Η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ…

Η 69η σύνοδος της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ άρχισε στις 16 Σεπτεμβρίου 2014, στην έδρα του διεθνούς οργανισμού στη Νέα Υόρκη και λήγει τον Δεκέμβρη του 2014.
Κάθε χρόνο η σύνοδος της Γενικής Συνέλευσης αρχίζει τον Σεπτέμβρη και λήγει τον Δεκέμβρη. Τα 193 Κράτη-Μέλη στέλλουν τους ανώτατους αξιωματούχους τους, οι οποίοι προσφωνούν τη Συνέλευση και ακολουθεί η συζήτηση των διαφόρων θεμάτων στα όργανα και Επιτροπές. Προς το παρόν φέτος υπάρχουν 172 θέματα ενώπιον της Συνέλευσης και των διαφόρων οργάνων. Αλλά μπορούν να προστεθούν κι άλλα διαρκούσης της Συνέλευσης. Τα θέματα αυτά έχουν σχέση με οικονομικά ζητήματα και ανάπτυξη, τη διατήρηση της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας.

Μέσα σ’ αυτό το κεφάλαιο περιλαμβάνονται όλα τα φλέγοντα διεθνή θέματα, όπως το ζήτημα της Μέσης Ανατολής, το ζήτημα της Παλαιστίνης, το Αφγανιστάν, αλλά και το ζήτημα της Κύπρου. Άλλα θέματα είναι αυτά που έχουν σχέση με τα ανθρώπινα δικαιώματα, την εφαρμογή της δικαιοσύνης και του διεθνούς δικαίου, τον αφοπλισμό, τον έλεγχο των ναρκωτικών και την καταπολέμηση της διεθνούς τρομοκρατίας, εκλογές σε διάφορα όργανα του ΟΗΕ, η συνεργασία του ΟΗΕ με διάφορους οργανισμούς, όπως την Αφρικανική Ένωση, το Συμβούλιο της Ευρώπης, την Κοινωνία των Αραβικών Κρατών και άλλους οργανισμούς, θέματα χρηματοδότησης των διαφόρων αποστολών του ΟΗΕ, όπως την UNFICYP, τη Δύναμη του ΟΗΕ στο Κογκό, στο Ανατολικό Τιμόρ και αλλαχού.
Σε κάθε ετήσια σύνοδο της Γενικής Συνέλευσης εκλέγεται ο Πρόεδρός της. Η εκλογή, όπως όλες οι θέσεις στον Οργανισμό, έχει πολιτικό χαρακτήρα και είναι αποτέλεσμα σκληρής πάλης μεταξύ των υποψηφίων.
Πρέπει να διατηρείται αυστηρή γεωγραφική αντιπροσώπευση. Φέτος εκλέγηκε μια προσωπικότητα από την Αφρική, ο Υπουργός των Εξωτερικών της Ουγκάντα Sam Kahamba Kutesa. Πέρυσι εκλέγηκε ο Ashe από την Antiqua and Barbuda, το 2012 ο Jeremic από τη Σερβία, το 2011 ο Al-Nasser από το Κατάρ, το 2010 ο Deiss από την Ελβετία και από άλλες χώρες και περιοχές τα προηγούμενα χρόνια. Δεν εκλέγηκε κανένας, από το 1945, ο οποίος ανήκει σε ένα από τα πέντε μόνιμα Μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας.
Στους τέσσερις αυτούς μήνες η Νέα Υόρκη είναι το κέντρο του κόσμου. Για τα διάφορα ζητήματα που τις απασχολούν οι χώρες βρίσκουν την ευκαιρία να συζητήσουν με τα κατάλληλα πρόσωπα. Είχα την τύχη να παραστώ σε τρεις συνόδους της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, το 1971, το 1972 και το 1973. Ήταν για ένα νεαρό μια φανταστική εμπειρία, που σπάνια κάποιος έχει την ευκαιρία να γνωρίσει. Η σύνοδος της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ εξακολουθεί να είναι το επίκεντρο της πολυμερούς διπλωματίας του χρόνου.
Θα ήθελα σ’ αυτό το σημείο να αναφέρω λίγα λόγια σχετικά με τις επικρίσεις κατά του ΟΗΕ, που γίνονταν και γίνονται από την εποχή της ίδρυσής του το 1945, από πολλούς και σε γραπτά κείμενα και προφορικά (Βλ. π.χ. Tavares de Sa, The play within the play, The insight story of the UN, New York: Alfred A. Knopf, 1966, σελίδες 309).
Θα ήθελα να αναφέρω λακωνικά ότι ο ΟΗΕ αποτελείται, ως γνωστόν, από Κράτη-Μέλη. Με άλλα λόγια «ο ΟΗΕ γενικά δεν μπορεί να κάνει πολλά πράγματα, για να το πω απλά, χωρίς τη συγκατάθεση των Κρατών-Μελών» (Βλ. Χρίστου Α. Θεοδούλου, ΟΗΕ.

