Οι φωτιές δεν σβήνουν μόνο με νερό:

Κάθε φορά που ξεσπά μια μεγάλη πυρκαγιά, ξανανοίγει η ίδια συζήτηση: Πού είναι ο εξοπλισμός; Πόσο έτοιμη είναι η Πυροσβεστική Υπηρεσία; Τι κάνουμε λάθος;

Η πρόληψη όμως δεν είναι ζήτημα μόνο εξοπλισμού, μηνυμάτων SMS ή αντιπυρικών ζωνών. Είναι, πρωτίστως, ζήτημα χωρικού σχεδιασμού. Το πού και πώς αναπτύσσεται ένας οικισμός, πώς οργανώνεται ο χώρος γύρω του και πώς κατανέμονται οι χρήσεις γης σε ευρύτερο χωροταξικό πλαίσιο, παίζουν καθοριστικό ρόλο στην πρόληψη και αντιμετώπιση των πυρκαγιών.

Αυτά τα ζητήματα δεν σχεδιάζονται εκ των υστέρων ούτε αποτελούν λύσεις πανικού μετά την καταστροφή. Απαιτούν γνώση, τεκμηρίωση και συνολική αντίληψη της μεγάλης εικόνας, με τη συμμετοχή ειδικά καταρτισμένων επιστημόνων.

Και όμως, σε καμία κοινότητα της Κύπρου δεν υπάρχει θεσμοθετημένη παρουσία Χωροτάκτη-Πολεοδόμου. Αντίθετα, πρόκειται για μια ειδικότητα που αγνοείται παντελώς. Αν και η νομοθεσία προβλέπει την ενεργή συμμετοχή των Τοπικών Αρχών στον χωρικό σχεδιασμό, δεν διασφαλίζεται η υποχρέωσή τους να διαθέτουν οργανική θέση Χωροτάκτη-Πολεοδόμου.

Έτσι, ο ρόλος αυτός περνάει συχνά σε άλλες ειδικότητες, κυρίως Αρχιτέκτονες και Πολιτικούς Μηχανικούς, οι οποίοι όμως δεν διαθέτουν την εξειδικευμένη γνώση που απαιτείται για χωροταξικές αναλύσεις, χωρική οργάνωση, αξιολόγηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων και στρατηγικό σχεδιασμό χρήσεων γης.

Η Πολιτεία οφείλει να δράσει άμεσα, θεσμοθετώντας την υποχρέωση οι Τοπικές Αρχές να διαθέτουν, είτε μόνιμα είτε συμβουλευτικά, Χωροτάκτη-Πολεοδόμο. Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να περιορίσουμε τις συνέπειες των πυρκαγιών και να προστατεύσουμε ανθρώπινες ζωές και υποδομές.

Οι φωτιές δεν μπορούν να αποφευχθούν πλήρως. Μπορούν όμως να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά, αρκεί ο σχεδιασμός να μην έχει καεί από πριν.

*Μηχανικός Χωροταξίας Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης