Η πραγματική εικόνα των μισθών στην Ευρώπη - Ποια η θέση της Κύπρου
Πόσα χρήματα καταλήγουν τελικά στην τσέπη του Ευρωπαίου εργαζομένου; Η απάντηση δεν είναι τόσο απλή, καθώς οι διαφορές μεταξύ των μικτών και καθαρών αποδοχών ποικίλλουν σημαντικά από χώρα σε χώρα. Κομβικό ρόλο παίζουν η φορολογία, οι εισφορές κοινωνικής ασφάλισης και τα οικογενειακά επιδόματα — παράγοντες που επηρεάζουν καθοριστικά το τελικό διαθέσιμο εισόδημα.
Το Euronews εξετάζει πώς οι καθαρές αποδοχές διαμορφώνονται ανάλογα με τη σύνθεση του νοικοκυριού: αν υπάρχει ένας ή δύο εργαζόμενοι και αν υπάρχουν εξαρτώμενα παιδιά. Σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, η ύπαρξη παιδιών ή η απουσία δεύτερου εισοδήματος μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικές ελαφρύνσεις ή ακόμη και επιστροφές φόρου.
Πού, λοιπόν, πληρώνονται καλύτερα οι εργαζόμενοι στην Ευρώπη και πού επιβαρύνονται περισσότερο από το κράτος; Η απάντηση απαιτεί... περισσότερους υπολογισμούς απ’ ό,τι νομίζουμε.
Έχοντας αυτό κατά νου, το Euronews εξέτασε τρία τυπικά σενάρια για το 2024.
Τα σενάρια αυτά βασίζονται σε άτομα που κερδίζουν το 100% του μέσου μισθού μιας χώρας. Για όσους κερδίζουν περισσότερα ή λιγότερα από τον μέσο όρο, η αναλογία των εισπράξεων θα διαφέρει ανάλογα.
Οι καθαρές αποδοχές αντιπροσωπεύουν το ποσό που εισπράττει ένα άτομο ή νοικοκυριό μετά φόρων και εισφορών κοινωνικής ασφάλισης και με την προσθήκη τυχόν οικογενειακών παροχών για εξαρτώμενα παιδιά.
- Άγαμος εργαζόμενος χωρίς παιδιά
Το 2024, σύμφωνα με τη Eurostat, ένας άγαμος χωρίς παιδιά στην ΕΕ παίρνει στην τσέπη του, κατά μέσο όρο, το 68,6% του ακαθάριστου μισθού του. Αυτό σημαίνει ότι αν ο μέσος μισθός στη χώρα σας είναι 1.000 ευρώ, κρατάτε 686 ευρώ, ενώ 314 ευρώ πηγαίνουν σε φόρους και εισφορές κοινωνικής ασφάλισης.
Μεταξύ 31 χωρών, συμπεριλαμβανομένων όλων των κρατών - μελών της ΕΕ καθώς και της Ελβετίας, της Νορβηγίας, της Ισλανδίας και της Τουρκίας, η αναλογία του μισθού στην τσέπη (ετήσιες καθαρές αποδοχές ως ποσοστό των ακαθάριστων αποδοχών) κυμαίνεται από μόλις 60,3% στο Βέλγιο έως 84,4% στην Κύπρο.
Καθαρός μισθός κάτω από τα δύο τρίτα του μικτού σε 7 χώρες
Επτά χώρες προσέφεραν λιγότερο από τα δύο τρίτα των ακαθάριστων αποδοχών ως καθαρό εισόδημα. Βέλγιο (60,3%), Λιθουανία (61,8%), Γερμανία (62,6%), Ρουμανία (63,1%), Δανία (64,3%), Σλοβενία (64,4%) και Ουγγαρία (66,5%).
Σε δέκα χώρες, οι εργαζόμενοι μπορούν να πάρουν στην τσέπη τουλάχιστον τα τρία τέταρτα (75%) των ακαθάριστων αποδοχών τους, γεγονός που τις καθιστά τα καλύτερα μέρη στην Ευρώπη για υψηλότερες καθαρές αποδοχές.