Μερικές σκέψεις πάνω στα Ηνωμένα Έθνη και ιδιαίτερα τη Γενική Γραμματεία και τον ρόλο της Ελλάδος και της Κύπρου. Αθήνα, Βιβλιοπωλείο της Εστίας, 1975, σελίς 8). A fortiori, τη μεγαλύτερη δύναμη έχουν τα πέντε μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας (ΗΠΑ, Ρωσία, Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας, Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία), που έχουν το δικαίωμα αρνησικυρίας (βέτο), για όλα τα θέματα, συμπεριλαμβανομένων ζητημάτων για τη διαφύλαξη της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας, και για την ειρηνική επίλυση των διαφορών. Επομένως, δεν είναι τον ΟΗΕ που πρέπει να κατακρίνουμε, αλλά τα Κράτη-Μέλη που τον αποτελούν, και τις Μεγάλες Δυνάμεις και την πολιτική τους.
Επιπλέον, ο ΟΗΕ έχει κάνει πάρα πολλά πράγματα σε θέματα διεθνών κρίσεων όπως π.χ. στην κρίση του Σουέζ, στη κρίση του Κονγκό (Βλ. λεπτομερώς στο βιβλίο μου, Χρίστου Α. Θεοδούλου, Θέσεις. Από την Διεθνή και Κυπριακήν Πολιτικήν Ζωήν (1957-1970), Λευκωσία, ΧΕΛΚΑ, 1971, το άρθρον «Ο Ο.Η.Ε. και ο ρόλος του εις τας διεθνείς κρίσεις», σελ. 66-76).

Επίσης, ως είναι γνωστό, ο ΟΗΕ έκανε και κάνει πολλά σε θέματα οικονομικά, ανάπτυξης, κοινωνικά, ανθρωπίνων δικαιωμάτων και δίδει πάντοτε γραμμή στα κύρια προβλήματα της εποχής μας, όπως στην κλιματική αλλαγή, στη διαρκή ανάπτυξη (sustainable development) κ.ά.

Το κυριότερο είναι ότι υπάρχουν, ούτως ώστε οι εμπλεκόμενοι σε κρίσεις να μπορούν να συναντώνται και να συζητούν τα προβλήματά τους. Τελειώνοντας, «πιστεύω ότι παρ’ όλα τα μειονεκτήματά του, που τα περισσότερα οφείλονται στη φύση της διεθνούς πολιτικής σκακιέρας, ο ΟΗΕ πρέπει να τύχει της υποστήριξης και ενθάρρυνσής μας, γιατί αν δεν έχει εκπληρώσει τις ελπίδες μερικών... ιδεολόγων μπόρεσε, παρ’ όλον τούτο, σε πολλές περιπτώσεις, να διατηρήσει την ειρήνη και επίσης, στην πράξη, να αναπτυχθεί σύμφωνα με τις απαιτήσεις και τα δεδομένα της εποχής μας». (Βλ. Ο.Η.Ε. ..., οπ.παρ. σελ. 16).
ΔΡ. ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΧΙΛΛΕΩΣ ΘΕΟΔΟΥΛΟΥ
c.a.theodoulou@cytanet.com.cy
Δικηγόρος, Διδάκτωρ Πολιτικών Επιστημών και Διεθνών σχέσεων.
Διατέλεσε Μέλος της Γραμματείας του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη και
είναι ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Ηνωμένων Εθνών Κύπρου