Ελληνοϊσραηλινή συμμαχία και άξονας Τουρκίας-Ρωσίας-Κίνας

Η Τουρκία απείλησε αυτήν την βδομάδα την Κύπρο με «επικίνδυνες συνέπειες» εξαιτίας της προμήθειας του ισραηλινού συστήματος αντιαεροπορικής άμυνας Barak MX στο νησί μας. Από τις δηλώσεις σε ανώτατο επίπεδο - τον Πρόεδρο Ερντογάν, το Υπουργείο Άμυνας και Τούρκους αμυντικούς αναλυτές και ΜΜΕ- διακρίνεται μια έντονη ανησυχία καθώς εκτιμάται ότι το σύστημα Barak MX θα δυσκολέψει σημαντικά τις επιχειρησιακές δυνατότητες της Τουρκικής Πολεμικής Αεροπορίας.

Ρεπορτάζ του τουρκικού καναλιού Ahaber προειδοποιεί, παράλληλα, πως η Κυπριακή Δημοκρατία έχει απευθύνει αιτήματα και προς τις Ηνωμένες Πολιτείες για προμήθεια οπλισμού. Ο δημοσιογράφος Ιλχάν Ταχσίν, μιλώντας σε ζωντανή μετάδοση, υπογράμμισε ότι Ισραήλ, ΗΠΑ και Ευρωπαϊκή Ένωση «ποτέ δεν είχαν παράσχει τέτοιου είδους βοήθεια σε μια τόσο μικρή περιοχή όσο η Κυπρος». Ο ίδιος εκτίμησε ότι οι εξελίξεις ενδέχεται να οδηγήσουν σε κλιμάκωση της έντασης στην Ανατολική Μεσόγειο, προειδοποιώντας ότι «τα νερά θα ζεσταθούν πολύ, ειδικά το 2026 και πιθανόν ακόμη και μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους». Τα πιο πάνω, την ώρα που οι ελληνικές ένοπλες δυνάμεις εκτελούν ασκήσεις ετοιμότητας σε Αιγαίο, Έβρο και Ανατολική Μεσόγειο, οι Τούρκοι απαντούν με NAVTEX και τα σενάρια να κάνουν λόγο για «ελεγχόμενη ένταση» ενόψει της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, όπου θα πραγματοποιηθεί συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν.

Από τους S-300 στο Barak MX

Αξίζει να σημειωθεί ότι το σύστημα Barak, που αναπτύχθηκε από κοινού από το Ισραήλ και την Ινδία, είναι ικανό ν’ αναχαιτίζει πυραύλους, μη επανδρωμένα αεροσκάφη και μαχητικά σε απόσταση έως και 93 μιλίων. Η Τουρκία είχε απειλήσει ξανά με στρατιωτική δράση κατά της Κύπρου το 1997, όταν η Λευκωσία προχώρησε στην ανάπτυξη των ρωσικών S-300.

Το 1997, η παραγγελία των S-300 από τη Ρωσία προκάλεσε άμεση και σφοδρή αντίδραση της Τουρκίας, η οποία απείλησε ακόμη και με στρατιωτική δράση. Κακώς η διαδικασία απόκτησης του οπλικού συστήματος θυσιάστηκε στον βωμό πολιτικών-προεκλογικών σκοπιμοτήτων. Το αποτέλεσμα ήταν η κρίση να πάρει διεθνείς διαστάσεις, με τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα Ηνωμένα Έθνη να πιέζουν τη Λευκωσία να υπαναχωρήσει. Υπό το βάρος των πιέσεων, η Κυπριακή Δημοκρατία αναγκάστηκε ν’ αποσύρει την εγκατάσταση των S-300 και τελικά τοποθετήθηκαν στην Κρήτη προκειμένου να εκτονωθεί η κρίση.

Σήμερα, η περίπτωση του Barak MX έχει διαφορετικά χαρακτηριστικά και έγινε μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας. Η Κύπρος επέλεξε αυτήν τη φορά να στραφεί σε Δυτικούς εταίρους, όπως το Ισραήλ και οι Ηνωμένες Πολιτείες, για την ενίσχυση της αεράμυνάς της. Η Τουρκία δείχνει ν’ αντιδρά με προειδοιήσεις-απειλές, ωστόσο, η γεωπολιτική συγκυρία είναι διαφορετική. Η Κυπριακή Δημοκρατία δείχνει να εντάσσει πλέον την αμυντική της συνεργασία σε ένα ξεκάθαρο πλαίσιο Δυτικής στρατηγικής σχέσης με το Ισραήλ, τις ΗΠΑ και την Ευρωπαϊκή Ένωση, γεγονός που περιπλέκει τις δυνατότητες της Άγκυρας να ασκήσει μονομερή πίεση. Θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι η συμμετοχή της Τουρκίας στο πρόγραμμα SAFE θεωρείται εξαιρετικά δύσκολη, καθώς απαιτεί την ομόφωνη έγκριση όλων των κρατών-μελών της ΕΕ. Με τη συνεχιζόμενη πολεμική ρητορική προς Λευκωσία και Αθήνα, είναι σαφές ότι η Τουρκία κινδυνεύει να βρεθεί αντιμέτωπη με διπλό βέτο από Κύπρο και Ελλάδα.

