Η ανωνυμία των καρτοκινητών καταργείται οριστικά - «Βαρύς ο πέλεκυς» γι’ αυτούς που θα δηλώσουν ψευδή στοιχεία

Χιλιάδες χρήστες κινητών τηλεφώνων με προπληρωμένη κάρτα SIM κινδυνεύουν να χάσουν τον αριθμό τους έως το φθινόπωρο, εάν δεν απευθυνθούν εγκαίρως στους παρόχους για την απαραίτητη ταυτοποίηση των στοιχείων τους. Βάσει της νέας νομοθεσίας, η οποία τίθεται σε ισχύ στις 3 Νοεμβρίου, έρχεται το «τέλος» των ανώνυμων χρηστών καρτοκινητών.

Μετά από πολλά χρόνια συζήτησης, το θέμα επαναφέρθηκε πρόσφατα από τον πρόεδρο της Επιτροπής Μεταφορών, Μαρίνο Μουσιούττα. Η νομοθεσία ψηφίστηκε τον Απρίλιο του 2024 και δημοσιεύτηκε τον Μάιο του ιδίου έτους. Η ισχύς της νομοθεσίας τοποθετείται 18 μήνες μετά, δηλαδή από τον Νοέμβρη του 2025. Προνοεί ότι πρέπει να γίνεται ταυτοποίηση των καρτών τηλεφωνίας. Συγκεκριμένα, ο κάτοχος και χρήστης θα πρέπει να δηλώσει τα στοιχεία του στις εταιρείες κινητής τηλεφωνίας. Όταν δεν καθίσταται δυνατή η ταυτοποίηση οποιουδήποτε προσώπου, απλώς η κάρτα θα είναι ανενεργή και θα αχρηστεύεται. Προνοείται πως «όπου δεν είναι διαθέσιμα τα απαιτούμενα στοιχεία που καθορίζονται στον Νόμο, δεν είναι δυνατή η ταυτοποίηση και, ως εκ τούτου, δεν επιτρέπεται η ενεργοποίηση της υπηρεσίας προπληρωμένης κινητής τηλεφωνίας».

Οι εταιρείες κινητής τηλεφωνίας θα χρειαστεί να κινητοποιηθούν άμεσα, καθώς, σύμφωνα με ενημέρωση προς την Κοινοβουλευτική Επιτροπή Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων, η διαδικασία ταυτοποίησης εξελίσσεται προς το παρόν με ιδιαίτερα αργούς ρυθμούς.

Όσες κάρτες δεν ταυτοποιηθούν, θα τους αποκόπτεται αμέσως η σύνδεση

Σε δηλώσεις του στη «Σ», ο πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Μεταφορών, Μαρίνος Μουσιούττας, ανέφερε ότι. «Μέχρι στιγμής έχουν ταυτοποιηθεί 45.000 από τις 417.000 κάρτες, δηλαδή περίπου το 12-13%. Αναμένουμε ότι μέχρι την 3η Νοεμβρίου οι πλείστοι τουλάχιστον θα έχουν ενεργοποιήσει τις κάρτες τους με βάση τις οδηγίες. Σε διαφορετική περίπτωση, όσες κάρτες δεν ταυτοποιηθούν μέχρι την προθεσμία, θα αποκόπτεται αμέσως η σύνδεσή τους. Άρα, είτε για κινητά τηλέφωνα είτε για ανελκυστήρες είτε για κάμερες ασφαλείας, δεν θα παρέχεται η υπηρεσία. Είναι αναγκαίο να πάνε οι χρήστες είτε στα γραφεία των παρόχων εταιρειών είτε ηλεκτρονικά με την εισαγωγή των στοιχείων που θα του ζητηθούν».

