Παγκόσμια πρωτιά από κυπριακά χέρια!

Ο επιστήμονας δρ. Νεόφυτος Ζαμπάς, με το έργο του τοποθέτησε την Κύπρο στον παγκόσμιο χάρτη της αγγειοχειρουργικής. Ο διακεκριμένος αγγειοχειρουργός Νεόφυτος Ζαμπάς και η ομάδα του πραγματοποίησαν με επιτυχία μία από τις πρώτες 10 επεμβάσεις παγκοσμίως με το πρωτοποριακό ενδαγγειακό μόσχευμα Nexus™ TRE Endograft, φέρνοντας την ιατρική καινοτομία στο νησί μας. Σε μια αποκλειστική συνέντευξη, μιλά για τη σημασία της επιτυχίας αυτής, τις προκλήσεις που ξεπεράστηκαν, και το μέλλον της ενδαγγειακής χειρουργικής στην Κύπρο και διεθνώς, σώζοντας με τον τρόπο αυτό δεκάδες ζωές αλλά ανοίγοντας πλέον και νέους δρόμους στην ιατρική της Κύπρου.

Κύριε Ζαμπά, τι σημαίνει για εσάς προσωπικά αλλά και για την ομάδα σας η επιτυχία αυτών των πρώτων 10 επεμβάσεων με το Nexus™ TRE Endograft στην Κύπρο;

Το γεγονός ότι η ομάδα μας επιλέχθηκε για να διενεργήσει μία απο τις 10 πρώτες επεμβάσεις εμφύτευσης του πρωτοποριακού αυτού ενδομοσχεύματος αποτελεί αναγνώριση του υψηλού επιπέδου της παρεχόμενης ιατρικής, της εμπειρίας και της τεχνογνωσίας μας. Επίσης σηματοδοτεί την ένταξη της Κύπρου στον παγκόσμιο χάρτη της Αγγειοχειρουργικής στον τομέα της ενδαγγειακής αντιμετώπισης των θωρακοκοιλιακών ανευρυσμάτων.

Ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίσατε κατά την υλοποίηση αυτών των επεμβάσεων και πώς την ξεπεράσατε;

Αρχικά να αναφέρουμε ότι για την διενέργεια αυτού του επιπέδου των επεμβάσεων απαιτείται μεγάλη εμπειρία απο την ομάδα και το νοσηλευτήριο σε παρόμοιου είδους επεμβάσεις. Επίσης χρειάζεται προηγουμένως πιστοποίηση του κέντρου και εκπαίδευση του ιατρικού και παραιατρικού προσωπικού στην χρήση της ενδοπρόθεσης αλλά και των λοιπων υλικών και μηχανημάτων. Χρειάζεται επίσης ενδελεχής μελέτη και επεξεργασία απο πολυθεματική ομάδα πολλών ειδικοτήτων και επιστημονικών συνεργατών των σταδίων της επέμβασης, της προετοιμασίας και των εναλλακτικών επιλογών αν χρειαστεί.(Αγγειοχειρουργοί, Επεμβατικοί Ακτινολόγοι, Καρδιοχειρουργοί, Αναισθησιολόγοι, νοσηλευτές και επιστημονικό προσωπικό). Η μεγαλύτερη πρόκληση λοιπόν είναι η άρτια προετοιμασία της ομάδας ώστε να διαξαχθεί επιτυχώς η επέμβαση με βάση τον αρχικό σχεδιασμό, βήμα βήμα, η επικοινωνία μεταξύ των μελών της ομάδας και η πίστη στην επιτυχία.

Τι διαφοροποιεί το ενδαγγειακό μόσχευμα Nexus™ TRE Endograft από άλλες διαθέσιμες τεχνικές ή εμφυτεύματα;

Η ειδοποιός διαφορά είναι η τεχνολογία που ενσωματώνει το ενδομόσχευμα που του επιτρέπει να προσαρμόζεται στην ανατομία του αορτικού τόξου και των κλάδων που αιματώνουν τα άνω άκρα και τον εγκέφαλο καθώς κατασκευάζεται με βάση την προεγχειρητική αξονική τομογραφία του ασθενούς. Με απλά λόγια το ενδομόσχευμα κατασκευάζεται για τον συγκεκριμένο ασθενή ή αλλίως είναι custom made για να ταιριάζει μόνο σε αυτόν. Φανταστείτε ένα ράφτη που ράβει ένα κουστούμι μετρώντας κάθε χιλιοστό του μήκους και της διαμέτρου που απαιτείται για μια σωστή εφαρμογή. Επίσης έχει μοναδικά χαρακτηριστικά που έχουν να κάνουν με την ροή του αίματος και την συναρμολόγηση των τμημάτων του μέσα στην αορτή. Τέλος οι διαστάσεις του διευκολύνουν την τοποθέτηση του χωρίς χειρουργική τομή τις περισσότερες φορές.

