Η ιστορία του Αποστόλου Βαρνάβα, ιδρυτή της

Στον Απόστολο Βαρνάβα χρωστά η Εκκλησία της Κύπρου το αυτοκέφαλό της
Στις 11 Ιουνίου η Κυπριακή Εκκλησία γιορτάζει τη μνήμη του ιδρυτή και πολιούχου της, του Αποστόλου Βαρνάβα. Το ιστορικό μοναστήρι του Αγίου βρίσκεται κοντά στην Αμμόχωστο, ανάμεσα στα χωριά Έγκωμη, Άγιος Σέργιος, Λιμνιά και Στύλλοι. Εδώ και σαράντα χρόνια το ιστορικό αυτό μοναστήρι βρίσκεται αλειτούργητο, υπό τουρκικήν κατοχήν και λειτουργεί ως μουσείο εικόνων. Το επισκέπτονται πολλοί, δικοί μας και ξένοι. Τα τελευταία χρόνια οι Τούρκοι κατακτητές «επιτρέπουν» τη λειτουργία του την ημέρα του Αγίου.
Είχαμε την ευκαιρία να το επισκεφθούμε κατά την πρόσφατη επίσκεψή μας στην Κύπρο. Το ευχάριστο είναι ότι το μοναστήρι αυτό διατηρείται σε σχετικά καλή κατάσταση σε σύγκριση με τις δεκάδες κατεστραμμένες εκκλησίες και μοναστήρια μας. Εισηγούμαστε να γίνει εκστρατεία όπως οι ιστορικοί χώροι -Αλάσια, Σαλαμίνα, Απόστολος Βαρνάβας- γίνουν σεβαστοί χώροι και επιστραφούν στους νόμιμους κατοίκους της Κύπρου. Αποτελεί χρέος προς τον πολιτισμό και την ιστορία!
Αυτό το σύντομο σημείωμα για τον “γείτονά” μου, τον Απόστολο Βαρνάβα, ας θεωρηθεί ένας ελάχιστος φόρος τιμής στον μεγάλο αυτό ιεραπόστολο της Αγάπης, και ένα ταπεινό μνημόσυνο στους τρεις τελευταίους μοναχούς της μονής, αδελφούς Βαρνάβα, Χαρίτωνα και Χρύσανθο, σπουδαίους αγιογράφους και μουσικούς από την Τρεμετουσιά, που χάρισαν όλη τους τη ζωή για την πίστη τους, και μια ζωντανή θύμηση ότι δεν θα ξεχάσουμε τις ρίζες του τόπου μας και σύντομα να λειτουργήσει ο Απόστολος Βαρνάβας για πάντα, όπως και όλες οι σκλαβωμένες εκκλησίες και μοναστήρια της πατρίδας μας.
Λιθοβολήθηκε στη Σαλαμίνα
Ο Απόστολος και Ευαγγελιστής Βαρνάβας γεννήθηκε στην Κύπρο τον 1ο μ.Χ. αιώνα. Ήταν εβραϊκής καταγωγής και το πραγματικό του όνομα ήταν Ιωσής ή Ιωσήφ. Μετονομάστηκε σε Βαρνάβα, που πάει να πει «γιος της χαράς», όταν ακολούθησε τον Χριστό και έγινε ένας από τους μαθητές του. Μετά τον διωγμό του Στέφανου του Πρωτομάρτυρα, ο Βαρνάβας στάλθηκε από τους Αποστόλους στην Αντιόχεια για να κηρύξει τον λόγο του Θεού. Εκεί άρχισε και το αποστολικό του έργο. Στη συνέχεια ταξιδεύει μαζί με τον Απόστολο Παύλο και τον ανιψιό του Μάρκο στη Μικρά Ασία και την Κύπρο, όπου και κηρύσσουν το Ευαγγέλιο. Παίρνει μέρος στην αποστολική σύνοδο. Στη συνέχεια επιστρέφει στην Κύπρο με τον Ευαγγελιστή Μάρκο.