Ο κ. Μουσιούττας επισήμανε τον λόγο που γίνεται η ταυτοποίηση, λέγοντας ότι «η νομοθεσία θα βοηθήσει τις Αρχές ασφαλείας της Δημοκρατίας για σκοπούς ασφάλειας και όταν λέω ασφάλειας εννοώ και του κράτους αλλά και της ιδιωτικής ζωής του καθενός. Θα βοηθήσει επίσης στην εξιχνίαση ποινικών υποθέσεων. Επίσης πολλοί άνθρωποι ενοχλούνται από ανώνυμα τηλεφωνήματα. Πλέον θα πάψουν να ενοχλούνται», είπε.

Όσοι δίνουν ψευδή στοιχεία θα υποστούν τις συνέπειες

Όσοι επιθυμούν να προμηθευτούν κάρτα κινητής τηλεφωνίας SIM ή και eSIM, θα υπογράφουν δήλωση στην οποία θα αναφέρεται ότι, σε περίπτωση ψευδούς δήλωσης, αναγνωρίζουν ότι θα υπόκεινται στις συνέπειες που προβλέπονται από τις διατάξεις του «περί Ταυτοποίησης των Κατόχων ή/και χρηστών καρτών ταυτότητας συνδρομητή SIM ή/και eSIM Υπηρεσιών Προπληρωμένης Κινητής Τηλεφωνίας Νόμου του 2024».

Επιπλέον, στους κανονισμούς προνοείται ότι, όποιος προβαίνει σε ψευδή δήλωση ή παραχωρεί αναληθή στοιχεία, είναι ένοχος αδικήματος και, σε περίπτωση καταδίκης του, υπόκειται σε ποινή φυλάκισης που δεν υπερβαίνει τα πέντε έτη ή σε χρηματική ποινή που δεν υπερβαίνει τις €50.000 ή και στις δύο αυτές ποινές. Ακόμη, αυτός που θα παραλείψει να δηλώσει τα στοιχεία χρήστη είναι ένοχος αδικήματος και, σε περίπτωση καταδίκης του, υπόκειται σε ποινή φυλάκισης που δεν υπερβαίνει τους έξι (6) μήνες ή σε χρηματική ποινή που δεν υπερβαίνει τις πέντε χιλιάδες ευρώ (€5.000) ή και στις δύο αυτές ποινές.

Απώτερος σκοπός, η προστασία της δημόσιας ασφάλειας

Οι νέοι Κανονισμοί εναρμονίζουν την κυπριακή νομοθεσία με τον «Κανονισμό (ΕΕ) 2016/679», δηλαδή τον Κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 27ης Απριλίου 2016 για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.

Έχουν ως βασικό στόχο την αποτελεσματικότερη εφαρμογή των διατάξεων του ήδη εγκεκριμένου Νόμου, ο οποίος αποσκοπεί στην προστασία της δημόσιας ασφάλειας και στη διευκόλυνση της διερεύνησης σοβαρών ποινικών αδικημάτων. Παράλληλα, διασφαλίζεται η τήρηση των βασικών αρχών που διέπουν την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, σύμφωνα με τις σχετικές πρόνοιες της ισχύουσας νομοθεσίας.

Ειδικότερα, οι Κανονισμοί ρυθμίζουν δύο κύριες πτυχές: πρώτον, καθορίζονται οι διαδικασίες ταυτοποίησης των κατόχων και χρηστών καρτών ταυτότητας συνδρομητή SIM ή/και eSIM για υπηρεσίες προπληρωμένης κινητής τηλεφωνίας· και δεύτερον, ρυθμίζονται θέματα τεχνικής φύσεως, τα οποία ο Επίτροπος Επικοινωνιών κρίνει είτε απαραίτητα είτε επιδεκτικά καθορισμού για την πλήρη και εύρυθμη εφαρμογή του πλαισίου.