Η ανάγνωση ξένων αναλυτών

Ο Σινάν Τζιντί, Senior Fellow στο FDD, τόνισε ότι μια απειλή από την Άγκυρα είναι μάλλον ειρωνική, όταν πρόκειται για την τοποθέτηση οπλικών συστημάτων στην Κύπρο. Όπως ανέφερε, η Τουρκία δεν μπορεί ν’ αγνοεί πως, σύμφωνα με τη διεθνή κοινότητα και το διεθνές δίκαιο, κατέχει παράνομα τμήμα της Κυπριακής Δημοκρατίας από το 1974. Παράλληλα, επισήμανε ότι η Άγκυρα έχει προχωρήσει σε εκτεταμένη στρατιωτικοποίηση της κατεχόμενης περιοχής, αναπτύσσοντας στρατεύματα και τοποθετώντας προηγμένα οπλικά συστήματα, όπως μη επανδρωμένα μαχητικά, πολεμικά αεροσκάφη και βαλλιστικούς πυραύλους, τα οποία, όπως σημείωσε, απειλούν την ασφάλεια του νησιού και τις ζωές των πολιτών του σε καθημερινή βάση.

Από την πλευρά του ο Σεθ Τζ. Φράντζμαν, Adjunct Fellow, υπογράμμισε πως ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επιχειρεί να ενισχύσει την περιφερειακή επιρροή της χώρας του με τρόπο που απειλεί την ασφάλεια τόσο της Κύπρου όσο και του Ισραήλ. Όπως εξήγησε, η αποτροπή της αυξανόμενης συνεργασίας Κύπρου - Ισραήλ και η παρεμπόδιση της ανάπτυξης νέων αμυντικών συστημάτων αποτελούν προέκταση των περιφερειακών φιλοδοξιών του Ερντογάν. Προειδοποίησε, μάλιστα, ότι οι απειλές της Άγκυρας πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη, καθώς η Τουρκία έχει αποδείξει στο παρελθόν πως δεν διστάζει να χρησιμοποιήσει στρατιωτική ισχύ για να επιτύχει τους στόχους της.

Λίστα ισραηλινών στόχων σε τουρκικά ΜΜΕ

To Ισραήλ πάντως λαμβάνει σοβαρά τις απειλές από την Τουρκία, η οποία προχώρησε διά στόματος Ερντογάν να αμφισβητήσει το καθεστώς της Ιερουσαλήμ υπενθυμίζοντας το οθωμανικό της παρελθόν.

Η Israel Hayom επικαλέστηκε μέσα ενημέρωσης προσκείμενα στον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, που δημοσίευσαν λίστα στρατηγικών στόχων στο Ισραήλ, προειδοποιώντας ότι, «σε περίπτωση ισραηλινής επίθεσης, ο τουρκικός στρατός θα πλήξει αυτές τις βάσεις και εγκαταστάσεις». Στη λίστα περιλαμβάνονται αεροπορικές βάσεις, το στρατηγείο «Κιρίγια» στο Τελ Αβίβ, ισραηλινά λιμάνια και πλατφόρμες φυσικού αερίου, καθώς και το πυρηνικό κέντρο στην Ντιμόνα. Το δημοσίευμα σημειώνει ότι την ώρα που τουρκικά συμφέροντα δέχονται επιθέσεις στη Συρία, η Άγκυρα περιορίζεται μέχρι στιγμής σε προπαγανδιστικές κινήσεις, όπως η κυκλοφορία σχετικών βίντεο.

Συμμαχία Τουρκίας-Κίνας-Ρωσίας;

Ο κυβερνητικός εταίρος του Ερντογάν και πρόεδρος του MHP, Ντεβλέτ Μπαχτσελί, με γραπτή δήλωσή του καταδίκασε τις ισραηλινές επιθέσεις στη Γάζα, χαρακτηρίζοντας το Ισραήλ «κράτος-κακοποιό και δαιμονικό» και κατηγορώντας το ότι διαπράττει το «έγκλημα γενοκτονίας του αιώνα».

Ο Μπαχτσελί επέκρινε τη διεθνή κοινότητα, αλλά και τον ισλαμικό κόσμο για αδράνεια, ζητώντας πιο αποφασιστική στάση απέναντι στην «αμερικανοϊσραηλινή πολιτική εγκλήματος και καταστροφής». Υπογράμμισε ότι η επικείμενη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ αποτελεί «σημαντική ευκαιρία», ώστε «το Ισραήλ να εγκλωβιστεί σε μια παγκόσμια μοναξιά».

Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στην Ιερουσαλήμ, σημειώνοντας: «Η Ιερουσαλήμ είναι το Χαρέμ-ι Σερίφ. Είναι η τιμή της Αναλήψεώς μας. Είναι η δόξα της πρώτης μας Κιμπλά. Η Ιερουσαλήμ είναι το Ισλάμ, είναι τιμή, κύρος και αξιοπρέπεια». Τόνισε μάλιστα πως η Τουρκία δεν πρέπει ξανά να αφήσει το ζήτημα στην τύχη του, λέγοντας χαρακτηριστικά: «Αν πέσει η Ιερουσαλήμ, πέφτει η Ιστορία, αποδυναμώνεται το Ισλάμ. Αν πέσει η Ιερουσαλήμ, χάνει η Άγκυρα, καταρρέει η Κωνσταντινούπολη».

Τέλος, ο ηγέτης του MHP παρουσίασε την πρότασή του για τη δημιουργία ενός νέου γεωπολιτικού άξονα. Όπως ανέφερε, «απέναντι στην αμερικανοϊσραηλινή σκοτεινή συμμαχία, η πιο λογική, διπλωματική και στρατηγικά κατάλληλη επιλογή είναι η οικοδόμηση και αναζωογόνηση της συμμαχίας ΤΡΚ». Το σχήμα αυτό, σύμφωνα με τον ίδιο, θα πρέπει να απαρτίζεται από Τουρκία, Ρωσία και Κίνα, ώστε ν’ αποτελέσει αντίβαρο στις Δυτικές συμμαχίες και να ενισχύσει τη θέση της Άγκυρας στον νέο αιώνα.