Διπλωματία ή παρέμβαση; Όταν ξένοι διπλωμάτες ξεχνούν τον ρόλο τους στην Κύπρο

Σε μια χώρα μικρή αλλά περήφανη, όπως η Κυπριακή Δημοκρατία, η παρουσία ξένων διπλωματών είναι θεσμικά κατοχυρωμένη και απαραίτητη. Ωστόσο, ορισμένες περιπτώσεις ξένων αξιωματούχων δημιουργούν εύλογα ερωτήματα: Πού σταματά η διπλωματία και πού αρχίζει η πολιτική παρέμβαση; Και όταν αυτή η παρέμβαση αγγίζει τα όρια της περιφρόνησης προς το κράτος που τους φιλοξενεί, πώς θα πρέπει να αντιδρά η Πολιτεία;

Το τελευταίο διάστημα πληθαίνουν οι πληροφορίες και οι σοβαρές ενδείξεις για αμφιλεγόμενες ενέργειες συγκεκριμένης γυναίκας-διπλωμάτη μεγάλης Δυτικής χώρας, η οποία φαίνεται να συμπεριφέρεται περισσότερο ως διοικήτρια αποικίας παρά ως φιλοξενούμενη αντιπρόσωπος ξένου κράτους. Όσοι παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις στην κυπριακή εξωτερική πολιτική και τις επαφές του διπλωματικού σώματος, δεν έχουν μείνει αδιάφοροι από τη στάση και τις δηλώσεις της εν λόγω κυρίας.

Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, η συγκεκριμένη αξιωματούχος δεν διστάζει να εκφράζει με έντονο και περιφρονητικό τρόπο τις απόψεις της για την Κυπριακή Δημοκρατία, χαρακτηρίζοντας -σε συνομιλίες με άλλους ξένους συναδέλφους της- την κυπριακή Κυβέρνηση "ρατσιστική" λόγω της μεταναστευτικής της πολιτικής αλλά και της στάσης της έναντι των Τουρκοκυπρίων.

Η δραστηριότητα της εν λόγω διπλωμάτου δεν περιορίζεται στα αυστηρώς διπλωματικά της καθήκοντα. Υπάρχουν βάσιμες πληροφορίες ότι έχει επανειλημμένα φιλοξενηθεί -μαζί με τον σύζυγό της- σε ξενοδοχεία πολυτελείας στα κατεχόμενα, ιδίως στην Κερύνεια. Αυτή η πρακτική όχι μόνο δημιουργεί θέμα ηθικής τάξης, αλλά και αντίκειται στη σταθερή θέση της Κυπριακής Δημοκρατίας για αποφυγή οποιασδήποτε ενέργειας που νομιμοποιεί την κατοχή. Το ερώτημα είναι απλό: μπορεί ένας διπλωμάτης, φιλοξενούμενος κράτους-μέλους της ΕΕ και του ΟΗΕ, να διαμένει σε ξενοδοχεία επί κατεχόμενης γης, παραγνωρίζοντας το διεθνές δίκαιο;

Η ίδια διπλωμάτης φέρεται να έχει έντονη δραστηριότητα και σε τομείς που αφορούν τους παράτυπους μετανάστες. Είναι γνωστή η συμμετοχή της -μαζί με άλλους- σε πορείες διαμαρτυρίας κατά των μέτρων που λαμβάνει η Κυπριακή Δημοκρατία για τον έλεγχο των μεταναστευτικών ροών. Φτάνει στο σημείο να διαμαρτύρεται για “παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων”, χωρίς όμως να κατανοεί την τεράστια πίεση που δέχεται η κυπριακή κοινωνία, ούτε και την εργαλειοποίηση του μεταναστευτικού από την Τουρκία μέσω της Πράσινης Γραμμής.

