«Μακρύς» ο δρόμος της Μακαρίου

Η απόφαση του Δήμου Λευκωσίας για άνοιγμα της Λεωφόρου Μακαρίου είχε προκαλέσει διχογνωμία μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων, στην τελευταία συνεδρία της Επιτροπής Μεταφορών στις 12 Ιουνίου 2025. Οι καταστηματάρχες εκφράζουν έντονη ανησυχία, καθώς βρίσκονται στα όρια της οικονομικής κατάρρευσης, και οι Οργανώσεις καθώς και οι ακαδημαϊκοί υποστηρίζουν πως το άνοιγμα της Μακαρίου δεν θα επιφέρει ουσιαστική βελτίωση στην εμπορική ανάκαμψη του κέντρου της πόλης.

Κατά την διάρκεια της συνεδρίασης ακούστηκαν απόψεις φορέων που δεν είχαν εκφράσει άποψη κατά την πρώτη συνεδρία. Οι σύνδεσμοι που εκπροσωπούν τους καταστηματάρχες στην περιοχή είχαν υπογραμμίσει την ανάγκη για στήριξη των επιχειρηματιών και των κατοίκων της περιοχής.

«Τα 2/5 των καταστημάτων έχουν κλείσει και τα υπόλοιπα είναι στον αναπνευστήρα. Δώστε αποζημιώσεις σοβαρές σε όσους έκλεισαν και όσους κρατούνται με νύχια και με δόντια. Για να εξασφαλίσουμε προσβασιμότητα, απέτυχαν οι δημόσιες συγκοινωνίες. Πρέπει να ανοίξει η Μακαρίου, έστω προσωρινά, για να μπορέσουν ν’ αντέξουν αυτά τα πρόσωπα», δήλωσε χαρακτηριστικά ο ΓΓ της ΠΟΒΕΚ, Στέφανος Κουρσάρης.

Την αντίθεσή τους για το άνοιγμα της Μακαρίου εξέφρασαν διάφορες οργανώσεις, καθώς επίσης και ακαδημαϊκοί. Η Μαρίνα Κυριάκου, εκπρόσωπος του Ενεργειακού Γραφείου Κύπρου, επεσήμανε πως δεν έχει παρουσιαστεί ένα ολοκληρωμένο πλάνο για την απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, κάτι που δημιουργεί ανασφάλεια στην οποία οδηγεί η απόφαση. Μεταξύ άλλων, η κ. Κυριάκου ανέφερε: «Θέλουμε τη δημοσιοποίηση όλων των μελετών που χρησιμοποιείται ως επιχειρηματολογία, για να μπορούμε ν’ αξιοποιήσουμε αυτές τις απόψεις. Εμείς δεν μπορούμε ν’ αξιολογήσουμε μία τέτοια απόφαση χωρίς το πλάνο. Ακούστηκαν φωνές των οδηγών και των καταστηματαρχών, όμως δεν ακούστηκαν οι κάτοικοι, οι πεζοί, οι ποδηλάτες, οι ΑμεΑ. Πρέπει να μαζέψουμε όλες τις φωνές και να ακούσουμε και την εταιρεία των λεωφορείων, για να μας πει τι προβλήματα αντιμετωπίζουν».

ΕΤΕΚ: Εργαστήρι με θέμα τον δημόσιο χώρο και την κινητικότητα

Στον απόηχο του «πολέμου» που ξέσπασε με αφορμή την απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου για άνοιγμα της Λεωφόρου Μακαρίου σε όλα τα οχήματα, το ΕΤΕΚ (Επιστημονικό Τεχνικό Επιμελητήριο Κύπρου) πραγματοποίησε Εργαστήρι με θέμα τον δημόσιο χώρο και την κινητικότητα στο κέντρο της Λευκωσίας, με ιδιαίτερη έμφαση στη Λεωφόρο Μακαρίου. Μεταξύ άλλων προτείνει μια σειρά από μέτρα για την αναζωογόνηση του κέντρου, όπως η επιβολή φόρου σε αδρανή ή αναξιοποίητα ακίνητα, η οικονομική στήριξη προς ενοικιαστές και νέες επιχειρήσεις, η παροχή κινήτρων για την προσέλκυση μόνιμων κατοίκων, η προσαρμογή του ωραρίου λειτουργίας στις καιρικές συνθήκες και στον ανταγωνισμό των εμπορικών κέντρων, καθώς και η επιδότηση καταστηματαρχών για την πρόσληψη νέων υπαλλήλων.

Ο πρόεδρος τους ΕΤΕΚ Κωνσταντίνος Κωνσταντής τόνισε ότι για την επίτευξη των κοινών στόχων απαιτείται ισχυρή πολιτική βούληση και συνέπεια στο όραμα. Επισήμανε ότι η απόφαση πρέπει να παγώσει και ότι «η συζήτηση στο εργαστήρι έπρεπε να προηγηθεί της απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου». Στο πλαίσιο αυτό επιβάλλεται όπως οι όποιες εισηγήσεις και προτεινόμενες λύσεις είναι τεκμηριωμένες από πολεοδομικής, κυκλοφοριακής και κοινωνικής πλευράς. Απαραίτητη είναι επίσης η διαφάνεια στις αποφάσεις και η τεκμηριωμένη αιτιολόγηση. «Δεν σχεδιάζουμε για τους πολίτες, αλλά μαζί τους», είπε χαρακτηριστικά.

Η απάντηση του Δημάρχου Λευκωσίας

Ο Δήμαρχος Λευκωσίας, Χαράλαμπος Προύντζος, σε δηλώσεις του στη «Σ» ανέφερε ότι το δημοτικό συμβούλιο έχει ένα συγκεκριμένο όραμα, θέτοντας ως προτεραιότητα την επιστροφή του κόσμου προς το κέντρο της Λευκωσίας. Στόχοι είναι, αφενός η αύξηση της επισκεψιμότητας και, αφετέρου, η αύξηση του μόνιμου πληθυσμού.

Όπως εξήγησε, «το ζήτημα δεν είναι μόνο η Μακαρίου, είναι απλώς ένας δρόμος, ένας εμβληματικός δρόμος, είναι όμως μέρος του ευρύτερου κέντρου της πόλης και του εμπορικού τριγώνου. Ως δημοτικό συμβούλιο έχουμε ένα συγκεκριμένο όραμα, το οποίο περιλαμβάνει πρωτίστως την αύξηση του πληθυσμού στο κέντρο της πόλης, την προσέλκυση στρατηγικών αναπτύξεων, οι οποίες θα αποτελέσουν τις υποστηρικτικές υπηρεσίες για τον πληθυσμό όταν επανέλθει στην πόλη. Περιλαμβάνουν, για παράδειγμα, τις υπεραγορές και άλλες υπηρεσίες που τις χρειάζεται μια κοινότητα για να έχει τα πάντα κοντά της, τη δημιουργία φιλικού περιβάλλοντος για οικογένειες με παιδιά, διότι θέλουμε αυτήν την κατηγορία να την προσελκύσουμε πίσω στο κέντρο».

Συνέχισε, θίγοντας την περιβαλλοντική συνείδηση: «Επίσης θέλουμε μια περιοχή, η οποία να είναι φιλική προς το περιβάλλον, μας ενδιαφέρει η μείωση των ρύπων. Όμως οι ρύποι δεν αποτελούν ζήτημα μόνο της Λεωφόρου Μακαρίου, αλλά και των ΣΒΑΚ (Σχέδια Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας) της Λευκωσίας, πολλές δράσεις των οποίων και του προπομπού του οργανωμένου σχεδίου κινητικότητας εκκρεμούν πάνω από 10 χρόνια».

