Ευκαιρία ενίσχυσης για τον τουρισμό της Κύπρου μέσω νέων μορφών τουρισμού

Η φιλοξενία ομίλου του EUROBASKET 2025 στην Κύπρο και οι επιτυχίες των ομάδων μας σε ευρωπαϊκές διοργανώσεις, με την προσέλκυση διεθνούς εμβέλειας αθλητών και την αναβάθμιση των προπονητικών τους κέντρων, είναι ιδιαίτερα σημαντικά και μπορούν ν’ αποτελέσουν την ευκαιρία αναβάθμισης του τουριστικού μας προϊόντος.

Μια στιγμή δόξας και τιμής για τη χώρα μας, αλλά και μια ανεπανάληπτη ευκαιρία για να ενισχυθεί και να επαναπροσδιοριστεί η τουριστική στρατηγική του τόπου, προσφέροντας αφορμή για στροφή σε πιο εξειδικευμένες, σύγχρονες και αποδοτικές μορφές τουρισμού.

Η δυναμική του αθλητικού τουρισμού, αλλά και των παράλληλων μορφών, όπως ο συνεδριακός, ο ιατρικός και ο πολιτιστικός τουρισμός, είναι πλέον πιο επίκαιρη από ποτέ και μπορεί να προσφέρει λύσεις σε διαχρονικά προβλήματα, όπως η εποχικότητα, η χαμηλή αποδοτικότητα, η μονοδιάστατη εξάρτηση από συγκεκριμένες αγορές, αλλά και η ανάγκη για επαναπροσδιορισμό της ταυτότητας της Κύπρου ως τουριστικού προορισμού.

Η Κύπρος έχει αποδείξει ότι μπορεί να προσφέρει εμπειρίες ποιότητας και να προσελκύσει τουρίστες από κάθε γωνιά του πλανήτη. Η συμβολή του τουρισμού στο ΑΕΠ της χώρας είναι σταθερά υψηλή και υπήρξε σωτήρια ακόμη και σε δύσκολες οικονομικές συγκυρίες. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι η στρατηγική που ακολουθείται μπορεί να παραμένει στατική. Η διεθνής τουριστική σκηνή έχει αλλάξει, οι ανάγκες των ταξιδιωτών διαφοροποιούνται και η ανάγκη για διαφοροποίηση και εξειδίκευση είναι πιο πιεστική από ποτέ.

Δυναμικός άξονας ανάπτυξης

Ο αθλητικός τουρισμός, ειδικά σε μια περίοδο κατά την οποία διοργανώνεται ένα γεγονός ευρωπαϊκής εμβέλειας όπως το EUROBASKET, μπορεί ν’ αποτελέσει έναν νέο, δυναμικό άξονα ανάπτυξης. Δεν πρόκειται απλώς για θεατές που θα επισκεφθούν τη χώρα για λίγες ημέρες. Πρόκειται για ένα ολόκληρο οικοσύστημα: ομάδες, αθλητές, δημοσιογράφοι, φίλαθλοι, τουριστικοί πράκτορες, αλλά και ολόκληρες κοινότητες που μπορούν να έρθουν σε επαφή με τον τόπο, να καταναλώσουν, να επενδύσουν και κυρίως να δημιουργήσουν θετικές εντυπώσεις.

Ο αθλητικός τουρισμός δεν περιορίζεται στις μεγάλες διοργανώσεις. Περιλαμβάνει επίσης ομάδες που επιλέγουν έναν προορισμό για την προετοιμασία τους, ερασιτέχνες που συμμετέχουν σε αθλητικές δραστηριότητες, ή ακόμη και τουρίστες οι οποίοι θέλουν απλώς να συνδυάσουν διακοπές με ελαφριά άθληση ή παρακολούθηση ενός αγώνα.

Στην Κύπρο, έχουν ήδη πραγματοποιηθεί ενέργειες προς αυτήν την κατεύθυνση: κατασκευή και αναβάθμιση αθλητικών εγκαταστάσεων, φιλοξενία συλλόγων και ομάδων για προπονήσεις, προώθηση της χώρας ως προορισμού με ήπιο καιρό όλον τον χρόνο. Ωστόσο, αυτές οι κινήσεις παραμένουν αποσπασματικές και περιορισμένες. Αυτό που χρειάζεται είναι ολοκληρωμένος σχεδιασμός και διασύνδεση όλων των παραμέτρων του τουριστικού προϊόντος.

Προκλήσεις

Το EUROBASKET 2025 είναι το κατάλληλο σημείο εκκίνησης για μια τέτοια ολιστική προσέγγιση. Η επιτυχής διεξαγωγή του μπορεί να γίνει το εφαλτήριο για την καθιέρωση της Κύπρου στον χάρτη των προορισμών αθλητικού τουρισμού υψηλών προδιαγραφών. Για να επιτευχθεί αυτό, όμως, πρέπει να ληφθούν υπόψη και ν’ αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις που υπάρχουν. Η συνδεσιμότητα, για παράδειγμα, παραμένει ένα από τα μεγάλα ζητήματα. Η ύπαρξη επαρκών, σταθερών και ποιοτικών αεροπορικών συνδέσεων είναι προϋπόθεση για την ανάπτυξη κάθε νέας μορφής τουρισμού. Χωρίς εύκολη πρόσβαση, ακόμη και το καλύτερο πακέτο υπηρεσιών δεν μπορεί να πείσει τον επισκέπτη.

