Δημογραφικός εφιάλτης και στα θρανία

Ραγδαία αύξηση των μαθητών από τρίτες χώρες την τελευταία δεκαετία, καταγράφει μελέτη του Ινστιτούτου Δημογραφικής και Μεταναστευτικής Πολιτικής Κύπρου, η οποία βασίζεται σε στοιχεία του Υπουργείου Παιδείας.

Σε μιαν άκρως ενδιαφέρουσα συνέντευξη στη «Σ», ο Πρόεδρος του Ινστιτούτου, κ. Ανδρέας Μορφίτης, σχολιάζει τον σκοπό, τα ευρήματα της έρευνας και τα επόμενα βήματα του Ινστιτούτου. Μεταξύ άλλων περιγράφει τη δημογραφική «αλλοίωση» και τον πολυδιάστατο αντίκτυπο στη κυπριακή κοινωνία.

Κύριε Μορφίτη, πρόσφατα το Ινστιτούτο Δημογραφικής και Μεταναστευτικής Πολιτικής Κύπρου, του οποίου είστε Πρόεδρος, διοργάνωσε στη Λευκωσία μια διάσκεψη με τίτλο «Η κατανομή προέλευσης μαθητών 2014-2024». Μπορείτε να μας πείτε τι σας ώθησε για να διοργανώσετε την εκδήλωση αυτή;

Κατ’ αρχάς να σας πω ότι το Ινστιτούτο μας, από την ίδρυσή του μέχρι σήμερα, εξετάζει διαχρονικά όλες τις πτυχές και παραμέτρους του δημογραφικού και μεταναστευτικού θέματος και επιχειρεί να αποτυπώσει τα πραγματικά δεδομένα, τα προβλήματα, τις προοπτικές και τις προεκτάσεις .

Προσπαθεί, επίσης, να καταγράψει απόψεις, προβληματισμούς, σκέψεις και εισηγήσεις με στόχο την ορθολογική προσέγγιση και την επίλυση τυχόν προβλημάτων.

Στο πλαίσιο αυτό, το Ινστιτούτο μας στην πρόσφατη διάσκεψη επιχείρησε να χαρτογραφήσει την κατάσταση που υπάρχει στα δημόσια και ιδιωτικά σχολεία της Κύπρου και να καταγράψει τους αριθμούς φοίτησης, σε κάθε πόλη, των παιδιών που φοιτούν χωρίζοντάς τα για σκοπούς μελέτης σε τρεις (3) κατηγορίες: Κύπριοι μαθητές, μαθητές προερχόμενοι από χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και μαθητές από τρίτες χώρες. Στην τελευταία κατηγορία υπάγονται τα παιδιά με μεταναστευτική βιογραφία.

Ποιά ήσαν τα ευρήματα της έρευνάς σας αυτής;

Η έρευνα αυτή αποσκοπούσε στη χαρτογράφηση του δημογραφικού προφίλ των μαθητών και στην ανάλυση της παρουσίας μαθητών με μεταναστευτικό υπόβαθρο στο εκπαιδευτικό σύστημα. Τα ευρήματα αυτά αποτελούν τη βάση για τη συνέχιση της μελέτης, η οποία εστιάζει στις επιπτώσεις αυτής της κατανομής στην ποιότητα της Παιδείας, με έμφαση σε ζητήματα όπως η μαθησιακή απόδοση, η συμπεριφορά των μαθητών και οι ευρύτερες κοινωνικο-εκπαιδευτικές τάσεις.

Η έρευνά μας μέσα από τα στοιχεία που πήραμε από το αρμόδιο Υπουργείο Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας, το οποίο ευχαριστούμε για τη συνεργασία, κατέδειξε ότι διαχρονικά, από το 2014 μέχρι το 2024, σημειώνεται συνεχής μείωση των Ελληνοκύπριων μαθητών, ενώ παράλληλα παρατηρείται αύξηση της φοίτησης των παιδιών από την Ε.Ε. και ιδιαίτερα από τρίτες χώρες. Διαπιστώθηκε, επίσης, ότι υπάρχουν σχολεία και τάξεις όπου οι Κύπριοι μαθητές αποτελούν τη μειοψηφία έναντι των μη Κύπριων μαθητών.

