Το τέλος της παραδοσιακής πολιτικής ταυτότητας στη Δεξιά

Ανέκαθεν τα κόμματα, όχι μόνο στην Κύπρο αλλά σε ολόκληρη την Ευρώπη, είχαν κάποιες θέσεις, τις οποίες οι ψηφοφόροι τους θεωρούσαν δεδομένες. Φυσικά, αυτό άλλαξε άρδην τα τελευταία χρόνια στην Κύπρο (κυρίως στη Δεξιά) και πλέον εύλογα κάποιος θα μπορούσε ν’ αναρωτηθεί ποιες είναι οι σταθερές θέσεις των κομμάτων στην Κύπρο, εάν υφίστανται κάτι τέτοιο.

Αρχίζοντας από την πολιτική αντίληψη που διέπει τη Δεξιά παρατηρούνται κάποιες θέσεις που δεν έχουν καμία σχέση με τις αντιλήψεις των παλαιότερων χρόνων. Για παράδειγμα, το ΕΛΑΜ για χρόνια ήταν επικριτής της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πλέον κάτι τέτοιο δεν μπορούμε να πούμε πως ισχύει, καθώς όχι μόνο κάνει εκστρατείες για να έχει κάποιον ευρωβουλευτή, αλλά χρησιμοποιεί και την Ευρωπαϊκή Ένωση για να πείσει πως είμαστε Ευρωπαίοι. Ουσιαστικά θέλει να δημιουργήσει μια κοινή ταυτότητα και να μας πείσει πως όλοι ανήκουμε στην ευρωπαϊκή οικογένεια και οτιδήποτε ξένο μπορεί ν’ αποτελέσει πρόβλημα (Σύριοι, Αφγανοί, Ινδοί). Αυτό φυσικά έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τις αρχικές δηλώσεις του κόμματος, που έλεγε πως έπρεπε να προστατευτεί το ελληνικό έθνος και διαφοροποιείτο με την υπόλοιπη Ευρώπη. Έτσι αντιμετωπίζονται διαφορετικά οι νόμιμοι (Ευρωπαίοι) μετανάστες όπως τους αντιλαμβάνεται το ΕΛΑΜ με τους παράτυπους πρόσφυγες από τρίτες χώρες (το ΕΛΑΜ αγνοεί ότι γίνονται νόμιμοι με το στάτους αιτητή ασύλου).

Ο ΔΗΣΥ πλέον επίσης δεν αποτελεί το συντηρητικό, πατριωτικό κόμμα που ήταν παλαιότερα. Σε μεγάλο βαθμό προσαρμόστηκε στις εξελίξεις και ακολουθεί πιο κοσμοπολιτικές ιδέες από πριν. Μιλάει εντελώς ασαφώς για ΔΔΟ, για να πάρει ψηφοφόρους και από την ακροδεξιά, είναι απίστευτα ανεκτικός στους μεταναστευτικούς κανονισμούς της ΕΕ, είναι πιο προοδευτικός σε αρκετά ζητήματα (π.χ. ΛΟΑΤΚΙ, Εκκλησία) και έτσι ακολουθεί μια πιο φιλελεύθερη παρά συντηρητική στάση. Επίσης ιδρύθηκε με βάση τη φιλελεύθερη οικονομία και την κατακραυγή του κομμουνιστικού τρόπου παρέμβασης. Μετά το 2013 είδαμε τεράστιο κρατικό παρεμβατισμό στις τράπεζες και πλέον ισορροπεί μεταξύ οικονομικού φιλελευθερισμού και ανάγκης για κοινωνική ισότητα. Αναμφίβολα αυτά γίνονται για να εκμαιεύσει ψήφους από την Αριστερά και την Ακροδεξιά.

Το ΑΚΕΛ μπορούμε να πούμε πως δεν άλλαξε ιδιαίτερα βασικές του θέσεις πέρα από την υπέρμετρη προσήλωση στον κομμουνισμό και στον κρατικό παρεμβατισμό, που περιορίστηκε τα τελευταία χρόνια. Βέβαια αυτό δεν είναι απαραίτητα καλό καθώς βλέπουμε πως τα ποσοστά του έχουν περιοριστεί τα τελευταία χρόνια και υπάρχουν κάποιοι λόγοι γι’ αυτό. Ένας λόγος είναι πιθανότατα η ανέκαθεν ξεκάθαρη αντιδυτική του στάση. Αυτό γίνεται πιο ξεκάθαρο στα δύο μέτρα και δύο σταθμά που βλέπουμε ανάμεσα στους πολέμους Ισραήλ - Παλαιστίνης και Ρωσίας - Ουκρανίας. Καταδικάζει και τους δύο εισβολείς, όμως στην περίπτωση της Ρωσίας γίνονται πολύ λιγότερες δηλώσεις καταδίκης της και οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ παρουσιάζονται περισσότερο ως εισβολείς παρά η Ρωσία. Αυτά σε συνδυασμό με τη διαμάχη με πολλά κράτη, με τα οποία η Κύπρος είχε παραδοσιακή σχέση, η αντιευρωπαϊκή του αντίληψη, ο συνεχής κρατικός έλεγχος και η μεγαλύτερη σημασία σε ξένες επαναστάσεις (Οκτωβριανή Επανάσταση, Κουβανική Επανάσταση) παρά στον αγώνα της ΕΟΚΑ και την Ελληνική Επανάσταση, πιθανό να επηρεάζουν τον μέσο ψηφοφόρο.

Συμπερασματικά παρατηρούμε πως τα κόμματα της Δεξιάς άλλαξαν σε μεγαλύτερο βαθμό τις πολιτικές τους θέσεις σε σχέση με το βασικό αριστερό κόμμα της Κύπρου και αυτό τα βοήθησε να εξελιχθούν. Έτσι τίθεται το ερώτημα αν πρέπει ένα κόμμα να προσαρμόζεται στις εξελίξεις των καιρών ή αν πρέπει η κομματική ταυτότητα να παραμένει σταθερή. Μένει να δούμε ποια πλευρά θα ευνοήσουν οι εξελίξεις των επόμενων χρόνων, για ν’ αντιληφθούμε ποιος εν τέλει έχει δίκαιο.

* Φοιτητής Πολιτικών Επιστημών