Ζελένσκι, η υποκρισία της Ευρώπης και η λήθη της Κύπρου

Πώς γίνεται ένας πρώην κωμικός ηθοποιός να μετατρέπεται σε ηγέτη που διακινδυνεύει την παγκόσμια ειρήνη; Πώς μπορεί ένας πρόεδρος χώρας, που ενεπλάκη σε πόλεμο με μια υπερδύναμη, να απαιτεί από την υπόλοιπη ανθρωπότητα να ακολουθήσει την ολέθρια πορεία της σύγκρουσης; Ο Βολοντιμίρ Ζελένσκι, αντί να επιδιώκει τη διπλωματία και την ειρήνη, προτιμά να παίζει τον ρόλο του «ήρωα» σε ένα σκηνικό που κοστίζει χιλιάδες ζωές και τρισεκατομμύρια από τις τσέπες των φορολογουμένων.

Δεν είναι λίγες οι φωνές που προειδοποιούν: τα κονδύλια που ρέουν απ’ την Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες προς την Ουκρανία δεν καταλήγουν απαραίτητα στον αμυντικό αγώνα ή στην προστασία των πολιτών. Αντιθέτως, σοβαρές καταγγελίες και διεθνή δημοσιεύματα κάνουν λόγο για ένα δίκτυο διαφθοράς που απλώνεται στις τσέπες των συνεργατών του Ζελένσκι. Μια κατάσταση που θυμίζει όχι μια ενωμένη εθνική αντίσταση, αλλά ένα θέατρο συμφερόντων, προπαγάνδας και πολιτικής υποκρισίας.

Αντί η Ευρωπαϊκή Ένωση να προωθεί ειρηνευτικές λύσεις, ακολουθεί μια γραμμή τυφλής στήριξης στην ουκρανική ηγεσία, χρηματοδοτώντας χωρίς διαφάνεια τη συνέχιση του πολέμου. Είναι σαφές πλέον ότι με τη στάση τους υποσκάπτουν κάθε προσπάθεια επίλυσης μέσω διαλόγου – ακόμα και τις πρωτοβουλίες του Αμερικανού Προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ, που δήλωσε ανοιχτά ότι θα διερευνήσει πού πραγματικά καταλήγει η οικονομική βοήθεια που αποστέλλεται στην Ουκρανία.

Η δήλωση Τραμπ δεν είναι τυχαία. Αντικατοπτρίζει την ανησυχία ενός μεγάλου μέρους του αμερικανικού και ευρωπαϊκού πληθυσμού, που πλέον βλέπει καθαρά πως η «υποστήριξη στην Ουκρανία» είναι πολλές φορές προπέτασμα καπνού για άλλους σκοπούς: οικονομικά συμφέροντα, πώληση όπλων, γεωπολιτικές στρατηγικές.

Όμως το πιο εξοργιστικό στην όλη υπόθεση είναι η υποκρισία των Ευρωπαίων ηγετών. Οι ίδιοι που σήμερα μιλούν για την ανάγκη «στήριξης της εδαφικής ακεραιότητας» της Ουκρανίας, είναι εκείνοι που επί δεκαετίες αγνοούν πλήρως την Κύπρο. Μια χώρα ισότιμο μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που από το 1974 έχει υποστεί στρατιωτική εισβολή από την Τουρκία και διατηρεί έως και σήμερα το 40% των εδαφών της υπό κατοχή.

Πού ήταν αυτή η ευαισθησία το 1974; Πού είναι σήμερα; Πώς τολμούν να μιλούν για παραβίαση διεθνούς δικαίου στην Ουκρανία, όταν ανέχονται καθημερινά μια κατοχή εντός των ευρωπαϊκών συνόρων;

Είναι τουλάχιστον προσβλητικό να βλέπουμε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες να φωταγωγούνται στα χρώματα της ουκρανικής σημαίας, την ώρα που η μνήμη της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο εξοστρακίζεται από το συλλογικό ευρωπαϊκό αφήγημα.

Δεν είναι μόνο θέμα πολιτικής – είναι θέμα ηθικής.

Ας απαντήσουν επιτέλους: Τι ακριβώς θα κερδίσει η Ευρώπη συνεχίζοντας να ενθαρρύνει τον Ζελένσκι να πολεμά μέχρι τελικής πτώσεως; Πόσοι ακόμα Ουκρανοί πρέπει να θυσιαστούν; Πόσες ακόμα χώρες πρέπει να εξοπλιστούν για να συνεχιστεί αυτός ο καταστροφικός κύκλος;

Και το κυριότερο: Τι μήνυμα στέλνει αυτή η πολιτική στους Κύπριους; Ότι η εισβολή είναι καταδικαστέα, μόνο όταν δεν είναι η Τουρκία ο εισβολέας; Ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα έχουν γεωγραφική ή γεωπολιτική σημασία;

Αν οι Τούρκοι ήρθαν στην Κύπρο το 1974, δεν ήρθαν «για σουβλάκια και λουκουμάδες». Ήρθαν με άρματα μάχης, όπλα, σφαγές και εκτοπισμούς. Οι πληγές παραμένουν ανοιχτές, τα Βαρώσια ερειπωμένα, οι αγνοούμενοι αμέτρητοι. Και όμως, η Ευρώπη σιωπά. Ή μάλλον, επιλέγει την αμνησία.