Αυτή η κατάσταση, σε συνδυασμό με τον παράνομο εποικισμό των κατεχομένων περιοχών, θα οδηγήσει με μαθηματική ακρίβεια στο αναπόδραστο αποτέλεσμα οι Ελληνοκύπριοι να καταστούν μειοψηφία στον ίδιο τον τόπο τους

Ποια είναι τα πρώτα σχέδιά σας για τα αποτελέσματα της έρευνας του Ινστιτούτου σας;

Το Ινστιτούτο συνεχίζει τις εργασίες του με το δεύτερο μέρος της μελέτης, το οποίο διερευνά τις επιπτώσεις της μεταναστευτικής δημογραφίας στην εκπαιδευτική διαδικασία, με στόχο την ανάδειξη αντικειμενικών δεδομένων για την πολιτική βελτίωσης του εκπαιδευτικού συστήματος. Τη μελέτη διεξάγει επιστημονική ομάδα συνεργατών του Ινστιτούτου, με σκοπό την πολύπλευρη ανάλυση του ζητήματος τόσο από εκπαιδευτικής όσο και από κοινωνιολογικής πλευράς.

Θεωρούμε ότι η γενική εικόνα της φοίτησης των παιδιών σε όλες τις βαθμίδες της Δημόσιας Εκπαίδευσης - Προδημοτική, Δημοτική, Γυμνάσια, Λύκεια - και Ιδιωτικής Εκπαίδευσης αποτυπώνει ανάγλυφα τη μετατροπή του δημογραφικού χαρακτήρα της πατρίδας μας. Γιατί, απλούστατα, αυτά τα παιδιά προέρχονται από οικογένειες και γονείς που διαβιούν στις ελεύθερες περιοχές της Κύπρου. Αυτή η κατάσταση, σε συνδυασμό με τον παράνομο εποικισμό των κατεχομένων περιοχών, θα οδηγήσει με μαθηματική ακρίβεια στο αναπόδραστο αποτέλεσμα οι Ελληνοκύπριοι να καταστούν μειοψηφία στον ίδιο τον τόπο τους.

Ποια είναι τα επόμενα βήματα που προγραμματίζετε σ’ αυτό το θέμα;

Οι επόμενες προσπάθειές μας θα επικεντρωθούν στην περαιτέρω ανάλυση και αξιολόγηση των στοιχείων της έρευνας και η ενδελεχής επιστημονική μελέτη των επιπτώσεων που συνεπάγεται αυτή η πραγματικότητα σε σχέση με τις επιδράσεις στις εκπαιδευτικές και μαθησιακές λειτουργίες, στην κουλτούρα που αναπτύσσεται στα σχολεία μας, στις συμπεριφορές και στάσεις των μαθητών μας και βεβαίως στις επιπτώσεις πάνω στο κοινωνικό γίγνεσθαι της χώρας μας.

Θέλετε να στείλετε κάποια μηνύματα στους αναγνώστες μας;

Φυσικά. Και σας ευχαριστώ για την ευκαιρία που μου δίνετε. Τόσο το μεταναστευτικό όσο και το δημογραφικό αποτελούν σύμφυτα προβλήματα με ευρύτερες καταλυτικές επιδράσεις στο μέλλον της κοινωνίας και της πατρίδας μας γενικότερα.

Η Πολιτεία αλλά και οι ίδιοι οι πολίτες οφείλουν να συστρατευτούν και να εγκύψουν με σοβαρότητα και υπευθυνότητα για την όσο το δυνατόν καλύτερη διαχείριση αυτών των δύο σημαντικών θεμάτων.