Η αναλογία ξεπερνά το 80% στην Κύπρο και την Ελβετία. Άλλες χώρες στον κατάλογο είναι η Εσθονία (79,5%), η Τσεχία (79%), η Βουλγαρία (77,6%), η Ισπανία (77,5%), η Σουηδία (76,9%), η Σλοβακία και η Πολωνία (και οι δύο 75,9%) και η Πορτογαλία (75%).
Συγκριτικά, το ποσοστό στη Γαλλία είναι 71,9% στη Γαλλία και στην Ιταλία 69,6%.
- Ζευγάρι με έναν εργαζόμενο και δύο παιδιά
Για τα ζευγάρια με δύο παιδιά με έναν μόνο απασχολούμενο, τα ποσοστά του καθαρού μισθού μετατοπίζονται σημαντικά σε ορισμένες χώρες, ενώ σε άλλες παραμένουν κοντά στο επίπεδο που ισχύει για τους άγαμους χωρίς παιδιά.
Σε ολόκληρη την ΕΕ, ο μέσος όρος του ποσοστού των καθαρών επί των μικτών αποδοχών είναι 82,6% και κυμαίνεται από 70,4% στη Ρουμανία έως 107,1% στη Σλοβακία, ακολουθούμενος από 102,5% στην Πολωνία. Σε αυτές τις δύο χώρες, οι καθαρές αποδοχές στην πραγματικότητα υπερβαίνουν τις ακαθάριστες αποδοχές. Αυτό δεν οφείλεται μόνο στα οικογενειακά επιδόματα, αλλά και στην εφαρμογή ενός "αρνητικού φόρου εισοδήματος", ο οποίος παρέχει πρόσθετη οικονομική στήριξη και αντανακλά ισχυρές πολιτικές φιλικές προς την οικογένεια.
Η αναλογία είναι επίσης πάνω από 90% στην Ελβετία, την Τσεχία, το Λουξεμβούργο και την Πορτογαλία. Στο κατώτερο άκρο, εκτός από τη Ρουμανία, πέφτει κάτω από το 75% στην Τουρκία, τη Δανία και τη Φινλανδία.
Οι μεγαλύτερες διαφορές σε σύγκριση με τα άγαμα άτομα χωρίς παιδιά παρατηρήθηκαν στη Σλοβακία (+31,2 ποσοστιαίες μονάδες), την Πολωνία (+26,6 ποσοστιαίες μονάδες), το Λουξεμβούργο (+22,4 ποσοστιαίες μονάδες) και το Βέλγιο (+19,8 ποσοστιαίες μονάδες).
Το ποσοστό παρέμεινε αμετάβλητο στην Τουρκία, ενώ οι μικρότερες αυξήσεις καταγράφηκαν στην Ελλάδα (+2,4 ποσοστιαίες μονάδες), την Κύπρο (+4,3 ποσοστιαίες μονάδες), τη Φινλανδία (+4,6 ποσοστιαίες μονάδες), τη Νορβηγία (+4,8 ποσοστιαίες μονάδες) και τη Σουηδία (+5,9 ποσοστιαίες μονάδες).
- Ζευγάρι με δύο απασχολούμενους και δύο παιδιά
Κατά μέσο όρο, ένα ζευγάρι δύο εργαζόμενων με δύο παιδιά στην ΕΕ παίρνει στο σπίτι το 73,6% των ακαθάριστων αποδοχών του, με το ποσοστό να κυμαίνεται από 65,8% στο Βέλγιο έως 88,9% στη Σλοβακία.
Σε σύγκριση με τα άγαμα άτομα χωρίς παιδιά, το ποσοστό παραμένει αμετάβλητο στην Τουρκία και την Ελλάδα. Η υψηλότερη αύξηση καταγράφηκε στη Σλοβακία, κατά 13 ποσοστιαίες μονάδες.