Η επέκταση της τουριστικής περιόδου είναι ακόμη ένα πάγιο ζητούμενο. Ο τουρισμός στην Κύπρο εξακολουθεί να βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στη θερινή περίοδο, αφήνοντας μήνες όπως το Νοέμβριο, τον Ιανουάριο και το Μάρτιο, υπο-αξιοποιημένους. Με τον αθλητικό τουρισμό, η σεζόν μπορεί να επεκταθεί ουσιαστικά, ειδικά αν συνδυαστεί με διοργανώσεις, camps, σεμινάρια, συνέδρια και άλλες δραστηριότητες που δεν εξαρτώνται από τον καιρό ή τη θάλασσα.

Ταυτόχρονα, μπορεί να δημιουργηθεί ένα θετικό ντόμινο στην τοπική οικονομία: ξενοδοχεία τα οποία παραμένουν ανοιχτά, επιχειρήσεις που δεν παγώνουν τις δραστηριότητές τους, εργαζόμενοι οι οποίοι απασχολούνται σταθερά, και πόλεις ή κοινότητες που διατηρούν ζωντάνια όλο τον χρόνο.

Η επένδυση σε ποιοτικές υποδομές αποτελεί άλλο ένα κρίσιμο σημείο. Το αθλητικό τουριστικό προϊόν δεν αρκεί να προβάλλεται μόνο επικοινωνιακά - πρέπει να μπορεί να προσφερθεί ουσιαστικά. Εγκαταστάσεις προδιαγραφών, επαγγελματικές υπηρεσίες, δυνατότητα φιλοξενίας ομάδων με αυξημένες ανάγκες, ιατρική υποστήριξη, φυσιοθεραπευτικά κέντρα και ασφάλεια είναι βασικά στοιχεία. Και, φυσικά, δεν πρέπει να παραβλέπεται η σημασία του ανθρώπινου παράγοντα. Η εκπαίδευση του προσωπικού στον τουρισμό, αλλά και στους τομείς της εξυπηρέτησης, της οργάνωσης και της ασφάλειας είναι απαραίτητη για να προσφερθεί μια εμπειρία που να δικαιολογεί την επένδυση του επισκέπτη.

Την ίδια στιγμή, η οικονομική διάσταση της τουριστικής πολιτικής πρέπει να επαναπροσδιοριστεί. Δεν έχει νόημα να μιλάμε για αύξηση επισκεπτών, αν αυτή δεν μεταφράζεται σε πραγματική προστιθέμενη αξία για την οικονομία. Ο τουρισμός πρέπει να αποδίδει ρευστότητα στις επιχειρήσεις, φορολογικά έσοδα στο κράτος και ουσιαστική κινητικότητα σε δορυφορικούς τομείς όπως η εστίαση, η μεταφορά, η διαφήμιση και οι κατασκευές. Ο αθλητικός τουρισμός, λόγω της φύσης του, έχει τη δυνατότητα να προσελκύσει τουρίστες υψηλής ποιότητας, οι οποίοι ξοδεύουν περισσότερο, διαμένουν περισσότερες ημέρες και επανέρχονται με μεγαλύτερη πιθανότητα. Η πρόκληση είναι να δημιουργηθεί ένα περιβάλλον που θα το καθιστά αυτό εφικτό.

Παράλληλα, δεν πρέπει να αγνοηθεί η επιρροή του φαινομένου των βραχυχρόνιων μισθώσεων. Ενώ έχουν δώσει ώθηση στην τουριστική αγορά, η άναρχη ανάπτυξή τους έχει επιφέρει προβλήματα, ιδιαίτερα στην προσφορά κατοικιών και στα ενοίκια για τους ντόπιους. Η Κύπρος πρέπει να ακολουθήσει το παράδειγμα άλλων χωρών, όπως η Ελλάδα, και να ενισχύσει τη ρύθμιση και τον έλεγχο αυτού του τύπου καταλυμάτων, διασφαλίζοντας την ισορροπία μεταξύ τουριστικής εκμετάλλευσης και κοινωνικής ευημερίας.

Τα μεγάλα αθλητικά γεγονότα και οι επιτυχίες των ομάδων μας αλλά και του αθλητισμού γενικότερα είναι η ευκαιρία για την Κύπρο να επαναπροσδιορίσει τη θέση της στον παγκόσμιο τουριστικό χάρτη και να επενδύσει σε ένα νέο, πιο ανθεκτικό, πιο ποιοτικό και πιο αποδοτικό μοντέλο τουρισμού. Οι συνθήκες είναι ώριμες, το momentum υπάρχει και η ανάγκη για αλλαγή είναι δεδομένη. Αν υπάρξει η βούληση και ο σωστός σχεδιασμός, το όφελος θα είναι πολύ μεγαλύτερο από τις εισπράξεις ενός καλοκαιριού. Θα είναι μια επένδυση στο μέλλον της χώρας, των ανθρώπων της και της οικονομίας της.