Πολλαπλές συντάξεις: Οι νέες ρυθμίσεις και τα συνταγματικά ερωτήματα

Στο πολυσυζητημένο θέμα των πολλαπλών συντάξεων και της ταυτόχρονης καταβολής σύνταξης και μισθού, που εδώ και χρόνια προκαλεί την κοινωνία, επιχείρησε να βάλει τέλος το Νομοθετικό Σώμα. Η Βουλή, στην τελευταία Ολομέλεια (10/07) πριν από το κλείσιμο για τις θερινές διακοπές, μετά από μια συζήτηση δύο ωρών, καταψήφισε το κυβερνητικό νομοσχέδιο που προνοεί την κατάργηση των συντάξεων στους κρατικούς αξιωματούχους και την παροχή εφάπαξ ποσού στη θέση τους. Υπέρ του κυβερνητικού νομοσχεδίου τάχθηκε μόνο η ΔΗΠΑ, με την ΕΔΕΚ να τηρεί αποχή και τα υπόλοιπα κόμματα να ψηφίζουν εναντίον.

Η Ολομέλεια της Βουλής ενέκρινε τις έξι προτάσεις νόμου των βουλευτών Δημήτρη Δημητρίου (ΔΗΣΥ), Ειρήνης Χαραλαμπίδου (ΑΚΕΛ), Σταύρου Παπαδούρη (Οικολόγοι) και Αλεξάνδρας Ατταλίδου (ανεξάρτητη). Συγκεκριμένα, υπέρ των προτάσεων νόμου των βουλευτών ψήφισαν ΔΗΣΥ, ΑΚΕΛ, ΔΗΚΟ, ΕΛΑΜ, Οικολόγοι και ο μεμονωμένος σοσιαλιστής Κωστής Ευσταθίου. Η ΔΗΠΑ και η ΕΔΕΚ τήρησαν αποχή και ο ανεξάρτητος Ανδρέας Θεμιστοκλέους ψήφισε εναντίον.

Κοινή παραδοχή, ότι η ρύθμιση που πέρασε από την Ολομέλεια δεν εξαλείφει πλήρως τις στρεβλώσεις, ωστόσο προχωρεί σε σημαντικές διορθώσεις. Επίσης, οι νέες ρυθμίσεις δεν αγγίζουν τους εν ενεργεία αξιωματούχους, καθώς μαζί με τις προτάσεις νόμου ψηφίστηκε και τροπολογία ώστε να αφορά μόνο τους μελλοντικούς. Ο στόχος της συγκεκριμένης τροπολογίας, με εισηγητή τον Σταύρο Παπαδούρη (συνυπογράφει το ΔΗΚΟ), αφορά στη διασφάλιση της συνταγματικότητας των προτάσεων νόμου, δεδομένου ότι η σύνταξη θεωρείται περιουσιακό δικαίωμα και, ως εκ τούτου, δεν μπορεί να περιοριστεί όταν έχει ήδη κατοχυρωθεί. Συνεπώς, όλα τα προνόμια που έχουν κατοχυρώσει οι υφιστάμενοι κρατικοί αξιωματούχοι, παραμένουν.

Τα ζητήματα που εγείρονται είναι κατά πόσον το πακέτο των προτάσεων που πέρασε από την Ολομέλεια συνάδει με το Σύνταγμα και αν ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα υπογράψει τη νομοθεσία, ώστε να εφαρμοστεί, ή αν θα προχωρήσει σε αναπομπή ή ακόμη και αναφορά στο Ανώτατο Δικαστήριο.

Οι νέες ρυθμίσεις

Σύμφωνα με τα όσα ψήφισε η Ολομέλεια της Βουλής, καταργούνται οι πολλαπλές συντάξεις στους μελλοντικούς αξιωματούχους, καθώς και η ταυτόχρονη καταβολή μισθού και σύνταξης. Επίσης, η σύνταξη θα παρέχεται στο 65ο έτος της ηλικίας τους.

Αναλυτικότερα, το νέο πλαίσιο για τις συντάξεις των μελλοντικών κρατικών αξιωματούχων, που υπερψήφισε το Νομοθετικό Σώμα, προβλέπει τα εξής:

- Την επέκταση του ηλικιακού ορίου καταβολής σύνταξης στο 65ο έτος, στις περιπτώσεις κρατικών αξιωματούχων για τους οποίους εξακολουθεί να ισχύει ως συνταξιοδοτικό όριο το 60ό έτος της ηλικίας τους, περιλαμβανομένων των υπουργών, υφυπουργών, βουλευτών, δημάρχων, των προέδρων και των μελών της Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας (ΕΔΥ) και της Επιτροπής Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας (ΕΕΥ), για σύνταξη που κερδίζεται ή θεμελιώνεται από θητεία ή υπηρεσία μετά την 1η Ιουνίου 2026.

- Την αναστολή του μέρους της κερδηθείσας ή θεμελιωθείσας σύνταξης για υπηρεσία ή θητεία που αρχίζει από την 1η Ιουνίου 2026 και μετά, στην περίπτωση των υπαλλήλων του δημόσιου ή του ευρύτερου δημόσιου τομέα, καθώς και των αξιωματούχων οι οποίοι μετά την εν λόγω ημερομηνία αναλαμβάνουν αξίωμα, λειτούργημα ή θέση είτε στη Δημοκρατία είτε στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

- Τον συμψηφισμό κερδηθεισών ή θεμελιωθεισών συντάξεων για θητεία ή υπηρεσία από την 1η Ιουνίου 2026 και μετά σε διαφορετικά αξιώματα, λειτουργήματα ή θέσεις, στις περιπτώσεις προσώπων που δεν εμπίπτουν στο υφιστάμενο, από το 1980, πλαίσιο αναστολής συντάξεων, ώστε η καταβλητέα σύνταξη στο σύνολό της να μην υπερβαίνει το ένα δεύτερο (1/2) των υψηλότερων συντάξιμων απολαβών.

- Την προστασία του δικαιώματος σε θεμελιωθείσα σύνταξη για υπηρεσία σε θέση στον δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα και/ή άλλο αξίωμα ή λειτούργημα, το οποίο ο δικαιούχος κατείχε πριν από την εφαρμογή των προτεινόμενων ρυθμίσεων, η οποία θα καταβάλλεται επιπροσθέτως.

- Την παροχή εξουσίας στον Γενικό Λογιστή να εκδίδει εγκυκλίους που να ρυθμίζουν την καλύτερη εφαρμογή των νόμων, περιλαμβανομένου του καταμερισμού της σύνταξης που θα καταβάλλεται από κάθε ταμείο συντάξεων, στη βάση των συντάξιμων απολαβών για θητεία ή υπηρεσία και της κατ’ αναλογίαν περιόδου θητείας ή υπηρεσίας σε κάθε αξίωμα, λειτούργημα ή θέση.

- Περιλήφθηκε πρόνοια για την καταβολή ελάχιστης αμοιβής, ύψους €500, για σκοπούς μετριασμού των επιφυλάξεων ως προς τη στέρηση σύνταξης.

Name and shame

Παράλληλα, η Βουλή έδωσε το πράσινο φως και στην πρόταση νόμου του ΔΗΣΥ και του ΔΗΚΟ, ώστε να παρέχεται το δικαίωμα σε αξιωματούχο που διορίζεται ή εκλέγεται σε δημόσιο αξίωμα, λειτούργημα ή θέση να υποβάλει στον Υπουργό Οικονομικών δήλωση αποποίησης της κρατικής σύνταξης για τη χρονική περίοδο κατά την οποία υπηρετεί στο εν λόγω αξίωμα.

Για όσους δεν το πράττουν, θα δημοσιοποιούνται τα ονόματά τους.

Σημειώνεται ότι, η πρόταση νόμου για φορολόγηση με ποσοστό 90% των συντάξεων που υπερβαίνουν το ποσό των €70.000 ετησίως δεν ψηφίστηκε από την Ολομέλεια του Σώματος.

