Φάκελος Πενταμερής: Στον… αναπνευστήρα η διαδικασία

Το χαμηλό των προσδοκιών, καθώς και η άτεγκτη στάση της Τουρκίας στο Κυπριακό επιβεβαιώθηκαν κατά την πενταμερή συνάντηση που πραγματοποιήθηκε στη Νέα Υόρκη.

Ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών και ο κατοχικός ηγέτης, σε πλήρη συντονισμό, επανέλαβαν ενώπιον του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών τις γνωστές θέσεις περί κυριαρχικής ισότητας και δύο κρατών.

Αντιθέτως, τη δέσμευσή τους στη συμφωνημένη βάση λύσης του Κυπριακού επαναβεβαίωσαν ο Γενικός Γραμματέας Αντόνιο Γκουτέρες, ο Υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας Γιώργος Γεραπετρίτης και ο Βρετανός Υφυπουργός.

Κατά τη διάρκεια της συνάντησης επιτεύχθηκε συμφωνία σε Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης χαμηλής πολιτικής, που περιλαμβάνουν την ανταλλαγή πολιτιστικού πλούτου, την παρακολούθηση της ποιότητας του αέρα και την αντιμετώπιση της ρύπανσης από μικροπλαστικά.

Ωστόσο, πέντε μήνες μετά τη δέσμευση της Γενεύης και τις διαβουλεύσεις που ακολούθησαν, δεν υπήρξε καμία ανακοινώσιμη πρόοδος όσον αφορά τη διάνοιξη των οδοφραγμάτων.

Την ίδια ώρα, κλείδωσαν δύο νέες πολιτικές κινήσεις: μια τριμερής συνάντηση στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών και μια νέα πενταμερής εντός του έτους.

Το τουρκικό παραλήρημα για λύση δύο κρατών ξεδιπλώθηκε εκ νέου ενώπιον του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών στην πενταμερή της Νέας Υόρκης.

Μια συνάντηση, η οποία επιβεβαίωσε την τουρκική αδιαλλαξία, που αγγίζει όχι μόνο την ουσία του Κυπριακού αλλά και τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης.

Ιδιαίτερες ευχαριστίες εξέφρασε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας προς τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, τον Υφυπουργό Ευρώπης του Ηνωμένου Βασιλείου και τον Έλληνα Υπουργό Εξωτερικών. Όπως υπογράμμισε, κατά τη διάρκεια των συζητήσεων, οι τρεις αξιωματούχοι απάντησαν ξεκάθαρα στις προσεγγίσεις του κυρίου Τατάρ και του Τούρκου Υπουργού Εξωτερικών περί έλλειψης κοινού εδάφους, διαμηνύοντας ότι παραμένουν απόλυτα δεσμευμένοι στα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών.

Ο κατοχικός ηγέτης Ερσίν Τατάρ επανέλαβε τις γνωστές του θέσεις περί ύπαρξης δύο κρατών και δύο δημοκρατιών στην Κύπρο, οι οποίες -όπως ανέφερε- αντανακλούν τη θέληση των Τουρκοκυπρίων και των Ελληνοκυπρίων και υφίστανται τα τελευταία 51 χρόνια. Τόνισε δε ότι, σε περίπτωση έναρξης μιας νέας επίσημης διαδικασίας συνομιλιών, αυτή θα πρέπει να βασίζεται στις «πραγματικότητες επί του εδάφους».

Από την έδρα των Ηνωμένων Εθνών, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο κατοχικός ηγέτης και οι εγγυήτριες δυνάμεις κλείδωσαν τα επόμενα βήματα στο Κυπριακό.

Ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών, Αντόνιο Γκουτέρες, ανακοίνωσε ότι συμφωνήθηκε η πραγματοποίηση κοινής συνάντησης με τον Ερσίν Τατάρ και τον Νίκο Χριστοδουλίδη στο πλαίσιο της υψηλού επιπέδου εβδομάδας. Παράλληλα, προγραμματίζεται και μια δεύτερη, άτυπη συνάντηση με την ίδια σύνθεση, η οποία αναμένεται να πραγματοποιηθεί αργότερα εντός του έτους.