Το αποκορύφωμα αυτής της στάσης καταγράφηκε σε συνάντησή της -επί διακυβέρνησης Αναστασιάδη- με τον τότε Υπουργό Εσωτερικών, Νίκο Νουρή. Με τρόπο που μόνο διπλωματικός δεν ήταν, η εν λόγω αξιωματούχος φέρεται να απαίτησε από τον τότε Υπουργό “πιο ελαστική μεταναστευτική πολιτική” και, με πρωτοφανές θράσος, χαρακτήρισε “παράνομη” την τοποθέτηση συρματοπλέγματος κατά μήκος της Πράσινης Γραμμής, το οποίο αποσκοπούσε στην ανακοπή των παράτυπων εισροών.

Αξιωματούχοι άλλων πρεσβειών, σε ιδιωτικές συζητήσεις, εκφράζουν την ενόχλησή τους για τη συμπεριφορά της συγκεκριμένης διπλωμάτου. Ένας μάλιστα από αυτούς, σε πρόσφατη συζήτηση, σχολίασε πως “η κυρία αυτή φαίνεται να τρέφει απέχθεια για οτιδήποτε ελληνικό ή ελληνοκυπριακό”. Το γεγονός ότι, εδώ και τρία χρόνια παραμονής της στο νησί, δεν έχει προωθήσει ούτε μία διμερή συμφωνία ή πρωτοβουλία για ενίσχυση των σχέσεων της χώρας της με την Κυπριακή Δημοκρατία, λέει πολλά.

Το ερώτημα που τίθεται πλέον ευθέως είναι: Πώς και γιατί το Υπουργείο Εξωτερικών δεν έχει μέχρι στιγμής προβεί σε κάποια επίσημη παράσταση προς τη συγκεκριμένη πρεσβεία; Είναι ενήμερο για τις ενέργειες και τις δημόσιες τοποθετήσεις της συγκεκριμένης αξιωματούχου; Και αν ναι, γιατί δεν έχουν ληφθεί τα απαραίτητα διπλωματικά μέτρα;

Η φιλοξενία μιας ξένης πρεσβείας σε μία χώρα προϋποθέτει αμοιβαίο σεβασμό και υπευθυνότητα. Η διπλωματική ασυλία δεν πρέπει να μεταφράζεται σε ασυδοσία. Ο ξένος διπλωμάτης δεν είναι πολιτικός ακτιβιστής, ούτε εκπρόσωπος ΜΚΟ. Έχει υποχρέωση να σέβεται την κυριαρχία, τις αποφάσεις και το νομικό πλαίσιο της χώρας όπου υπηρετεί, ακόμα κι αν δεν συμφωνεί με όλα.

Η Κύπρος είναι κράτος-μέλος της ΕΕ και του ΟΗΕ. Δεν είναι προτεκτοράτο. Δεν μπορεί να επιτρέπει σε οποιονδήποτε να προσβάλλει τους θεσμούς της, να δυσφημεί την κυβέρνησή της και να ενισχύει τη διχαστική ρητορική που εξυπηρετεί τρίτα συμφέροντα.

Δεν ζητά κανείς σιωπή ή τυφλή αποδοχή. Ζητείται όμως ο στοιχειώδης διπλωματικός σεβασμός και η αποχή από πράξεις που δυναμιτίζουν το ήδη ευαίσθητο πολιτικό περιβάλλον της Κύπρου. Αν η συγκεκριμένη διπλωμάτης έχει εντολή να μεταφέρει τέτοιου είδους πολιτικές, τότε η ευθύνη είναι διπλή - και αφορά όχι μόνο το πρόσωπο, αλλά και το κράτος που την εκπροσωπεί.

Η κυπριακή Κυβέρνηση και ειδικά το Υπουργείο Εξωτερικών καλούνται να σταθμίσουν με σοβαρότητα τα δεδομένα. Η διπλωματία δεν σημαίνει υποχωρητικότητα. Σημαίνει αξιοπρέπεια, ισορροπία και υπεράσπιση της εθνικής κυριαρχίας με επιχειρήματα και αποφασιστικότητα.