Λάμπρος Παπαδημητράκης– Ένας Αγωνιστής
Νομίζω πως ο λιτός τίτλος αυτού του κειμένου ταιριάζει απόλυτα για τα «έργα και τις ημέρες» του Λάμπρου Παπαδημητράκη που έφυγε από τη ζωή πρόσφατα.
Παρ’ όλο που η έμφυτη σεμνότητα και ταπεινοφροσύνη του, μάλλον δεν θα του επέτρεπαν να συμφωνήσει με τον χαρακτηρισμό του «αγωνιστή».
Ποιος όμως στ’ αλήθεια υπήρξε ο Λάμπρος Παπαδημητράκης; Ένας διά βίου αγωνιστής, εθνικός και κοινωνικός, ένας λόγιος, σκηνοθέτης, κινηματογραφιστής, ένας Έλληνας αλλά και Κύπριος Έλληνας;
Στην πραγματικότητα υπήρξε η αρμονική συνύπαρξη όλων αυτών των ιδιοτήτων.
Αντισυμβατικός, ατίθασος, καυστικός σε σύγκριση με τα καθιερωμένα. Αυτό που καταχρηστικά λέγεται για πολλούς εκλιπόντες, στην περίπτωση του Λάμπρου Παπαδημητράκη, μοιάζει να ισχύει απόλυτα. Ότι σε μια εποχή γεμάτη αντίγραφα, ο Λάμπρος Παπαδημητράκης σμίλεψε αυθεντικό δείγμα ζωής.
Τον Λάμπρο τον γνώρισα τη δεκαετία του 1990, όταν ήλθε στην Πάφο, ως συντελεστής δημιουργίας του τοπικού τηλεοπτικού σταθμού ΩΜΕΓΑ και μίλησε μαζί με τον Δημήτρη Παπαχρήστου σε εκδήλωση για την εξέγερση του Πολυτεχνείου και τον «Ραδιοσταθμό των Ελεύθερων αγωνιζόμενων Ελλήνων, των Ελεύθερων αγωνιζόμενων φοιτητών» στον οποίο υπήρξαν εκφωνητές.
Με εντυπωσίασε από την πρώτη στιγμή αυτό ακριβώς. Η αυθεντικότητα του. Η αποστροφή στους τύπους και την τυπολατρία. Η απέχθεια του προς τις υποκρισίες και τους υποκριτές. Ο λόγος του χειμαρρώδης και πύρινος. Τα λόγια του φωτιά, οι φράσεις του μαστιγωτικές και ανελέητες. Δεν ήξερε από διπλωματικές αβρότητες. Δεν καταλάβαινε από του πολιτικούς συμβιβασμούς. Δεν άντεχε τους ελιγμούς και τις ισορροπίες. Όταν μιλούσε για την Κύπρο, το Κυπριακό και τις ευθύνες των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ ήταν ασυγκράτητος, αμείλικτος, οργισμένος, καταπελτικός. Η αυστηρότητα, ο σαρκασμός, η χωρίς οίκτο κριτική, δημιουργούσαν κλίμα σεβασμού, ακόμα και στις υπερβολές του.
Ο λόγος του αυθόρμητος, πηγαίος, με δύναμη ψυχής. Δεν ήθελε να δώσει την εικόνα του πολιτικού διανοούμενου. Ήταν ένας μαχητής, Ένας στρατιώτης στους αγώνες για τα εθνικά και τα λαϊκά δίκαια. Όντας συνειδητός πατριώτης και προοδευτικός, δεν προχώρησε ποτέ στον περίφημο «ξύλινο πολιτικό λόγο».
Είχε πάντα φρεσκάδα, πρωτοτυπία, ευρηματικότητα, ζωντάνια και σαρκαστικό χιούμορ, που θρυμμάτιζε κάθε διάθεση σοβαροφάνειας και τυποποιημένης συμπεριφοράς.
Παρά τη θήτευση του για δεκαετίες στη δημόσια ζωή, με την ευρύτερη της έννοια, με φυλακίσεις και φρικτούς βασανισμούς στα κολαστήρια της ΕΑΤ – ΕΣΑ για την αντιδικτατορική του δράση, που κλόνισαν από τότε την υγεία του, τήρησε αποστάσεις «ασφαλείας» από εμπλοκή σε κομματικούς σχηματισμούς. Διατηρώντας μέχρι τέλους «άσπιλο και ακέραιο τον προορισμό του», όπως ο ίδιος την αντιλαμβανόταν.
Ακούραστος και ακάματος, δημιουργός αμέτρητων ταινιών. Ως σεναριογράφος, σκηνοθέτης, παραγωγός. Για την Κύπρο, τη Μικρά Ασία, τον Πόντο, το Κουρδιστάν.
Αν έγραψα αυτές τις γραμμές, δεν το έκανα γιατί το θεώρησα απλώς σαν μια ελάχιστη κατάθεση εκτίμησης προς ένα λαϊκό και εθνικό αγωνιστή αλλά και γιατί η φυγή του Λάμπρου Παπαδημητράκη σημαίνει και το τέλος μιας ολόκληρης εποχής, που σφραγίστηκε από αγωνιστές ήθους, αίσθησης και συνείδησης χρέους, που δεν συμφιλιώνονταν ποτέ με τον καθωσπρεπισμό της σύγχρονης συμβατικότητας και των σκοπιμοτήτων. Ένας τέτοιος αγωνιστής υπήρξε ο Παπαδημητράκης.
Και εις αποχαιρετισμό, τα ίδια τα λόγια του Λάμπρου από το μικρόφωνο του Ελεύθερου Ραδιοσταθμού του Πολυτεχνείου, τα τελευταία συγκλονιστικά λεπτά πριν το άρμα μάχης τσακίσει τη πύλη του Πολυτεχνείου.
«Έλληνες πρέπει να μάθετε πως τα παιδιά σας γεννήθηκαν λεύτερα, πως τα παιδιά σας θα ζήσουν λεύτερα. Γιατί πιστεύουν στην προκοπή αυτού του τόπου. Πρέπει όλοι να μάθουν αυτό που δεν έχει γίνει μέχρι σήμερα στην Ελλάδα. Να πολεμάνε άοπλα τα τέκνα της, με τα στήθια τους, το μόνο τους όπλο να’ ναι η πίστη στη λευτεριά, να αγωνίζονται με ένα σώμα, με μια ψυχή, για να κερδίσουν τη λευτεριά».
Και ο Εθνικός ύμνος:
Σε γνωρίζω από την κόψη του σπαθιού την τρομερή
*Πρώην Πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων
