Ο Ιούλιος της συμφοράς…

Πέντε ημερομηνίες του Ιουλίου, 9η Ιουλίου 1821, 10 Ιουλίου 2002, 11 Ιουλίου 2011, 15 και 20 Ιουλίου 1974, καταγράφονται ως οι πλέον οδυνηρές για τον Κυπριακό Ελληνισμό.

Η 9η Ιουλίου 1821 αποτελεί επανάληψη των φοβερών σκηνών της Κυριακής του Πάσχα της 10ης Απριλίου 1821, και του μαρτυρίου του Πατριάρχη Γρηγορίου του Πέμπτου στην Κωνσταντινούπολη. Τη μέρα αυτή απαγχονίζεται ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Κυπριανός στην πλατεία Σεραγίου της Λευκωσίας, κάτω από μια μουριά, ενώ την ίδια ημέρα καρατομήθηκαν οι τρεις μητροπολίτες της Κύπρου, ο Πάφου Χρύσανθος, ο Κιτίου Μελέτιος και ο Κυρηνείας Λαυρέντιος, καθώς και άλλοι κληρικοί. Την επομένη και ώς τις 14 Ιουλίου αποκεφαλίστηκαν και οι υπόλοιποι του καταλόγου των επιφανών Κυπρίων, στο σύνολο 486. Με αυτόν τον τρόπο ο Κουτσιούκ Μεχμέτ ήθελε να δώσει τέλος σε κάθε προσπάθεια ξεσηκωμού των αλύτρωτων Ελλήνων της Κύπρου κατά της «οθωμανικής αυτοκρατορίας».

Το ημερολόγιο έγραφε 10 Ιουλίου 2002, όταν η Κύπρος ξυπνούσε με το άκουσμα μιας ακόμη τραγωδίας: Ελικόπτερο τύπου BELL 206 της Εθνικής Φρουράς κατέπεσε στα Κούκλια της Πάφου, με αποτέλεσμα να βρουν τραγικό θάνατο εν ώρα καθήκοντος και οι πέντε επιβαίνοντες σε αυτό. Μεταξύ τους και ο Αρχηγός της Εθνικής Φρουράς, Αντιστράτηγος Ευάγγελος Φλωράκης. Εκτός του Αρχηγού της Ε.Φ. έχασαν τη ζωή τους ο Διοικητής της Αεροπορίας, Ταξίαρχος Στέλιος Δεμένεγας, ο Υποπλοίαρχος Νίκος Γεωργίου και οι δύο χειριστές του ελικοπτέρου, Σμηναγός Πάρις Αθανασιάδης και Υποσμηναγός Μιχάλης Σιακαλλής.

Δευτέρα, 11 Ιουλίου 2011: Η ημέρα που γράφτηκε με τα πιο μελανά χρώματα στη σύγχρονη ιστορία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Τα 98 εμπορευματοκιβώτια γεμάτα με εκρηκτικά και όπλα, που φυλάσσονταν στη Ναυτική Βάση «Ευάγγελος Φλωράκης» στο Μαρί, εκρήγνυνται παρασύροντας στον θάνατο 13 άτομα. Τα εμπορευματοκιβώτια (ρωσικής προέλευσης με προορισμό τη Συρία του Άσαντ) είχαν κατασχεθεί στις 19 Ιανουαρίου 2009 στην Ερυθρά Θάλασσα από πλοίο του πολεμικού ναυτικού, με την Κυπριακή Δημοκρατία ν’ αναλαμβάνει τη φύλαξή τους. Από τις 29 Ιανουαρίου 2009 βρίσκονταν στη Ναυτική Βάση «Ευάγγελος Φλωράκης». Μάταια κάποιοι που γνώριζαν για την επικινδυνότητά τους προσπαθούσαν να πείσουν την τότε κυβέρνηση να τα απομακρύνει από τη Ναυτική Βάση. Δυόμισι χρόνια μετά, στις 4 Ιουλίου 2011, και μετά από πολλές συζητήσεις για τη διαχείρισή τους, παρατηρείται ότι ένα από τα εμπορευματοκιβώτια παραμορφώθηκε και υπήρχαν μικρές εστίες φωτιάς. Τότε δόθηκε εντολή για κατάβρεξή τους και την απομάκρυνση του παραμορφωμένου εμπορευματοκιβωτίου.

Στις 5:50 της 11ης Ιουλίου 2011 σημειώνεται η μεγάλη έκρηξη και μετά… σιωπή. Ο τραγικός απολογισμός 13 νεκροί, 62 τραυματίες και «σκοτάδι» στην οικονομία, λόγω εγκληματικής αδράνειας. Έπεσαν εν ώρα καθήκοντος οι: Ανδρέας Ιωαννίδης - Πλοίαρχος - Διοικητής Ναυτικού, Λάμπρος Λάμπρου - Αντιπλοίαρχος - Διοικητής της Ναυτικής Βάσης, Κλεάνθης Κλεάνθους - Αρχικελευστής, Μιχάλης Ηρακλέους -ΕΠΥ κελευστής, Χρίστος Χριστοφόρου - Ναύτης, Μίλτος Χριστοφόρου - Ναύτης, Αντώνης Χαραλάμπους - Ναύτης, Ανδρέας Παπαδόπουλος - Αρχιλοχίας ΕΜΑΚ, Αδάμος Αδάμου - Πυροσβέστης, Σπύρος Τταντής - Πυροσβέστης, Παναγιώτης Θεοφίλου - Πυροσβέστης, Βασίλης Κρόκος - Πυροσβέστης και Γιώργος Γιακουμή - Πυροσβέστης.

Η 15η Ιουλίου 1974 είναι η ημερομηνία που διαπράχθηκε και εκτελέσθηκε από τη χούντα των Αθηνών το εγκληματικό/άφρον/προδοτικό πραξικόπημα στην Κύπρο, που οδήγησε στην ανατροπή την νόμιμης κυβέρνησης του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου. Πέντε μέρες μετά, στις 20 Ιουλίου, ακολούθησε η βάρβαρη τουρκική εισβολή στην Κύπρο (Αττίλας Ι). Στις 23 Ιουλίου κηρύχθηκε εκεχειρία (οι Τούρκοι ουδέποτε την σεβάστηκαν, χρησιμοποιώντας την για ενίσχυση των θέσεών τους πέραν του μικρού προγεφυρώματος που δημιούργησαν), και τόσο η χούντα των Αθηνών όσο και η πραξικοπηματική κυβέρνηση της Κύπρου κατέρρευσαν. Ακολούθησαν δύο γύροι διαβουλεύσεων στη Γενεύη μεταξύ των εμπλεκόμενων χωρών, όπου η Άγκυρα περισσότερο εκβίαζε παρά συνομιλούσε! Η Τουρκία απαιτούσε εφαρμογή ομοσπονδιακής λύσης, ανταλλαγή πληθυσμού και το 34% των εδαφών της Κύπρου να ελέγχεται από τους Τούρκους Κυπρίους. Στις 14 Αυγούστου, οι συνομιλίες της Γενεύης κατέρρευσαν. Την ίδια ώρα αρχίζει η δεύτερη φάση της τουρκικής εισβολής (Αττίλας 2), με την Αθήνα να δηλώνει πως «η Κύπρος κείται μακράν». Τα όσα ακολούθησαν δεν τα χωρά ανθρώπου νους: το 36,7% της κυπριακής Επικράτειας βρίσκεται έκτοτε κάτω από την μπότα του βάρβαρου εισβολέα, με 162 χιλιάδες Έλληνες Κυπρίους να γίνονται πρόσφυγες μέσα στην ίδια τη μικρή τους πατρίδα, ενώ συνολικά έχασαν τη ζωή τους ή αγνοούνται πέραν των 4.000 Ελλήνων Κυπρίων.

Υστερόγραφο 1: Πολλά τα λάθη και οι παραλείψεις του Μακαρίου. Ωστόσο, είναι εντελώς άδικο να λέγεται ότι η τουρκική εισβολή προκλήθηκε ένεκα της απαράδεκτης ομιλίας του ενώπιον του Συμβουλίου Ασφαλείας (ΣΑ) του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, στις 19 Ιουλίου 1974, όταν ο Μακάριος χαρακτήρισε το πραξικόπημα εισβολή της χούντας στην Κύπρο, το οποίο παραβίαζε τη Συνθήκη Ζυρίχης και Λονδίνου. Διότι, στην πραγματικότητα, η εισβολή είχε ήδη ξεκινήσει πριν ο Μακάριος εκφωνήσει τον λόγο του στο Συμβούλιο Ασφαλείας, αφού τα πλοία είχαν ήδη αναχωρήσει από τη Μερσίνα.

Απόσπασμα της ομιλίας Μακαρίου: «…Όπως ανέφερα ήδη, τα γεγονότα της Κύπρου δεν αποτελούν εσωτερική υπόθεση των Ελληνοκυπρίων. Αφορούν και επηρεάζουν και τους Τουρκοκυπρίους. Το πραξικόπημα της ελληνικής χούντας αποτελεί εισβολή, και οι συνέπειές του πλήττουν ολόκληρο τον κυπριακό λαό, Έλληνες και Τούρκους…».

*Ακαδημαϊκός - Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Από το Μονάγρι Λεμεσού

av.avgoustiνοs@gmail.com