Οι πάροχοι και οι εξουσιοδοτημένοι αντιπρόσωποί τους υποχρεούνται να διασφαλίζουν ότι η υπεύθυνη δήλωση που υποβάλλει ο κάτοχος ή χρήστης της προπληρωμένης κάρτας περιλαμβάνει τουλάχιστον τα βασικά απαιτούμενα στοιχεία ταυτότητας. Για την επαλήθευση αυτών των στοιχείων, μπορεί να χρησιμοποιείται η ήδη υπάρχουσα διαδικασία που εφαρμόζουν οι πάροχοι κατά τη σύναψη συμβολαίων με συνδρομητές κινητής τηλεφωνίας είτε πρόκειται για φυσικά είτε για νομικά πρόσωπα. Επιπλέον, όπου αυτό είναι τεχνικά δυνατό, η ταυτοποίηση δύναται να πραγματοποιείται μέσω ειδικού ηλεκτρονικού συστήματος, το οποίο μπορεί να αναπτύξει κάθε πάροχος ξεχωριστά.

Σε περιπτώσεις αλλαγής χρήστη, οι πάροχοι υποχρεούνται να διατηρούν τα στοιχεία των προηγούμενων χρηστών για περίοδο τριών (3) μηνών, αποκλειστικά για σκοπούς διερεύνησης πιθανών ποινικών αδικημάτων. Σε περιπτώσεις απώλειας ή κλοπής κάρτας, είναι δυνατό να εφαρμόζεται η ήδη υφιστάμενη διαδικασία που χρησιμοποιείται σε αντίστοιχες περιπτώσεις απώλειας ή κλοπής καρτών SIM συμβολαίου.

Οι Κανονισμοί θα τεθούν σε ισχύ από την ημερομηνία δημοσίευσής τους στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας. Για την ταυτοποίηση, ο αιτών πρέπει να προσκομίσει όλα τα απαραίτητα δικαιολογητικά έγγραφα, ώστε ο πάροχος να μπορεί να προβεί σε έλεγχο και επαλήθευση. Τα δεδομένα που περιλαμβάνονται στην υπεύθυνη δήλωση θεωρούνται απόρρητα και προστατεύονται από το νομικό πλαίσιο περί προσωπικών δεδομένων, εκτός εάν υπάρχει επίσημη διαδικασία άρσης του απορρήτου. Αιτήσεις που είναι ελλιπώς συμπληρωμένες ή δεν συνοδεύονται από τα απαιτούμενα πιστοποιητικά θα απορρίπτονται και, κατά συνέπειαν, η κάρτα ταυτότητας συνδρομητή SIM ή/και eSIM δεν θα ενεργοποιείται.

Προηγήθηκε δημόσια διαβούλευση για έγκριση κανονισμών

Το Υπουργικό Συμβούλιο, κατά τη συνεδρία του στις 11 Ιουνίου 2025, ενέκρινε την έκδοση των Κανονισμών με τίτλο «Περί Ταυτοποίησης των Κατόχων ή/και Χρηστών Καρτών Ταυτότητας Συνδρομητή SIM ή/και eSIM Υπηρεσιών Προπληρωμένης Κινητής Τηλεφωνίας Κανονισμοί του 2025». Παράλληλα, αποφασίστηκε η κατάθεσή τους ενώπιον του Κοινοβουλίου για έγκριση. Σύμφωνα με το συνοδευτικό κείμενο, οι Κανονισμοί καταρτίστηκαν από τον Επίτροπο Επικοινωνιών και τέθηκαν σε δημόσια διαβούλευση από τις 21 Οκτωβρίου έως τις 18 Νοεμβρίου 2024, με συμμετοχή όλων των ενδιαφερόμενων μερών.

Πριν απο την έναρξη της δημόσιας διαβούλευσης, πραγματοποιήθηκαν διαβουλεύσεις με το Υφυπουργείο Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής, το Υπουργείο Δικαιοσύνης, την Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών και την Αστυνομία Κύπρου. Επιπλέον, λίγο πριν από την ολοκλήρωση της δημόσιας διαβούλευσης, ζητήθηκαν απόψεις και από την Επίτροπο Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα. Στη συνέχεια, οι Κανονισμοί υποβλήθηκαν σε νενομισμένο νομοτεχνικό έλεγχο από τη Νομική Υπηρεσία.