Πώς αξιολογείτε τη σημασία αυτής της καινοτομίας για την παγκόσμια ιατρική κοινότητα αλλά και για το κυπριακό σύστημα υγείας;

Οι ανοικτές χειρουργικές επεμβάσεις στο αορτικό τόξο και γενικότερα στην αορτή έχουν ψηλά ποσοστά επιπλοκών τα οποία αυξάνονται σε βεβαρυμένους ασθενείς. Η διαθεσιμότητα των συγκεκριμένων ενδομοσχευμάτων σε επιλεγμένες περιπτώσεις ή σε ασθενείς που έχουν ήδη υποβληθεί προηγουμένως σε άλλη επέμβαση στον θώρακα δίνει αξιόπιστη εναλλακτική λύση σε όσους ασθενείς πληρούν τα κριτήρια και με ελάχιστη επιβάρυνση.

Περαιτέρω η δυνατότητα να διενεργούνται αυτές οι επεμβάσεις στο Γενικό Σύστημα Υγείας της Κύπρου αναβαθμίζουν το επίπεδο των παρεχόμενων υπηρεσιών. Ακόμα ως κράτος έχουμε οικονομικό όφελος γιατί οι ασθενείς αυτοί δεν χρειάζεται να μεταβούν στο εξωτερικό. Τέλος μας δίνει την δυνατότητα να εκπαιδεύσουμε συναδέρφους απο άλλες χώρες, άρα ανεβάζει και το επίπεδο της ιατρικής εκπαίδευσης.

Ποιος ήταν ο ρόλος του Οργανισμού Ασφάλισης Υγείας (ΟΑΥ) και πώς συνέβαλε στην υλοποίηση αυτής της καινοτόμου διαδικασίας;

Ο ρόλος του ΟΑΥ είναι καθοριστικός και πολύ σημαντικός. Μέσα απο τις διαδικασίες και τα πρωτόκολα που απαιτούνται εγκρίθηκε την επέμβαση. Γενικότερα η ανθρωποκεντρική προσέγγιση και η αγαστή συνεργασία με τους λειτουργούς του ΟΑΥ διευκόλυνε την διαδικασία παραγγελίας του ενδομοσχεύματος και την διεκπεραίωση της επέμβασης με επιτυχία, εξασφαλίζοντας στον ασθενή υψηλού επιπέδου παροχές υγείας. Αυτή εξάλλου είναι και η αποστολή του ΟΑΥ, την οποία εκπληρώνει στο ακέραιο.

Σε τι είδους παθολογίες μπορεί να εφαρμοστεί αυτή η νέα μέθοδος και ποιοι ασθενείς μπορούν να ωφεληθούν περισσότερο;

Ασθενείς που πάσχουν απο ανευρύσματα αορτικού τόξου και κατιούσας θωρακικής αορτής είναι πιθανοί υποψήφιοι για να υποβληθούν στην συγκεκριμένη επέμβαση. Μπορούν να ωφεληθούν περισσότερο ασθενείς υψηλού ρίσκου για ανοικτό χειρουργείο και γενικότερα ασθενείς με πολλούς παράγοντες κινδύνου ή ασθενείς που έχουν υποβληθεί προηγουμένως σε άλλη επέμβαση στην καρδιά ή στον θώρακα.

Πόσο σημαντική είναι η διεπιστημονική συνεργασία (ιατροί, νοσηλευτές, επιστημονικοί συνεργάτες) σε τέτοιου είδους επεμβάσεις υψηλής εξειδίκευσης;

Είναι η βάση πάνω στην οποία στηρίζονται τέτοιου είδους επεμβάσεις. Όπως αναφέραμε και νωρίτερα η αρμονική συνεργασία ειναι πρωταρχικής σημασίας και γι’ αυτό απαιτείται εμπειρία απο όλα τα μέλη, άψογη επικοινωνία και κοινός τρόπος σκέψης και αντίληψης. Η θετική ενέργεια και το καλό κλίμα επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό το αποτέλεσμα. Ο συντονισμός και ο συγχρονισμός της ομάδας απαιτεί αρκετό χρόνο και εκπαίδευση. Τέλος οι χαρακτήρες των μελών της ομάδας και η αίσθηση του καθήκοντος και της ευθύνης του κάθε μέλους είναι απαραίτητο συστατικό στοιχείο της επιτυχίας.

