Η Κύπρος σβήνει αθόρυβα: Χωρίς οικογένειες, χωρίς αύριο

Την ώρα που η Ανατολική Μεσόγειος βρίσκεται σε αναβρασμό και η μισή μας πατρίδα παραμένει υπό κατοχή, ένας διαφορετικός, εσωτερικός κίνδυνος υπονομεύει αθόρυβα το μέλλον του τόπου: η δημογραφική κατάρρευση.

Η συνεχής μείωση του γηγενούς πληθυσμού, σε συνδυασμό με την απουσία στοχευμένης κοινωνικής πολιτικής, καθιστά πλέον αβέβαιη τη συνέχεια της Κυπριακής Δημοκρατίας ως κράτους με πολιτισμική ταυτότητα και κοινωνική συνοχή.

Μια πολιτική χωρίς πυξίδα

Αντί να στηρίζει τη δημιουργία και τη διατήρηση ισχυρών κυπριακών οικογενειών, η σημερινή κοινωνική πολιτική συχνά λειτουργεί αποτρεπτικά — ιδιαίτερα για τα νέα ζευγάρια και τις πολύτεκνες οικογένειες.

Τα εισοδηματικά κριτήρια, παρωχημένα και ασύμβατα με τις πραγματικές συνθήκες, αποκλείουν τη μεσαία τάξη από βασικά επιδόματα και παροχές. Οι οικογένειες με περισσότερα από δύο παιδιά βρίσκονται σε αδιέξοδο, αδυνατώντας να λάβουν ουσιαστική στήριξη.

Ενδεικτικά:

• Το προτεινόμενο εισοδηματικό όριο για οικογένεια με τέσσερα παιδιά αναμένεται να αυξηθεί ελάχιστα – από 69.000 σε 71.000 ευρώ το 2026 – ποσό που δεν ανταποκρίνεται στις αυξημένες ανάγκες διαβίωσης.
• Οι πολύτεκνες οικογένειες δεν αντιμετωπίζονται με διαφοροποίηση σε κρίσιμα σχέδια χορηγιών, όπως το στεγαστικό για νέα ζευγάρια, με το ποσό στήριξης να παραμένει σταθερό στα 50.000 ευρώ, ανεξαρτήτως αριθμού τέκνων.
• Το επίδομα τέκνου αποτελεί προϋπόθεση για άλλες παροχές (ΑΗΚ, φοιτητική χορηγία, επιδότηση νηπιαγωγείου), δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο αποκλεισμού.
• Η νέα φορολογική ελάφρυνση αφορά μόνο εισοδήματα κάτω των 80.000 ευρώ, χωρίς πρόνοια για τον αριθμό των παιδιών — ένα μέτρο που παραγνωρίζει τις ανάγκες των μεγάλων οικογενειών.

Οι αριθμοί που δεν επιδέχονται παρερμηνείας

• Οι γεννήσεις από οικογένειες τρίτων χωρών υπερτριπλασιάστηκαν μέσα σε δέκα χρόνια: από 937 το 2013 σε 2.460 το 2023.
• Οι εγκρίσεις φοιτητών για τη φοιτητική χορηγία μειώθηκαν κατά σχεδόν 40%, μέσα σε λιγότερο από μία εξαετία.
• Οι δημόσιες δαπάνες για παιδιά παραμένουν έως και 120 εκατ. ευρώ χαμηλότερες από τα επίπεδα του 2010.

Αόρατες επιδοτήσεις – Ορατές συνέπειες

Το κράτος ενισχύει εμμέσως φθηνό ξένο εργατικό δυναμικό, χωρίς εισοδηματικά φίλτρα, καλύπτοντας συχνά τις οικογενειακές του ανάγκες με δημόσιους πόρους. Ταυτόχρονα, οι γηγενείς εργαζόμενοι αποθαρρύνονται από συγκεκριμένα επαγγέλματα, ενώ η ανεξέλεγκτη εισροή κεφαλαίων και εργατικού δυναμικού έχει επιταχύνει την άνοδο των τιμών ακινήτων, καθιστώντας την κατοικία απρόσιτη για πολλές κυπριακές οικογένειες.

Η αδράνεια σε αυτό το μέτωπο μπορεί να έχει μη αναστρέψιμες συνέπειες: ένας λαός χωρίς στέγη, χωρίς προοπτική δημιουργίας οικογένειας, κινδυνεύει να χάσει το μέλλον του.

Τι μπορεί να αλλάξει την πορεία

1. Αναμόρφωση των εισοδηματικών κριτηρίων, ώστε να αντικατοπτρίζουν την οικογενειακή σύνθεση και τις πραγματικές συνθήκες ζωής.
2. Φορολογικές ελαφρύνσεις ανά παιδί, χωρίς περιορισμούς βάσει εισοδήματος.
3. Στεγαστικά σχέδια για γηγενείς οικογένειες, προστατευμένααπό εξωτερικές πιέσεις της αγοράς.
4. Προτεραιότητα σε κυπριακές οικογένειες για πρόσβαση σε κρατικά σχέδια και παροχές.
5. Συνολική, μακροπρόθεσμη δημογραφική στρατηγική, εμπνευσμένη από ευρωπαϊκά παραδείγματα, προσαρμοσμένη στην κυπριακή πραγματικότητα.

Συμπέρασμα

Η απειλή για το μέλλον της Κύπρου δεν έρχεται μόνο από τα σύνορά της. Βρίσκεται και στο εσωτερικό, σιωπηλή αλλά επίμονη. Αν η πολιτεία συνεχίσει να αγνοεί τις οικογένειες που επιθυμούν να μεγαλώσουν παιδιά, τότε δεν θα μιλάμε απλώς για πληθυσμιακή κρίση — αλλά για σταδιακή απώλεια της ίδιας της ταυτότητάς μας.

Αν θέλουμε η Κύπρος να έχει αύριο, πρέπει να στηρίξουμε όσους την ονειρεύονται.

*Μέλος της Παγκύπριας Oργάνωσης Πολυτέκνων.