Την πρόταση κατέθεσε η βουλευτής του ΑΚΕΛ, Ειρήνη Χαραλαμπίδου, και αφορούσε στην τροποποίηση του περί Φορολογίας του Εισοδήματος Νόμου, ώστε για εισοδήματα προερχόμενα από πολλαπλές συντάξεις τα οποία συμποσούμενα υπερβαίνουν τις €70.000 να επιβάλλεται φορολογία εισοδήματος με συντελεστή ίσο προς 90% επί του υπερβαίνοντος αυτού ποσού.

Χριστιάνα Ερωτοκρίτου: Η Κυβέρνηση δεν άγγιξε το βαθύ κράτος των προνομίων

Έντονες ήταν οι τοποθετήσεις αρκετών βουλευτών κατά τη διάρκεια της Ολομέλειας, με επικρίσεις να στρέφονται προς την Κυβέρνηση, την οποία κατηγόρησαν ότι απέτυχε να δώσει ουσιαστική λύση στο ζήτημα, αφήνοντας τη Βουλή ν’ αναλάβει τον ρόλο της εκτελεστικής εξουσίας.

Συγκεκριμένα, η πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών και βουλευτής του ΔΗΚΟ, Χριστιάνα Ερωτοκρίτου, υπέδειξε ότι την ευθύνη για την κατάθεση μιας ολοκληρωμένης πρότασης έχει η Κυβέρνηση. Όπως είπε, η εκτελεστική εξουσία διαθέτει τόσο τη θεσμική ικανότητα όσο και τη συνταγματική αρμοδιότητα για να επεξεργαστεί κείμενα καλύτερα από τη Βουλή, ώστε η Ολομέλεια να μπορεί να συζητεί επί της ουσίας και όχι να στέκεται στη «σκιά» της συνταγματικής ανατροπής.

«Η Κυβέρνηση επέλεξε να μην αγγίξει το βαθύ κράτος των προνομίων. Και με τον φόβο της συνταγματικότητας έχουμε έξι προτάσεις νόμου, οι οποίες ξεκίνησαν από μία αφετηρία, κατέληξαν στην άλλη, όμως, κατά το ελάχιστον, ούτε εξευτελίζουν υφιστάμενους και μελλοντικούς αξιωματούχους αλλά ούτε και αφήνουν απεριόριστο το δικαίωμα της συνταγματικής αμφισβήτησης. Η Βουλή, τελικά, ανέλαβε το βάρος να φέρει εις πέρας ένα έργο το οποίο θα έπρεπε να έρθει μπροστά μας από το ίδιο το Υπουργείο Οικονομικών», τόνισε η Χριστιάνα Ερωτοκρίτου.

Δημήτρης Δημητρίου: Να μην έχουμε αναπομπές και αναφορές

«Το πακέτο των έξι προτάσεων νόμου, που συνυπογράφω, κατατέθηκε στη Βουλή όταν η Κυβέρνηση αδυνατούσε να φέρει νομοσχέδια που θα ρύθμιζαν αυτό το ζήτημα», ανέφερε ο βουλευτής του ΔΗΣΥ, Δημήτρης Δημητρίου.

Μάλιστα, ο κ. Δημητρίου υποστήριξε ότι οι προτάσεις νόμου δεν είναι αντισυνταγματικές, τονίζοντας ότι η συνταγματικότητα ή όχι, δοκιμάζεται στο Ανώτατο Δικαστήριο.

«Θέλω να προτρέψω τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας να υπογράψει αυτό που θα ψηφιστεί σήμερα, που πιστεύω και συνταγματικό θα είναι και θα επιφέρει μία δικαίωση στη δημόσια λογική και σφαίρα συζήτησης στο μέλλον. Να τελειώσουμε με αυτό το θέμα και να μην έχουμε αναπομπές και αναφορές», είπε ο Δημήτρης Δημητρίου.

