Ξένες αρχαιολογικές αποστολές και παρελκόμενα

Αξιότιμη κυρία Υφυπουργέ Πολιτισμού

Αγαπητή Λίνα,

Λογικώς εχόντων των πραγμάτων δεν θα ήταν απαραίτητη αυτή η επιστολή. επειδή όμως δεκαετίες τώρα παρατηρείται η ίδια θλιβερή πολιτιστική πολιτική και στον τομέα των ξένων ανασκαφών, θα ήθελα με πλήρη επίγνωση της σοβαρότητας του θέματος να θέσω εν συντομία σχετικά:

Ο απαράδεκτα και αδιανόητα τεράστιος αριθμός των ξένων αρχαιολογικών αποστολών στη χώρα. Είναι πέραν των εξήντα οι ξένες αποστολές σε κράτος κατεχόμενο που αντιμετωπίζει πολλαπλά και περίπλοκα θέματα τόσο επιβίωσης ως κράτος όσο και φυσικής και πολιτισμικής επιβίωσης των αληθινών Κυπρίων και των μνημείων τους.

Η παρουσία των ξένων αποστολών προσφέρει πολύ λιγότερα από όσα θεωρούμε και απ' όσα οι ίδιοι αποκομίζουν ανασκάπτοντας στη νήσο μας. Υπάρχει τάχα η ανησυχία ότι θα μπορούσαν να μεταβούν και να ζητήσουν να ανασκάψουν στο ψευδοκράτος που μπορεί αρχικά και να έκανε και νάζια να τους "παραχωρήσει άδεια" αλλά στο τέλος θα τους "επέτρεπε". Αλλά σημαίνει ότι όποιος ζητήσει άδεια να ανασκάψει πρέπει για τον φόβο των Ιουδαίων να λαμβάνει; Όχι φυσικά! Εάν εμείς έχουμε όντως συμπαγή άποψη για τον ρόλο που πρέπει να έχει το Υφυπουργείο Πολιτισμού, διπλωμάτες αλλά και άξιους κυβερνώντες θα έπρεπε να καταγγείλουμε, να εκθέσουμε και να καταδικάσουμε μία τέτοια ενέργεια από μέρους ξένων αποστολών και να μην υποκύπτουμε σε απειλές και εκβιασμούς, εάν αυτός είναι ο λόγος που πλησιάζουν τις 70 οι ξένες αποστολές!

Αυτή η πολιτική της οσφυοκαμψίας υπό το άλλοθι της κατοχής και τον μπαμπούλα της αναγνώρισης του ψευδοκράτους είναι και παλαιά και πρέπει να σταματήσει αμέσως. Όσοι την υποστηρίζουν δεν έχουν θέση στην Κυπριακή Δημοκρατία την οποία κατ’ αυτόν τον τρόπο και δεν σέβονται και ακούσια ή εκούσια υποσκάπτουν. Όπως υποσκάπτουν με τον τρόπο αυτό την ίδια την κυπριακή αρχαιολογία και επιστήμη, που την έχουν παραδώσει σε χέρια ξένων από κάθε γωνιά της γης. Γνωρίζουμε πολύ καλά τις πολιτικές που λανθάνουν πίσω από τα ακαδημαϊκά ιδρύματα και πώς αυτές επηρεάζονται από οικονομικούς παράγοντες, κρατικές ατζέντες, πολιτικές και διπλωματικές σχέσεις και συγκυρίες. Γνωρίζουμε πώς εξυπηρετούν ξένα συμφέροντα εκτός αν είμαστε τόσο αφελείς, ώστε όντως να νομίζουμε ότι θα έρθουν οι φοιτήσαντες στα αμερικανοεβραϊκά ακαδημαϊκά ιδρύματα που επιχορηγούνται από ξένα εβραϊκά και αγγλοαμερικάνικα κεφάλαια και θα προωθήσουν με έμμεσο τρόπο τα συμφέροντα αυτών των κρατών.

Το είδαμε κατά συρροή σε δημοσιεύσεις άρθρων και συγγραμμάτων πώς σαν λαίλαπα επέπεσαν πάνω σε ότι υποδηλώνει μυκηναϊκή άρα ελληνική παρουσία και παρελθόν και επιχειρούν και με κάθε τρόπο να υποστηρίξουν πως ο πολιτισμός της Κύπρου είναι ξένος προς την Ελλάδα. Δεν θέλω να μακρηγορήσω αλλά αυτά είναι προϊόντα της πολιτικής της αγγλοκρατίας για αφελληνισμό της νήσου όπως κατέδειξε σαφέστατα ο Κ. Χατζηστεφάνου και ο Π. Στυλιανού μα και άλλοι, ξεγυμνώνοντας την αδιαντροπιά των Eγγλέζων που και Άγγλοι και Σουηδοί και Aμερικανοί αλλά και δικοί "μας" που αυτοπροσδιορίζονται ευτυχώς ελληνόφωνοι, αναπαράγουν γλείφοντας τους ξένους ελπίζοντας σε κοκαλάκι "δόξας" λαμπρής και "διεθνούς αναγνώρισης".

