Οι στρεβλώσεις στην κάρτα φιλάθλου δυσκολεύουν την είσοδο στα γήπεδα

Το πρωτάθλημα έχει ήδη αρχίσει εδώ και μια βδομάδα και οι εξέδρες δεν είναι στα καλύτερά τους. Ο λόγος είναι ότι αρκετοί φίλαθλοι αντιμετωπίζουν προβλήματα και δυσκολίες στην έκδοση της νέας κάρτας φιλάθλου μέσω του ψηφιακού πολίτη. Οι τελευταίες εξελίξεις έφεραν μιαν αλλαγή φιλοσοφίας στον τρόπο ταυτοποίησης των φιλάθλων. Οι αρμόδιες πηγές αναφέρουν ότι, στο προσεχές διάστημα, έρχεται σάρωση του QR code της κάρτας.

Η κάρτα φιλάθλου καθιερώθηκε στην Κύπρο ως απάντηση στα φαινόμενα βίας που στιγμάτιζαν για χρόνια τα κυπριακά γήπεδα. Η νομοθεσία υποχρεώνει όσους επιθυμούν να παρευρεθούν σε αθλητικές διοργανώσεις να κατέχουν την κάρτα, που εκδίδει και διαχειρίζεται ο Κυπριακός Οργανισμός Αθλητισμού (ΚΟΑ) στο πλαίσιο μιας κεντρικής ηλεκτρονικής βάσης δεδομένων. Στόχος της κάρτας είναι ο έλεγχος και τελικά η πρόληψη της παραβατικότητας μέσα στα στάδια.

Μετάβαση στον ψηφιακό κόσμο και νέες προκλήσεις

Το 2025 η διαδικασία εκσυγχρονίστηκε εκ θεμελίων. Η έκδοση της κάρτας ψηφιοποιήθηκε και έγινε πλέον η σύνδεση με την κρατική εφαρμογή «Ψηφιακός Πολίτης» (CyLogin). Έτσι, για να εισέλθουν στα γήπεδα, οι φίλαθλοι πρέπει να διαθέτουν είτε την κάρτα στο κινητό τους είτε ν’ ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις ψηφιακής ταυτοποίησης.

Το μέτρο αυτό, αν και εντάσσεται στη γενικότερη στρατηγική μετάβασης της Κύπρου στον ψηφιακό δημόσιο τομέα, έφερε μαζί του πρωτόγνωρες δυσκολίες. Πολλοί φίλαθλοι, ιδιαίτερα ηλικιωμένοι, γονείς παιδιών, άτομα χωρίς εξοικείωση με «έξυπνες» συσκευές, έχουν έντονη ανησυχία για τον κίνδυνο αποκλεισμού από τα γήπεδα. Καταγγέλλεται πως όσοι δεν έχουν πρόσβαση ή «μεγάλη άνεση» με τις ψηφιακές τεχνολογίες, κινδυνεύουν να μείνουν εκτός γηπέδων.

Οι αρμόδιες Αρχές προανήγγειλαν έναν «manual» τρόπο

Στον απόηχο των πιεστικών φωνών σωματείων και οργανωμένων φιλάθλων, η Διεύθυνση Ψηφιακής Πολιτικής ανακοίνωσε ότι θα παρουσιαστεί νέος εναλλακτικός τρόπος ταυτοποίησης. Ο νέος σχεδιασμός αναμένεται να προσφέρει επιλογές σε κόσμο που δεν διαθέτει smartphone ή που για άλλους λόγους δεν μπορεί ν’ ανταποκριθεί στη διαδικασία μέσω εφαρμογών.

Η Διευθύντρια Ψηφιακής Πολιτικής Έρευνας και Καινοτομίας, Κυριακή Πάντζιαρου, επιβεβαίωσε δημόσια ότι επεξεργάζεται νέα λύση για την ταυτοποίηση φιλάθλων, ενισχύοντας την προσβασιμότητα και ευκολία. Δεν έχουν δημοσιοποιηθεί λεπτομέρειες ή ημερομηνία εφαρμογής.

Εξήγησε σε δηλώσεις της ότι ­η βασική δυσκολία εντοπίζεται στη διαδικασία μέσω cylogin, αν και, όπως τόνισε, όσοι είναι ήδη ταυτοποιημένοι χρειάζονται ελάχιστα λεπτά για να κατεβάσουν την κάρτα φιλάθλου. Το cylogin χρησιμοποιείται ήδη σε πολλές κρατικές υπηρεσίες και μετρά πάνω από 400 χιλιάδες χρήστες. Σημείωσε πως η ταυτοποίηση γίνεται σήμερα είτε μέσω των ΚΕΠ είτε μέσω online banking. Ωστόσο, στο εγγύς μέλλον θα παρουσιαστεί νέα εναλλακτική διαδικασία.