Αξιολογήθηκε την ίδια ώρα η πορεία υλοποίησης των συμφωνηθέντων της Γενεύης, με τον Γενικό Γραμματέα να δηλώνει ότι η συμφωνία για αποναρκοθέτηση βρίσκεται στα τελικά στάδια, ενώ εκκρεμεί το ζήτημα των οδοφραγμάτων και της εγκατάστασης φωτοβολταϊκών στη «νεκρή ζώνη».

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δήλωσε ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά αποδέχθηκε την εισήγηση της τουρκοκυπριακής πλευράς για άνοιγμα των οδοφραγμάτων στη Μια Μηλιά και τη Λουρουτζίνα, αναμένοντας ανταπόκριση της τουρκικής πλευράς.
Ανέφερε ότι έγινε αρκετή συζήτηση σε σχέση με το οδόφραγμα από την Αθηένου στην Αγλαντζιά και ότι υπήρξε κάποια πρόοδος, όμως η τουρκική πλευρά δεν ήταν σε θέση να πάρει τελικές αποφάσεις, καθώς χρειάζεται η συγκατάθεση του τουρκικού στρατού - κάτι που ισχύει και για το οδόφραγμα στα Κόκκινα.

Κατηγορεί τον Πρόεδρο ο Τατάρ

Ο κατοχικός ηγέτης Ερσίν Τατάρ απέδωσε ευθύνες στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, αναφέροντας ότι ο κ. Χριστοδουλίδης επέμενε όπως ο δρόμος προς την Αθηένου, μετά από πέντε χιλιόμετρα, περνά μέσα από τη «νεκρή ζώνη» και καταλήγει στην άλλη πλευρά της Λευκωσίας. Όπως ανέφερε, η τουρκοκυπριακή πλευρά δεν μπορεί να συμφωνήσει στη χρήση της «νεκρής ζώνης» και πρότεινε, αντ’ αυτού, να διευρυνθούν τα πέντε χιλιόμετρα που βρίσκονται στα κατεχόμενα κατά ακόμη πέντε χιλιόμετρα, ώστε να φτάνουν στην άλλη πλευρά της Λευκωσίας.

Την ίδια ώρα, αποφασίστηκε να μπουν σε τροχιά υλοποίησης νέα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης χαμηλής πολιτικής, με την πρόταση της Λευκωσίας για δημιουργία συμβουλευτικής επιτροπής από την κοινωνία των πολιτών να γίνεται αποδεκτή.

Με μια έμμεση αιχμή προς την τουρκική πλευρά, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας σημείωσε ότι θα μπορούσαν να υπάρξουν ακόμη καλύτερα αποτελέσματα, «αν υπήρχε η αναγκαία πολιτική βούληση».

Κατά τη συνάντηση αποφασίστηκαν τρεις νέες πρωτοβουλίες: πρόκειται για την επιτήρηση της ποιότητας αέρα, των μικροπλαστικών, αλλά και την ανταλλαγή πολιτιστικού πλούτου.

Μήνυμα αισιοδοξίας από Γκουτέρες

«Πιστεύω ότι πρόκειται για μια διαδικασία – μια πολύπλοκη διαδικασία. Όλοι γνωρίζουμε ότι υπάρχουν πολύ διαφορετικές απόψεις από τις δύο πλευρές σχετικά με τη λύση του Κυπριακού. Αλλά νομίζω ότι χτίζουμε, βήμα-βήμα, εμπιστοσύνη και δημιουργούμε τις συνθήκες για να κάνουμε συγκεκριμένα πράγματα προς όφελος του κυπριακού λαού, και με πλήρη συναίνεση ότι αυτή η διαδικασία πρέπει να συνεχιστεί», ήταν το μήνυμα

Ο Ερσίν Τατάρ δεν παρέλειψε να βάλει εκ νέου στο τραπέζι το ζήτημα των σφετερισμών, αναφέροντας ότι οι διώξεις καταστρέφουν τις σχέσεις -όπως είπε-μεταξύ των δύο «λαών».