Μόνο σε οκτώ χώρες, η αύξηση ξεπέρασε τις 5 ποσοστιαίες μονάδες, γεγονός που υποδηλώνει ότι τα οικογενειακά επιδόματα για τα νοικοκυριά με παιδιά συχνά δεν οδηγούν σε σημαντική αύξηση του μισθού που μπαίνει στην τσέπη.
Στοιχεία πραγματικών μισθών
Ας ρίξουμε όμως μια ματιά στους πραγματικούς μισθούς και όχι μόνο στις αναλογίες;
Σε δέκα χώρες, οι εργαζόμενοι μπορούν να πάρουν στην τσέπη τουλάχιστον τα τρία τέταρτα (75%) των ακαθάριστων αποδοχών τους, γεγονός που τις καθιστά τα καλύτερα μέρη στην Ευρώπη για υψηλότερες καθαρές αποδοχές.
Η αναλογία ξεπερνά το 80% στην Κύπρο και την Ελβετία. Άλλες χώρες στον κατάλογο είναι η Εσθονία (79,5%), η Τσεχία (79%), η Βουλγαρία (77,6%), η Ισπανία (77,5%), η Σουηδία (76,9%), η Σλοβακία και η Πολωνία (και οι δύο 75,9%) και η Πορτογαλία (75%).
Συγκριτικά, το ποσοστό στη Γαλλία είναι 71,9% στη Γαλλία και στην Ιταλία 69,6%.
- Ζευγάρι με έναν εργαζόμενο και δύο παιδιά
Για τα ζευγάρια με δύο παιδιά με έναν μόνο απασχολούμενο, τα ποσοστά του καθαρού μισθού μετατοπίζονται σημαντικά σε ορισμένες χώρες, ενώ σε άλλες παραμένουν κοντά στο επίπεδο που ισχύει για τους άγαμους χωρίς παιδιά.
Σε ολόκληρη την ΕΕ, ο μέσος όρος του ποσοστού των καθαρών επί των μικτών αποδοχών είναι 82,6% και κυμαίνεται από 70,4% στη Ρουμανία έως 107,1% στη Σλοβακία, ακολουθούμενος από 102,5% στην Πολωνία. Σε αυτές τις δύο χώρες, οι καθαρές αποδοχές στην πραγματικότητα υπερβαίνουν τις ακαθάριστες αποδοχές. Αυτό δεν οφείλεται μόνο στα οικογενειακά επιδόματα, αλλά και στην εφαρμογή ενός "αρνητικού φόρου εισοδήματος", ο οποίος παρέχει πρόσθετη οικονομική στήριξη και αντανακλά ισχυρές πολιτικές φιλικές προς την οικογένεια.
Η αναλογία είναι επίσης πάνω από 90% στην Ελβετία, την Τσεχία, το Λουξεμβούργο και την Πορτογαλία. Στο κατώτερο άκρο, εκτός από τη Ρουμανία, πέφτει κάτω από το 75% στην Τουρκία, τη Δανία και τη Φινλανδία.
Οι μεγαλύτερες διαφορές σε σύγκριση με τα άγαμα άτομα χωρίς παιδιά παρατηρήθηκαν στη Σλοβακία (+31,2 ποσοστιαίες μονάδες), την Πολωνία (+26,6 ποσοστιαίες μονάδες), το Λουξεμβούργο (+22,4 ποσοστιαίες μονάδες) και το Βέλγιο (+19,8 ποσοστιαίες μονάδες).
Το ποσοστό παρέμεινε αμετάβλητο στην Τουρκία, ενώ οι μικρότερες αυξήσεις καταγράφηκαν στην Ελλάδα (+2,4 ποσοστιαίες μονάδες), την Κύπρο (+4,3 ποσοστιαίες μονάδες), τη Φινλανδία (+4,6 ποσοστιαίες μονάδες), τη Νορβηγία (+4,8 ποσοστιαίες μονάδες) και τη Σουηδία (+5,9 ποσοστιαίες μονάδες).
