«Καμπανάκι» για τη Μεσόγειο: Νέο μοντέλο προβλέπει την εισβολή τοξικών ψαριών λόγω κλιματικής αλλαγής

Η Μεσόγειος αλλάζει με ανησυχητικούς ρυθμούς. Μια νέα διεθνής επιστημονική μελέτη που δημοσιεύτηκε στο κορυφαίο περιοδικό Geosciences (MDPI) φέρνει στο φως ένα πρωτοποριακό υπολογιστικό μοντέλο, το οποίο προβλέπει με ακρίβεια τον κίνδυνο εισβολής δύο από τα πιο επικίνδυνα ξενικά είδη: του τοξικού λαγοκέφαλου (Lagocephalus sceleratus) και του λεοντόψαρου (Pterois miles).

Η έρευνα, στην οποία συμμετέχει το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας σε συνεργασία με το Technical University of Denmark και το Ege University της Τουρκίας, αξιοποιεί αλγορίθμους τεχνητής νοημοσύνης, μηχανικής μάθησης και περιβαλλοντικά δεδομένα με προβολές έως το 2035. Πρόκειται για το πρώτο τέτοιο μοντέλο που αναπτύσσεται στην Ελλάδα και ένα από τα πιο καινοτόμα σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Η θάλασσα ως «πεδίο εισβολής»

Οι επιστήμονες περιγράφουν το νέο μοντέλο ως ένα «ραντάρ» για τις θάλασσες, που μπορεί να προβλέψει πότε και πού θα εμφανιστούν τα εισβολικά είδη. Κρίσιμοι παράγοντες αποδείχθηκαν η θερμοκρασία και η αλατότητα του βυθού. Με την κλιματική αλλαγή να ανεβάζει συνεχώς τις θερμοκρασίες, ο κίνδυνος εγκατάστασης ξενικών ειδών γίνεται όλο και πιο άμεσος.

Από τον βυθό στην κοινωνία

Ο λαγοκέφαλος είναι εξαιρετικά τοξικός και θέτει σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία, ενώ τόσο αυτός όσο και το λεοντόψαρο μπορούν να προκαλέσουν σοβαρά πλήγματα στα ιχθυοαποθέματα. Οι συνέπειες δεν είναι μόνο περιβαλλοντικές, αλλά και κοινωνικές και οικονομικές, αφού απειλείται η αλιεία, η τοπική οικονομία και η βιοποικιλότητα της Μεσογείου.

«Η κλιματική αλλαγή αλλάζει τη θάλασσα»

Ο υποψήφιος διδάκτορας Δημήτρης Πάφρας, συν-συγγραφέας της μελέτης, τονίζει: «Η κλιματική αλλαγή δεν είναι κάτι μακρινό.  Αλλάζει τις ίδιες τις συνθήκες των θαλασσών μας, δημιουργώντας έδαφος για την εξάπλωση επικίνδυνων ξενικών ειδών. Η έγκαιρη πρόβλεψη και η προληπτική δράση είναι το μοναδικό μας όπλο για να προστατεύσουμε τόσο το περιβάλλον όσο και τις κοινωνίες που ζουν από αυτό.»

Μια καινοτομία με παγκόσμια σημασία

Η μεθοδολογία αυτή δεν περιορίζεται σε μια τοπική κλίμακα. Μπορεί να εφαρμοστεί σε ολόκληρη τη Μεσόγειο και να αποτελέσει διεθνές πρότυπο για την αντιμετώπιση των θαλάσσιων βιολογικών εισβολών σε συνθήκες κλιματικής αλλαγής.

Πηγή: Πρώτο Θέμα