Δεν εισακούστηκε η εισήγηση του Δημάρχου για το «pame express»

Γι’ αυτήν την πολύ σημαντική απόφαση ο κ. Προύντζος ξεκαθάρισε ότι «η εισήγηση έγινε για να εξυπηρετήσουμε τον πρωινό και τον απογευματινό φόρτο του ‘‘pame express’’, να ανοίγει ο δρόμος στις 9:00 και όχι στις 7:00 που ήταν η απόφαση του δημοτικού συμβουλίου, ήταν ακριβώς γιατί αυτές είναι οι ώρες αιχμής, οι πιο πυκνές διαδρομές του ‘‘pame express’’. Είναι για μας μια καλή πρακτική και αυτό αναγνωρίζεται από το δημοτικό συμβούλιο, από τους καταστηματάρχες επίσης αναγνωρίζεται ως καλή. Δεν πέρασε όμως. Ασχέτως των επιμέρους απόψεων, εγώ λέω ότι δεν υπάρχει κάποιος στο δημοτικό συμβούλιο που δεν αναγνωρίζει την σημασία των ΣΒΑΚ».

Επιπλέον δήλωσε ότι «αρκετοί από τους συμβούλους που ψήφισαν υπέρ του ανοίγματος της Μακαρίου, ήταν οι ίδιοι που ψήφισαν για το κλείσιμό της. Πιστεύω όμως σε έναν συγκεκριμένο σχεδιασμό, ο οποίος υλοποιήθηκε από τον Δήμο Λευκωσίας μόνο, όχι από τους υπόλοιπους φορείς. Οφείλω να υπερασπιστώ τους συναδέλφους μου, λέγοντας ότι οι συνάδελφοι ουσιαστικά αναγκάστηκαν να τοποθετηθούν με τον τρόπο που τοποθετήθηκαν δεδομένου του γεγονότος ότι μόνο ο Δήμος Λευκωσίας υλοποίησε το κόμματι του Ολοκληρωμένου Σχεδίου Κινητικότητας, δυστυχώς οι υπόλοιποι δήμοι δεν το εφάρμοσαν. Υπάρχει πράγματι πολιτική βούληση για να υλοποιηθούν τα συγκεκριμένα μέτρα;».

Πρόσθεσε ότι παρέμεινε ουσιαστικά μια οδική αρτηρία με συγκεκριμένα οδικά χαρακτηριστικά, η οποία δεν πρόκειται να λύσει το κυκλοφοριακό πρόβλημα, αφού η χρήση των ρύπων συνεχίζεται και διασπείρεται στις υπόλοιπες περιοχές πέριξ της Λεωφόρου Μακαρίου.

Χρειάζονται ισχυρά κίνητρα και αντικίνητρα

Καταλήγοντας, ο κ. Προύντζος αντιτάχθηκε έντονα σε αυτούς που ισχυρίζονται ότι το κέντρο φθίνει, ότι υποβαθμίζεται. Επικαλούμενος την συζήτηση που έγινε στο εργαστήρι του ΕΤΕΚ, λέει πως αποδείχθηκε τεκμηριωμένα ότι δεν υπάρχει τέτοιο φαινόμενο. Το μόνο που επηρεάστηκε είναι η εμπορικότητα του συγκεκριμένου δρόμου της Μακαρίου, διότι την είχαμε αλλιώς στο μυαλό μας τα προηγούμενα χρόνια. Τονίζει ότι «πρέπει να επικεντρώσουμε την προσοχή μας στις αστικές υποδομές, όπως έγινε με τις δημόσιες επενδύσεις των προηγούμενων χρόνων, να ενισχυθούν τα κίνητρα τα οποία δίνονται, πολεοδομικά, φορολογικά κ.ά. Υπάρχουν και αντικίνητρα, όπως ο φόρος αδρανούς περιουσίας, ο οποίος θα αποτρέψει ιδιοκτήτες που έχουν υπερβολικές απαιτήσεις για ενοίκια ή που δεν αξιοποιούν τις περιουσίες τους, να συνεχίσουν να τις κρατούν αδρανείς».

Η απόφαση του δημοτικού συμβουλίου έχει κοινοποιηθεί στον Φορέα Κυκλοφοριακών Ζητημάτων και απ’ εκεί και πέρα θα εξεταστεί από αυτό το Σώμα.