Η δουλική αυτή σχέση έδωσε στους ξένους το δικαίωμα να "μας λένε που είναι τα αμπέλια μας". Δεν θα μας πουν αυτοί την ιστορία μας. Δεν ασπαζόμαστε τις απόψεις τους και δεν είναι ούτε και αντικειμενικές μα ούτε και χωρίς δόλο όταν πολλοί από αυτούς χωρίς ιδιαίτερο προβληματισμό παραγνωρίζοντας αιώνες ελληνικού και χριστιανικού ορθόδοξου πολιτισμού αλλοιώνουν με τα δήθεν συμπεράσματα και τις δημοσιεύσεις των ανασκαφών τους στον ίδιο μας τον τόπο και με το δικό μας πράσινο φως την ιστορία μας, την ταυτότητά μας και χειραγωγούν, όσους μπορούν δηλαδή, επιστημονικά ώστε να συμπλέουν οι περισσότεροι Κύπριοι με αυτά που οι ίδιοι επικαλούνται, για να πάρουν τα εύσημα και οι μεν και οι δε.

Πρέπει, λοιπόν, αγαπητή μου Λίνα, να τροχοδρομηθεί ΑΛΛΑΓΗ στην πολιτική των ξένων ανασκαφών και να περικοπούν πολλές από αυτές, ώστε και επιστημονικά να γίνεται καλύτερη δουλειά, καλύτερος έλεγχος και αποτελεσματική επαφή με τους χώρους ανασκαφής, τους λόγους και τα πορίσματα.

Στο ίδιο πλαίσιο πρέπει να παρατηρήσω ότι οι "ανακαινίσεις" των τοπικών μουσείων είναι δείγμα μίας τάσης αφελληνιστικής πολιτικής έστω και αν γίνεται "ασυνείδητα" που εύκολα υποβαθμίζει την μυκηναϊκή παρουσία σε εμπορική διακίνηση και συναλλαγές πράγμα που βολεύει πολλούς και πολιτικά σήμερα. Δεν πρόκειται να παραμείνουμε απαθείς ωστόσο σε μία τέτοια διαστρέβλωση, διότι προσβάλλει τον αληθινό κυπριακό λαό και ρίχνει στον κάδο των σκουπιδιών τους αγώνες πού δόθηκαν από τους Έλληνες της Κύπρου από τον καιρό της Περσικής κυριαρχίας μέχρι σήμερα για απελευθέρωση και δημιουργία κράτους, ώστε αυτοί που υποσκάπτουν αναιδώς την ελληνικότητα ως το κύριο χαρακτηριστικό του πολιτισμού μας με τις ιδιαιτερότητές της, να έχουν θώκους και αξιώματα..

Επομένως, απαιτείται από το Υφυπουργείο Πολιτισμού έλεγχος της διαμόρφωσης κάθε μουσείου και του νέου μουσείου της Λευκωσίας ώστε να μην διαστρεβλώνεται η ιστορία ανάλογα με τις ιδεολογικές και άλλες αγκυλώσεις καθενός.

Παρακολούθηση χρειάζεται επίσης στον τομέα συντήρησης των μνημείων λαϊκού πολιτισμού και δημιουργία στενής σχέσης με τις κοινότητες μέσα από επισκέψεις, διαλέξεις και άλλες δραστηριότητες, ώστε να ευαισθητοποιηθούν περισσότερο για την λαϊκή αρχιτεκτονική κληρονομιά. Εσείς ως Υφυπουργείο πρέπει να ΑΠΑΙΤΗΣΕΤΕ περισσότερες κρατικές χορηγίες και κονδύλια για αυτόν τον πολιτισμό, όχι μόνο για τραγούδια και θέατρα.

Η νομοθεσία επίσης οφείλει να προστατεύσει το πνευματικό αυτό αγαθό και την σχέση του λαού με την ταυτότητα και την ιστορία του τόπου. Παραθέτω αυτό που με καθαρή σκέψη διατύπωσε εύστοχα ο Στέφανος Σίνος ότι δηλαδή "η λαϊκή αρχιτεκτονική δημιουργία, εκείνη, δηλαδή, που βρίσκεται πιο κοντά στις ρίζες του σημερινού Ελληνισμού του νησιού, είναι εκείνη που συγχρόνως υφίσταται τον τελευταίο καιρό τις μεγαλύτερες καταστροφές..".

Δευτερευόντως θα ήθελα να τονίσω την ανάγκη ψηφιοποίησης των λημμάτων της Βιβλιοθήκης του Αρχαιολογικού Μουσείου η οποία είναι μετέωρη. Με συγχωρείς αν είμαι κάπως χειμαρρώδης, αλλά η έγνοια μου για όσα προανάφερα και η πεποίθησή μου ότι τη μοιραζόμαστε με ώθησε στην από ψυχής κατάθεση αυτής της επιστολής. Σε παρακαλώ θερμά όπως επιτέλους μπει σε σωστή τροχιά η πολιτισμική πολιτική και η πολιτική έναντι των ξένων αποστολών.

*Ιστορικός, αρχαιολόγος.