Παράλληλα, ο ΚΟΑ προνόησε διατήρηση της απλής διαδικασίας για ανήλικους (14-18 ετών), ηλικιωμένους (65+), αλλοδαπούς ή άτομα με προσωρινή άδεια παραμονής, που δικαιούνται ακόμη και εκτύπωση σε χαρτί, ώστε να μην αποκλειστεί κανείς λόγω ηλικίας ή γραφειοκρατίας.

Οι κύριες «στρεβλώσεις» της κάρτας φιλάθλου

Οι κύριες στρεβλώσεις που εντοπίζονται γύρω από την κάρτα φιλάθλου στην Κύπρο αφορούν τεχνολογικούς, οργανωτικούς και κοινωνικούς τομείς, δημιουργώντας προβλήματα τόσο στους φιλάθλους όσο και στα αθλητικά σωματεία.

Για τους πολίτες άνω των 18 ετών, η κάρτα φιλάθλου εκδίδεται υποχρεωτικά μέσω της εφαρμογής ­«Ψηφιακός Πολίτης». Η διαδικασία αυτή απαιτεί τη χρήση smartphone, πρόσβαση στο διαδίκτυο και βασικές ψηφιακές δεξιότητες. Άτομα χωρίς έξυπνες συσκευές ή με περιορισμένες τεχνολογικές γνώσεις, δυσκολεύονται ιδιαίτερα να εκδώσουν ή να ανανεώσουν την κάρτα, με συνέπεια να αποκλείονται από τα γήπεδα. Η διαδικασία ταυτοποίησης (σάρωση ταυτότητας και selfie) είναι συχνά περίπλοκη και αφιλόξενη, ειδικά για ηλικιωμένους και ανήλικους, οι οποίοι χρειάζονται επιπλέον έγγραφα ή γονική συγκατάθεση.

Η απαίτηση για διαφορετική διαδικασία ανά ηλικιακή και κοινωνική ομάδα προκαλεί σύγχυση και ταλαιπωρία, ενώ πρόσθετα κόστη (τέλη έκδοσης, αγορά τεχνολογικών μέσων κ.ά.) επιβαρύνουν κυρίως κοινωνικά στρώματα, που δεν απολαμβάνουν υψηλές μισθωτικές απολαβές.

Η πολυπλοκότητα του συστήματος και η γραφειοκρατία

Η εμπλοκή διαφόρων φορέων (ΚΟΑ, Υφυπουργείο Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής, Τμήμα Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης, Επίτροπος Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, Αστυνομία), καθιστά τις τροποποιήσεις ιδιαίτερα δύσκολες, ακόμη και όταν υπάρχουν διαπιστωμένες αρνητικές συνέπειες. Δεν έχει δοθεί παράταση στην ισχύ της παλιάς κάρτας, παρά τα σχετικά αιτήματα των σωματείων και των οπαδών, με αποτέλεσμα τον αποκλεισμό πολλών πολιτών από τη συμμετοχή σε αθλητικά γεγονότα.

Η εφαρμογή του νέου συστήματος προκαλεί αισθητή μείωση της προσέλευσης σε φιλικούς και επίσημους αγώνες, καθώς πολλοί είτε δεν μπορούν είτε δεν επιθυμούν να περάσουν από τη νέα διαδικασία. Πολλοί κάνουν λόγο για «αχρείαστο γραφειοκρατικό φράγμα», σημειώνοντας ότι η ταυτότητα ή ο αριθμός ταυτότητας θα μπορούσαν να καλύψουν τον σκοπό της ταυτοποίησης.

Οι αντιδράσεις πιο ηχηρές από ποτέ

Παρά την κινητοποίηση γύρω από το θέμα, το κλίμα όσον αφορά την κάρτα είναι τεταμένο. Οργανωμένα σύνολα όπως η Ανόρθωση Αμμοχώστου αλλά και η Κυπριακή Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου με δημόσιες τοποθετήσεις καταγγέλλουν «δυσανάλογες δυσκολίες» και ζητούν παράταση στον υποχρεωτικό ψηφιακό τρόπο. Επισημαίνουν ότι, λόγω ελλιπούς ενημέρωσης και τεχνικής υποστήριξης, δεκάδες πολίτες αναγκάζονται να απευθυνθούν στα ίδια τα σωματεία αναζητώντας βοήθεια, την οποία αυτά δεν είναι σε θέση να παρέχουν.