- Ζευγάρι με δύο απασχολούμενους και δύο παιδιά
Κατά μέσο όρο, ένα ζευγάρι δύο εργαζόμενων με δύο παιδιά στην ΕΕ παίρνει στο σπίτι το 73,6% των ακαθάριστων αποδοχών του, με το ποσοστό να κυμαίνεται από 65,8% στο Βέλγιο έως 88,9% στη Σλοβακία.
Σε σύγκριση με τα άγαμα άτομα χωρίς παιδιά, το ποσοστό παραμένει αμετάβλητο στην Τουρκία και την Ελλάδα. Η υψηλότερη αύξηση καταγράφηκε στη Σλοβακία, κατά 13 ποσοστιαίες μονάδες.
Μόνο σε οκτώ χώρες, η αύξηση ξεπέρασε τις 5 ποσοστιαίες μονάδες, γεγονός που υποδηλώνει ότι τα οικογενειακά επιδόματα για τα νοικοκυριά με παιδιά συχνά δεν οδηγούν σε σημαντική αύξηση του μισθού που μπαίνει στην τσέπη.
Στοιχεία πραγματικών μισθών
Ας ρίξουμε όμως μια ματιά στους πραγματικούς μισθούς και όχι μόνο στις αναλογίες;
Το 2024, στην ΕΕ, ένας άγαμος χωρίς παιδιά που κερδίζει το 100% του μέσου μισθού παίρνει στο σπίτι του 29.573 ευρώ από τα 43.105 ευρώ ακαθάριστα.
Η Ελβετία αποτελεί εξαίρεση τόσο στους ακαθάριστους όσο και στους καθαρούς μισθούς, με ποσά που υπερβαίνουν τα 100.000 € και 85.000 € αντίστοιχα.
Σε αυτό το σενάριο, οι ετήσιες καθαρές αποδοχές ξεπερνούν τα 50.000 € στην Ισλανδία και το Λουξεμβούργο, ενώ η Βουλγαρία (11.074 €) και η Τουρκία (11.440 €) καταγράφουν τους χαμηλότερους καθαρούς μισθούς.
Σε πέντε επιπλέον χώρες, οι καθαρές αποδοχές ξεπέρασαν τα 40.000 ευρώ, συμπεριλαμβανομένων της Ολλανδίας, της Νορβηγίας, της Δανίας, της Ιρλανδίας και της Αυστρίας.
Οι ετήσιες καθαρές αποδοχές για ένα ζευγάρι με ένα εργαζόμενο και δύο παιδιά κυμαίνονταν από 11.440 ευρώ στην Τουρκία έως 98.835 ευρώ στην Ελβετία, ενώ ο μέσος όρος της ΕΕ ήταν 35.656 ευρώ.
Στο σενάριο του ζευγαριού με δύο εργαζόμενους και δύο παιδιά, οι καθαρές αποδοχές ή οι μισθοί κυμαίνονταν από 22.880 € στην Τουρκία έως 178.553 € στην Ελβετία, ενώ ο μέσος όρος της ΕΕ ήταν 63.523 €.
Όλα αυτά τα πραγματικά στοιχεία δείχνουν επίσης το επίπεδο της εισοδηματικής ανισότητας στην Ευρώπη. Για μια λεπτομερή σύγκριση των ετήσιων καθαρών αποδοχών -συμπεριλαμβανομένων των προτύπων αγοραστικής δύναμης- σε ολόκληρη την Ευρώπη, ανατρέξτε στο πλήρες άρθρο μας με τίτλο: "Οι κορυφαίοι εισοδηματίες στην Ευρώπη"
Πώς μεταβλήθηκαν οι πραγματικοί μισθοί το 2024;
Έχετε περιέργεια για το πώς μεταβλήθηκαν οι πραγματικοί μισθοί το 2024 σε σύγκριση με το 2023; Το άρθρο μας "Πού αυξήθηκαν και πού μειώθηκαν περισσότερο οι πραγματικοί μισθοί στην Ευρώπη το 2024;" ρίχνει μια πιο προσεκτική ματιά στις μετατοπίσεις-προσαρμοσμένες για τον πληθωρισμό.
