το Big Brother χρησιμοποιείται ως πρόσχημα για να εμποδιστούν απαραίτητες δράσεις.

Επικαλούμενος το πρόσφατο περιστατικό με του βανδαλισμούς από οπαδούς, ανέφερε ότι η Αστυνομία χρησιμοποίησε φωτογραφία που λήφθηκε παρανόμως από πολίτη και έκανε σύλληψη. «Αυτή η υποκρισία πρέπει να τελειώνει», δήλωσε χαρακτηριστικά.

Ο κ. Φαίδωνος επεσήμανε πως ενώ στην Κύπρο υπάρχουν περίπου 50.000 κάμερες σε ιδιωτικούς και δημόσιους χώρους χωρίς έλεγχο ή αδειοδότηση, όταν ένας Δήμος επιχειρεί να υλοποιήσει αντίστοιχο σχέδιο με θεσμικές εγγυήσεις, εμποδίζεται.

«Τον Δήμο, που είναι δημόσια Αρχή και είναι πολύ πιο υπεύθυνος από μια ιδιωτική εταιρεία, δεν τον εμπιστεύονται. Εμείς έχουμε τους servers μας με συναγερμούς, με κωδικούς, με κάμερες και δεν μας αφήνουν», τόνισε.

Κατηγόρησε, επίσης, την Πολιτεία για αδιαφορία και απουσία πολιτικής βούλησης. «Δεν μπορεί να ταλαιπωρούμαστε να θέλουμε να βάλουμε μια κάμερα την οποία εγώ έχω ανάγκη, για να προστατεύσω την πόλη», είπε.

Ο Δήμαρχος επεσήμανε την ανάγκη πολιτικής στήριξης και θεσμικών αλλαγών, ζητώντας «διευρυμένη σύσκεψη με την Επίτροπο, τον Αρχηγό Αστυνομίας και τα πολιτικά κόμματα», ώστε να συμφωνηθούν νέες νομοθεσίες που θα επιτρέπουν την αποτελεσματική χρήση της τεχνολογίας για την ασφάλεια των πολιτών.

«Δεν είναι τυχαίο ότι μεγάλες πόλεις του εξωτερικού όπως Αγγλία, Γαλλία και Γερμανία κατάλαβαν ότι οι πόλεις πλέον έχουν υπερσυγκέντρωση πληθυσμών και νεανική παραβατικότητα, δεν υπάρχει άλλος τρόπος», κατέληξε.

Θέλει κάμερες σε πλατείες ο Χαρτσιώτης

Όπως πληροφορείται η «Σ», με αφορμή την αυξανόμενη νεανική παραβατικότητα των τελευταίων μηνών, επιθυμία του Υπουργού Δικαιοσύνης, Μάριου Χαρτσιώτη, είναι να εγκατασταθούν κάμερες σε πλατείες και πολυσύχναστες λεωφόρους, καθώς θα μπορούσαν να βοηθήσουν στον εντοπισμό ατόμων που συμμετέχουν σε επεισόδια.

Στόχος είναι να ακολουθήσει η Κύπρος με μέτρα που εφαρμόζονται ήδη σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, χωρίς να παραβιάζονται προσωπικά δεδομένα. Η εγκατάσταση καμερών θα γίνεται μόνο σε περιοχές που έχουν αποδεδειγμένα ιστορικό με επεισόδια, ζημιές ή κλοπές.

Αναμφίβολα, η τοποθέτηση καμερών σε δημόσιους χώρους αποτελεί ένα λεπτό ζήτημα που απαιτεί ισορροπία μεταξύ της διασφάλισης της δημόσιας ασφάλειας και της προστασίας των προσωπικών δεδομένων. Είναι απαραίτητο οι δήμοι να συμμορφώνονται με το νομικό πλαίσιο και να συνεργάζονται με τις αρμόδιες Αρχές για την εξεύρεση λύσεων που σέβονται τα δικαιώματα των πολιτών, ενώ παράλληλα ανταποκρίνονται στις ανάγκες ασφάλειας των τοπικών Αρχών.

Ωστόσο, το πρόβλημα της εγκληματικότητας και της νεανικής παραβατικότητας έχει βαθύτερες ρίζες, οι οποίες σχετίζονται με κοινωνικούς, οικονομικούς και ψυχολογικούς παράγοντες. Η έλλειψη σωστής παιδείας, αλλά και η απουσία προτύπων και υγιών διεξόδων έκφρασης οδηγούν συχνά τους νέους σε παραβατικές συμπεριφορές. Δεν πρόκειται απλώς για μεμονωμένα περιστατικά, αλλά για φαινόμενα που αντανακλούν ευρύτερα κοινωνικά προβλήματα και απαιτούν συλλογική αντιμετώπιση από την Πολιτεία, την οικογένεια και την κοινωνία στο σύνολό της.

Ακόμη κι αν τοποθετηθούν κάμερες σε ολόκληρη την Κύπρο, η παραβατικότητα δεν πρόκειται να εξαλειφθεί, αν δεν επιχειρηθεί να αντιμετωπιστούν οι βαθύτεροι λόγοι που την γεννούν και την συντηρούν.