Σύμφωνα με την παράδοση, ο Βαρνάβας βασανίστηκε και λιθοβολήθηκε μέχρι θανάτου από τους Εβραίους στη Σαλαμίνα. Οι μαθητές του και ο Μάρκος τον έθαψαν κρυφά σε έναν ρωμαϊκό τάφο και έφυγαν από το νησί κυνηγημένοι. Μαζί με το λείψανο του Αποστόλου Βαρνάβα έθαψαν και το χειρόγραφο ευαγγέλιο του Ματθαίου, ενός από τους τέσσερις Ευαγγελιστές.
Εμφάνιση σε όνειρο
Ο Απόστολος Βαρνάβας θεωρείται ο ιδρυτής και θεμελιωτής της Εκκλησίας της Κύπρου. Σε αυτόν επίσης χρωστά η Εκκλησία της Κύπρου το Αυτοκέφαλό της. Όταν το 488 μ.Χ. το Πατριαρχείο Αντιοχείας προσπαθούσε να υποτάξει την Εκκλησία της Κύπρου, ο Απόστολος Βαρνάβας εμφανίστηκε στο όνειρο του τότε Αρχιεπισκόπου Κύπρου Ανθέμιου και του υπέδειξε τον τόπο όπου ήταν θαμμένος. Ο Ανθέμιος αναζήτησε και βρήκε τον τάφο και το λείψανο του Αποστόλου κάτω από μια χαρουπιά κοντά στη Σαλαμίνα. Πάνω στο στήθος του Βαρνάβα βρήκε το ιδιόγραφο Ιερό Ευαγγέλιο του Ευαγγελιστή Ματθαίου.
Ο Ανθέμιος δεν έχασε καιρό. Πήρε το Ευαγγέλιο και πήγε στην Κωνσταντινούπολη. Εκεί έγινε δεκτός από τον Αυτοκράτορα Ζήνωνα, από τον οποίο ζήτησε προστασία και επικύρωση του Αυτοκέφαλου της Εκκλησίας της Κύπρου. Ο Αυτοκράτορας έδωσε τότε εντολή για σύγκληση έκτακτης οικουμενικής συνόδου στην Κωνσταντινούπολη, το 488 μ.Χ., στην οποία κλήθηκαν και επίτροποι του Πατριαρχείου Αντιοχείας. Η Σύνοδος έθεσε οριστικά τέρμα στην αμφισβήτηση του Αυτοκέφαλου της Εκκλησίας της Κύπρου, επικυρώνοντας την αποστολικότητα και το Αυτοκέφαλο της Κυπριακής Εκκλησίας.
Ο Ανθέμιος, θέλοντας να δείξει την ευγνωμοσύνη του προς τον αυτοκράτορα, του χάρισε το ιδιόχειρα γραμμένο Ευαγγέλιο του Ματθαίου. Με τη σειρά του, ο Ζήνωνας χάρισε στον Αρχιεπίσκοπο Κύπρου και τους διαδόχους του τα ακόλουθα αυτοκρατορικά προνόμια: Να φορεί κόκκινο μανδύα στις επίσημες τελετές, να κρατεί αυτοκρατορικό σκήπτρο αντί για τη συνηθισμένη ποιμαντορική ράβδο και να υπογράφει με κόκκινο μελάνι.
Στο μέρος, όπου βρέθηκε το λείψανο του Αποστόλου Βαρνάβα, κοντά στη Σαλαμίνα, κτίστηκε μοναστήρι αφιερωμένο στον Απόστολο και ιδρυτή της Εκκλησίας της Κύπρου. Σήμερα το Μοναστήρι του Αποστόλου Βαρνάβα, όπως και το 37% της Κύπρου είναι σκλαβωμένα στους Τούρκους. Η μνήμη του Αποστόλου Βαρνάβα γιορτάζεται στις 11 Ιουνίου. Ας ευχηθούμε όπως οι νόμιμοι κάτοικοι της Κύπρου έχουν σύντομα την ευκαιρία να γιορτάζουν πια ελεύθερα στη μονή του Αγίου!
ΖΑΝΝΕΤΟΣ ΤΟΦΑΛΛΗΣ
Καθηγητής