Η εναλλακτική του ΑΚΕΛ σε περίπτωση αναφοράς

Ο Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος του ΑΚΕΛ, Γιώργος Λουκαΐδης, ανέφερε ότι, σύμφωνα με τις εκφρασμένες προθέσεις, υπάρχει η πιθανότητα η ψήφιση των προτάσεων νόμου να μην είναι «το τέλος του δρόμου», καθώς, όπως είπε, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκδήλωσε την πρόθεση να οδηγήσει τις προτάσεις σε αναφορά.

«Θα υπερψηφίσουμε τις προτάσεις νόμου για να δώσουμε την ευκαιρία να κριθούν. Αλλά, η θερμή παράκληση προς όλους, για να τερματιστεί αυτή η διαδικασία απαξίωσης, και πρωτίστως η θερμή παράκληση προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, εάν θα κάνει αναφορά των προτάσεων νόμου, τότε από τον Σεπτέμβρη να ξεκινήσουμε να συζητούμε εναλλακτική σε αυτό το πλαίσιο. Μία συναινετική λύση που θα ικανοποιεί τους στόχους που έχουμε όλοι για να καταργήσουμε στρεβλώσεις, ώστε να φτάσουμε σε ένα αποτέλεσμα που θα έχει μεγαλύτερα εχέγγυα, να σταθεί στα Δικαστήρια, εάν και εφόσον επηρεαζόμενοι θα προσφύγουν», ανέφερε.

Ο κ. Λουκαΐδης κάλεσε την εκτελεστική και τη νομοθετική εξουσία να συνεργαστούν, σε περίπτωση που υπάρξει αναφορά.

«Είναι η πρόταση νόμου του ΑΚΕΛ, αλλά είναι ιδέα του Γενικού Λογιστή. Να συζητήσουμε και εφόσον υπάρξει συναίνεση της εκτελεστικής εξουσίας, θα μπορεί να είναι και συνταγματική και να απαντά με τον μεγαλύτερο δυνατό τρόπο σε όλα τα ζητήματα που θέλουμε να επιλύσουμε», ανέφερε ο κ. Λουκαΐδης.

Υπ. Οικονομικών: Για οικονομικές και θεσμικές συνέπειες δεν ευθύνεται η Κυβέρνηση

Έντονη ήταν η αντίδραση του Υπουργού Οικονομικών, Μάκη Κεραυνού, μετά την απόρριψη από την Ολομέλεια της Βουλής του κυβερνητικού νομοσχεδίου για τις πολλαπλές συντάξεις και την υπερψήφιση των προτάσεων νόμου, ο οποίος, μιλώντας στο κρατικό ραδιόφωνο (11/07), απάντησε και στις επικρίσεις που δέχθηκε η Κυβέρνηση. Ειδικότερα, ο κ. Κεραυνός, έκανε λόγο για έλλειψη θεσμικής υπευθυνότητας από τη Βουλή και για οικονομικές και συνταγματικές συνέπειες, τονίζοντας ότι η κυβέρνηση δεν έχει καμία ευθύνη.

«Να προσεχθούν οι αλλαγές που δεν είναι και τόσο ώριμες, που γίνονται κάποτε εκεί στη Βουλή, και στη συνέχεια πάμε στα δικαστήρια και απορρίπτονται», ανέφερε.

Σύμφωνα με τον Υπουργό Οικονομικών, το κόστος για το κράτος θα ήταν μειωμένο εάν είχε εγκριθεί το νομοσχέδιο της Κυβέρνησης.

«Με το νομοσχέδιο της Κυβέρνησης, όποιος υπηρετούσε από κάποιο αξίωμα, την ώρα που έφευγε, ανάλογα με τον χρόνο που υπηρέτησε και τον μισθό του, θα έπαιρνε ένα ποσό και τελείωνε. Ενώ, τώρα, όπως είναι η σημερινή κατάσταση με αυτό που έχει ψηφιστεί, ο φορολογούμενος θα πληρώνει στον όποιον αξιωματούχο επιπρόσθετη σύνταξη μέχρι το προσδόκιμο ζωής, που σύμφωνα με τους αναλογιστές είναι τα 80 έτη, και αυτό είναι τεράστιο ποσό για τους φορολογούμενους», κατέληξε ο Μάκης Κεραυνός.