Κοινό αίτημα είναι να παραμείνει δυνατή η ταυτοποίηση και με την παλιά κάρτα, μέχρι να βρεθεί τεχνολογικά εφικτή και μεταβατική λύση, ενώ ζητείται φυσική παρουσία λειτουργών του ΚΟΑ στα γήπεδα και σε τοπικά κέντρα για εκπαίδευση και υποστήριξη των πολιτών.

Νομικές και οργανωτικές αγκυλώσεις

Ο ΚΟΑ, στον πρόσφατο διάλογό του με αρμόδιες Αρχές όπως το Υφυπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής, την Επίτροπο Προστασίας Δεδομένων και την Αστυνομία, παραδέχεται καλές προθέσεις αλλά «αδυναμία τροποποίησης» της διαδικασίας λόγω νομοθεσίας και τεχνικών περιορισμών. Τονίζει ότι η υφιστάμενη νομοθεσία (Νόμος 48(I)/2008) τον καθιστά αποκλειστικά υπεύθυνο για το σύστημα της κάρτας, ενώ συμμετέχουν διάφοροι κρατικοί οργανισμοί στην υλοποίηση.

Η Πολιτεία επιμένει πως η κάρτα φιλάθλου παραμένει απαραίτητη

Η κατάσταση χαρακτηρίζεται «σοβαρή», καθώς ελλοχεύει ο κίνδυνος να μείνει μεγάλος αριθμός φιλάθλων εκτός γηπέδων. Ενδεικτικό είναι ότι, σε φετινό φιλικό αγώνα, ο αριθμός των παρισταμένων φιλάθλων ήταν αισθητά μικρότερος συγκριτικά με προηγούμενα χρόνια, λόγω της ταλαιπωρίας και των εμποδίων στην έκδοση της νέας κάρτας.

Παρότι οι φωνές αντίδρασης πληθαίνουν, η Πολιτεία επιμένει πως η κάρτα φιλάθλου παραμένει απαραίτητο εργαλείο για την πάταξη της βίας και ότι οι επερχόμενες αλλαγές δεν θα καταργήσουν τον θεσμό, αλλά θα τον καταστήσουν πιο προσβάσιμο. Ο εναλλακτικός τρόπος ταυτοποίησης, που αναμένεται, πιθανόν να περιλαμβάνει λύσεις χωρίς απαιτήσεις smartphone, πλέον, για όλες τις ηλικιακές ομάδες. Μια κίνηση που αναμένεται να αμβλύνει τις κοινωνικές και τεχνολογικές ανισότητες και να διευκολύνει την προσβασιμότητα στα γήπεδα.

«Σωματεία και φίλαθλοι έχουν εκφράσει δικαιολογημένη ανησυχία. Αναμένουμε από την Πολιτεία, ακόμη και την υστάτη στιγμή, να δώσει λύσεις που θα διασφαλίσουν την παρουσία του κόσμου στα γήπεδα. Οι φίλαθλοι είναι η ψυχή του ποδοσφαίρου και χωρίς αυτούς δεν μπορεί να υπάρξει ούτε ανταγωνισμός ούτε εξέλιξη», είπε σχετικά ο πρόεδρος της ΚΟΠ, Χάρης Λοϊζίδης.

Προοπτικές, προτάσεις, το στοίχημα και η επόμενη μέρα

Το στοίχημα της Πολιτείας, του ΚΟΑ και των σωματείων είναι διπλό: να μην αφήσουν περιθώρια στη βία και την παραβατικότητα στα γήπεδα, αλλά συνάμα να εξασφαλίσουν πως το ποδόσφαιρο και ο αθλητισμός παραμένουν ανοιχτά και φιλόξενα για όλους. Απαραίτητη είναι μια ενιαία, σαφής και έγκαιρη ενημέρωση του κοινού, τεχνική υποστήριξη με φυσική παρουσία και διαρκής διάλογος με τα σωματεία.

Η επόμενη μέρα για την κάρτα φιλάθλου είναι κρίσιμη. Η μετάβαση στον ψηφιακό μετασχηματισμό, η κοινωνική αποδοχή και η ευελιξία στη διαχείριση των προβλημάτων θα κρίνουν αν θα εφαρμοστεί τελικά όπως πρέπει, το πιο πολυσυζητημένο μέτρο στον κυπριακό αθλητισμό των τελευταίων δεκαετιών, το οποίο αποτέλεσε ουκ ολίγες φορές αντικείμενο διαμάχης και διχασμού.