Τι σημαίνει για την Κύπρο το ότι ένα νοσοκομείο της συγκαταλέγεται στα ελάχιστα ευρωπαϊκά κέντρα που έχουν πρόσβαση σε αυτή τη τεχνολογία;

Είναι πολύ σημαντικό και αποδεικνύει της δυνατότητες της ιατρικής καθώς και το επίπεδο των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας στην Κύπρο. Μπορούμε να συγκριθούμε με μεγάλες Ευρωπαικές χώρες με μεγάλη ιστορία στην ιατρική. Εκτιμώ ότι είναι πολύ τιμητικό στα διεθνή συνέδρια, στις επιστημονικές εργασίες και στα προγράμματα εκπαίιδευσης να αναφερεται η Κύπρος μας. Αισθανόμαστε ισάξιοι των ευρωπαίων και όχι μόνο συναδέλφων μας .

Βλέπετε την Κύπρο να αναδεικνύεται ως περιφερειακό κέντρο καινοτομίας στον τομέα της ενδαγγειακής χειρουργικής;

Έχουμε κάνει ήδη τα πρώτα βήματα φιλοξενώντας συναδέλφους που έρχονται απο το εξωτερικό για να παρακολουθήσουν τις συγκεκριμένες επεμβάσεις. Συμμετέχουμε επίσης σε διεθνείς μελέτες ως κέντρα αναφοράς. Δημοσιεύσαμε επίσης επιστημονικές εργασίες στα θέματα της ενδαγγειακής χειρουργικής. Ως κλινικοί ιατροί και ακαδημαικοί ταυτόχρονα έχουμε όλες τις προΰποθέσεις να αναδείξουμε την Κύπρο ως περιφερικό κέντρο καινοτομίας και αυτός είναι ο μακροπρόθεσμος στόχος μας.

Ποια είναι τα επόμενα βήματα για την ομάδα σας μετά από αυτή την επιτυχία; Υπάρχουν σχέδια για νέες κλινικές εφαρμογές ή συνεργασίες;

Αρχικά οφείλουμε να συνεχίσουμε να παρέχουμε υπηρεσίες υψηλού επίπεδου και αυτό απαιτεί αρκετή προσπάθεια. Θέλουμε να εξελιχθούμε ακαδημαϊκά διευρύνοντας τις συνεργασίες μας με άλλα κέντρα αναφοράς. Θα ήταν ευχής έργο εαν μπορούσαμε να εκπαιδεύσουμε νέους συναδέλφους στα πλαίσια της ειδικότητας τους στις τεχνικές που εφαρμόζουμε. Έχουμε ήδη προτάσεις για να συμμετέχουμε σε κλινικές μελέτες. Ο σκοπός είναι να εξελισσόμαστε, να είμαστε στην αιχμή των εξελίξεων και να εφαρμόζουμε με επιτυχία επεμβάσεις στους Κύπριους ασθενείς και όχι μόνο.

Τι μήνυμα θα θέλατε να στείλετε στους νέους γιατρούς και επιστήμονες στην Κύπρο που θέλουν να ασχοληθούν με την ιατρική καινοτομία;

Η ανάπτυξη των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων στην χώρα μας είναι υποβοηθητική στην ανάπτυξη της ιατρικής καινοτομίας. Εαν προχωρήσει και η νομοθεσία για τις ακαδημαικές κλινικές αυτό θα δώσει περαιτέρω ώθηση στην έρευνα και θα προσελκύσει και χρηματοδότηση προς αυτό τον σκοπό. Εκτιμώ ότι είμαστε σε καλό δρόμο και παροτρύνω τους νέους επιστήμονες που έχουν συγκεκριμές ιδέες να κυνηγήσουν τα όνειρα τους και να προσπαθήσουν να τα πραγματοποιήσουν.