Η συνεχής υποστήριξη στον Ζελένσκι και τον πόλεμο δεν είναι στάση υπευθυνότητας – είναι πράξη ανευθυνότητας. Δεν προωθεί τη δικαιοσύνη, αλλά τη συνέχιση της αιματοχυσίας. Δεν φέρνει ειρήνη, αλλά παρατείνει τη δυστυχία.

Ο Ντόναλντ Τραμπ –όσο κι αν κάποιοι διαφωνούν μαζί του– είχε το θάρρος να πει την αλήθεια: η διαφθορά γύρω από τα κονδύλια βοήθειας πρέπει να ερευνηθεί. Όχι μόνο στην Ουκρανία, αλλά και στις δομές που αποφασίζουν αυτές τις βοήθειες.

Η Ευρώπη δεν μπορεί να κλείνει τα μάτια. Δεν μπορεί να προσποιείται ότι είναι υπερασπιστής των αρχών της ελευθερίας και της δημοκρατίας, όταν κάνει επιλογή των θυμάτων και των «δίκαιων» πολέμων. Η περίπτωση της Κύπρου είναι η υπενθύμιση πως η αδικία, όταν αγνοείται, μετατρέπεται σε συνενοχή.

Ας αφυπνιστούμε. Όχι από το θέατρο των εντυπώσεων, αλλά από την πραγματικότητα που μας περιβάλλει. Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε σε κανέναν ηθοποιό –είτε της τηλεόρασης, είτε της πολιτικής σκηνής– να μας οδηγήσει σε έναν παγκόσμιο εφιάλτη, στο όνομα της "αντίστασης".

Υ.Γ.: Στους πονηρούς καιρούς που διανύουμε, η άγνοια και η αδιαφορία μετατρέπονται σε συμμάχους όσων εργάζονται αθόρυβα – αλλά μεθοδικά – για την αλλοίωση της εθνικής μας υπόστασης. Το Κυπριακό δεν βρίσκεται σε περίοδο διαπραγματεύσεων, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως οι εξελίξεις έχουν σταματήσει. Αντιθέτως. Είναι ακριβώς στις περιόδους "σιωπής" που οι πιο ύπουλες διεργασίες προχωρούν απρόσκοπτα, χωρίς να γίνονται αντιληπτές από το ευρύ κοινό.

Υπόγειες διαβουλεύσεις, παρασκηνιακές συμφωνίες, καλλιέργεια "ρεαλιστικών" αφηγήσεων περί συμβιβασμού και "λύσεων ανάγκης" – όλα αυτά συνθέτουν ένα σκηνικό που στήνεται σιγά-σιγά, ώστε, όταν έρθει η κατάλληλη στιγμή, να παρουσιαστούν τετελεσμένα. Κι όλα αυτά, τη στιγμή που η τουρκική προκλητικότητα όχι μόνο συνεχίζεται αλλά εντείνεται, και κάποιοι στην άλλη πλευρά της γραμμής κατοχής ονειρεύονται αναγνώριση και νομιμοποίηση των τετελεσμένων του '74.

Μπροστά σ’ αυτή την κατάσταση, η εγρήγορση δεν είναι απλώς επιθυμητή· είναι επιβεβλημένη. Δεν αρκεί πλέον να παρακολουθούμε παθητικά. Οφείλουμε να ερμηνεύουμε τα σημάδια, να διαβάζουμε πίσω από τις γραμμές, να κατανοούμε ποιοι και γιατί κινούν τα νήματα. Ποιοι καλλιεργούν την ηττοπάθεια. Ποιοι μας ζητούν να "προσαρμοστούμε στις νέες πραγματικότητες", προσφέροντας ως εναλλακτική ένα μέλλον χωρίς ταυτότητα και ελευθερία.

Γνωρίζουμε πολύ καλά ποιοι απεργάζονται σχέδια που αποδομούν την εθνική μας κυριαρχία. Είτε είναι ξένοι, είτε δικοί μας. Δεν έχει σημασία το πρόσωπο ή η πολιτική απόχρωση· σημασία έχει η πρόθεση και η συνέπεια. Και απέναντι σε όσους εργάζονται για την εκχώρηση ή τη διάλυση, η απάντηση πρέπει να είναι σταθερή και καθαρή: Αντίσταση, συνέπεια, προσήλωση στις αρχές και τα δίκαια του λαού μας.

Διότι σε κάθε ιστορική στιγμή, εκείνοι που μένουν άγρυπνοι είναι αυτοί που κρατούν τη φλόγα αναμμένη.