Ο αινιγματικός εισαγγελέας Fritz Bauer

Μια σημαντική επέτειο και τη δράση ενός σημαντικού άντρα κατέγραψε η χθεσινή μέρα, αφού πριν από ακριβώς μισόν αιώνα, στις 20 Δεκεμβρίου 1963, άρχισε στη Φρανκφούρτη η πρώτη και μεγαλύτερη δίκη για τα εγκλήματα του Ολοκαυτώματος, σε γερμανικό δικαστήριο, μετά από πολύχρονες και συντονισμένες ενέργειες του Γενικού Εισαγγελέα της Έσσης, Φριτς Μπάουερ (Fritz Bauer, 1903-1968).
Γιος Εβραίων από τη Στουτγάρδη, ο Μπάουερ έγινε από πολύ νεαρός μέλος του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος και το 1933, με την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία, συνελήφθη από την Γκεστάπο - όταν αφέθηκε ελεύθερος, αυτοεξορίστηκε το 1935 στη Δανία και στη συνέχεια στη Σουηδία, απ' όπου επέστρεψε στη Γερμανία μετά τον πόλεμο, το 1949.
Υπήρξε ο πρώτος και μοναδικός κυνηγός Ναζί στη Γερμανία, ο άνθρωπος που μεταπολεμικά εντόπισε πολλούς χιτλερικούς αξιωματικούς στο φοβερό στρατόπεδο συγκέντρωσης Άουσβιτς, τους ανέκρινε και τους προσήψε κατηγορίες για εγκλήματα πολέμου και κατά της ανθρωπότητας, που είχαν ως αποτέλεσμα την ιστορική Δίκη του Άουσβιτς, στη Φρανκφούρτη τη δεκαετία 1960.
Ήδη, το 1959, με δικές του πληροφορίες προς τη μυστική Αστυνομία του Ισραήλ Μοσάντ, συνελήφθη στην Αργεντινή όπου είχε δραπετεύσει και ζούσε για χρόνια με ψευδώνυμο ο αρχιτέκτονας του Ολοκαυτώματος, συνταγματάρχης των SS Άντολφ Άιχμαν (Adolf Eichmann). Οι Ισραηλινοί πράκτορες εντόπισαν τον Άιχμαν στο Μπουένος Άυρες, τον απήγαγαν και τον μετέφεραν ναρκωμένο, με ένα εμπορικό ισραηλινό αεροπλάνο στα Ιεροσόλυμα. Δικάστηκε, καταδικάστηκε σε θάνατο και εκτελέστηκε με απαγχονισμό το 1962.
Δεν ήταν καθόλου εύκολο εκείνη την εποχή στην (τότε Δυτική) Γερμανία, να ανασκαλίζει κανείς το ναζιστικό παρελθόν της χώρας, που έμοιαζε να θέλει να το ξεχάσει, γεμάτη με αισθήματα ντροπής και ενοχής... υπήρχε περιορισμένη νομοθεσία προς την κατεύθυνση της τιμωρίας των χιτλερικών, μια τάση συγχώρεσής τους, μια αδιάφορη γερμανική γραφειοκρατία, που συνέβαλλαν στην ατιμωρισία των εγκληματιών Ναζί.
Ήταν, συνεπώς, ένα εξαιρετικό επίτευγμα εκ μέρους αυτού του αινιγματικού Γερμανοεβραίου Εισαγγελέα, που αντιμετωπιζόταν με κάποια καχυποψία από τους συμπατριώτες του, λόγω της εβραϊκής καταγωγής του, να φέρει στο εδώλιο του κατηγορουμένου τους δολοφόνους των Εβραίων της Γερμανίας.
Όπως αναφέρεται σε ρεπορτάζ της ισραηλινής εφημερίδας «Χααρέτζ», στη χθεσινή της έκδοση, εκδόθηκε πρόσφατα η μοναδική βιογραφία του Φριτς Μπάουερ στη Γερμανία, με συγγραφέα τον 30χρονο δημοσιογράφο Ρόνεν Στάινκε (Ronen Steinke), που φωτίζει αρκετά τη μυστηριώδη ζωή του, αλλά και τον ξαφνικό θάνατό του, στο σπίτι του, από υπερβολική δόση υπνωτικών χαπιών.
Ο συγγραφέας αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο της αυτοκτονίας, καθώς ο διάσημος στη χώρα του δικαστικός, πιθανόν να μην μπορούσε να αντέξει άλλο τις απειλές κατά της ζωής του, από Γερμανούς που εναντιώνονταν στην αντιναζιστική του δράση.
Πάντως η ίδια η έκδοση της βιογραφίας του στη Γερμανία, έστω τόσα χρόνια μετά, θεωρείται ένα σημαντικό βήμα για την αναγνώριση της προσφοράς του. «Οι Γερμανοί δεν ήθελαν να τιμήσουν έναν άνθρωπο, που αποκάλυπτε δημόσια την απροθυμία τους να δουν κατάματα το ναζιστικό τους παρελθόν», παρατήρησε ο Ρόνεν Στάινκε.
Τα πράγματα άρχισαν ν’ αλλάζουν τα τελευταία χρόνια, καθώς δύο γερμανικές πόλεις έδωσαν το όνομά του σε δρόμους τους, ενώ την άνοιξη του 2014 θα παρουσιαστεί έκθεση για τη ζωή του στο Εβραϊκό Μουσείο της Φρανκφούρτης.
Όμως στο Ισραήλ, όπως αποκαλύπτει η «Χααρέτζ», δεν υπάρχει ούτε καν ένας δρόμος που να φέρει το όνομά του...