Πόσο εφικτή είναι η ευρύτερη εφαρμογή αυτής της τεχνικής σε δημόσια νοσοκομεία στην Κύπρο ή σε άλλες χώρες με παρόμοιο υγειονομικό πλαίσιο;

Η εφαρμογή αυτής της τεχνικής προΰποθέτει να υπάρχουν εξειδικευμένα κέντρα αναφοράς. Η ύπαρξη των κέντρων έχει να κάνει με τον πληθυσμό της κάθε χώρας, καθώς απαιτεί απο την ομάδα να διενεργεί συγκεκριμένο αριθμό επεμβάσεων τον χρόνο. Χρειάζεται επίσης πιστοποίηση που δίδεται με συγκεκριμένα κριτήρια μετά απο έλεγχο των εγκαταστάσεων και του επιστημονικού προσωπικού. Όσα νοσηλευτήρια πληρούν τα κριτήρια είτε στον δημόσιο είτε στον ιδιωτικό τομέα μπορούν να εφαρμόσουν αυτή την τεχνική. Στην Κύπρο όλα τα μεγάλα νοσηλευτήρια παρέχουν υπηρεσίες μέσω του ΓΕΣΥ οπότε οι επεμβάσεις καλύπτονται πλήρως απο τον ΟΑΥ, άρα και απο το δημόσιο. Τα νοσηλευτήρια που έχουν τα απαραίτητα προαπαιτούμενα μπορούν να εφαρμόσουν αυτές τις τεχνικές στην Κύπρο αλλά και στο εξωτερικό.

Το σημερινό ΓεΣΥ, μπορεί να συμβάλει σε ένα καλύτερο ιατρικό αύριο για τον κόσμο γενικότερα ή χρήζει βελτιώσεων;

Το ΓΕΣΥ είναι μια κατάκτηση της κοινωνίας των πολιτών και οφείλει να παραμείνει εύρωστο στο μέλλον αλλα και αποτελεσματικό. Οπωσδήποτε μέχρι τώρα συμβάλει σημαντικά στην βελτίωση των ιατρικών παροχών και έχει θετικό πρόσημο.Επίσης εδωσε πρόσβαση στους ασθενείς σε ποιοτικές υπηρεσίες υγείας αλλά έδωσε και στους ιατρούς την δυνατότητα να διενεργήσουν πρωτοποριακές επεμβάσεις και να εφαρμόσουν νέες τεχνικές. Παρ’όλα αυτα θα εθεροτυφλούσε κανείς εαν ισχυριζόταν ότι έχουμε το τέλειο σύστημα υγείας και ότι δεν χρήζει βελτίωσης. Οπότε θεωρώ ότι το ΓΕΣΥ πρέπει να εξελίσσεται, να βελτιώνεται και να προσαρμόζεται στις ανάγκες της κοινωνίας αλλά και στις εξελίξεις της ιατρικής και της τεχνολογίας.

Πως συνδυάζετε την πετυχημένη πορεία σας στην επιστήμη της ιατρικής με την πολιτική σας καριέρα, ως εκλελεγμένο μέλος του Πολιτικού Γραφείου του ΔΗΣΥ;

Για μένα, η ιατρική και η πολιτική είναι δύο διαφορετικοί δρόμοι που όμως οδηγούν στον ίδιο προορισμό: την προσφορά στον άνθρωπο. Στην ιατρική έμαθα να παλεύω καθημερινά για τη ζωή, να παίρνω γρήγορες και σωστές αποφάσεις, και να βλέπω τον άνθρωπο πίσω από κάθε αριθμό ή στατιστική. Αυτή την ίδια νοοτροπία φέρνω και στην πολιτική μου δράση. Δεν βλέπω απρόσωπα "πολίτες", βλέπω ανθρώπους με ανάγκες, ελπίδες και προκλήσεις. Ο επιστημονικός τρόπος σκέψης με βοηθά να σχεδιάζω πολιτικές βασισμένες σε δεδομένα και πραγματικές ανάγκες, ενώ η καθημερινή επαφή με τους ανθρώπους με κρατάει πάντα κοντά στην ουσία: να υπηρετώ με ευθύνη και ανθρωπιά. Για μένα, το μεγαλύτερο επίτευγμα είναι να μετατρέπεις τη γνώση σε πράξη και την πράξη σε αλλαγή. Η ιατρική σώζει ζωές και η πολιτική δημιουργεί τις συνθήκες για να ανθίσουν.