Μ Ι Α ΕΠΕΤΕΙΟΣ η οποία, παρά τη σημαντικότατη αξία της, δεν εορτάζεται, θα έπρεπε, τουλάχιστον, να υπενθυμίζεται διαρκώς. Ως πρόσκληση για τη βαθύτερη μελέτη της. Επειδή δύναται να παραδίδει χρησιμότατα μαθήματα Στρατηγικής: Εσωτερικής διακυβέρνησης κι εξωτερικής πολιτικής. Διοίκησης, οικονομίας, άμυνας, διπλωματίας, κοινωνικής συνοχής κι εθνικής ενότητας. Χρησιμότατα και σήμερα για τον παρακμάζοντα Ελληνισμό των δύο ανεπρόκοπων κρατών μας. Δ Ι Ο Τ Ι η 5η Οκτωβρίου 1912, ημέρα έναρξης των Βαλκανικών Απελευθερωτικών Πολέμων, εκτός του ότι απέφερε, ως αποτέλεσμα, το μεγαλύτερο μετά την Επανάσταση του 1821 εθνικό επίτευγμα της απελευθέρωσης υπερδιπλάσιων, από τη μέχρι τότε μικρή Ελλαδίτσα, ελληνικών εδαφών, σε Μακεδονία, Θράκη, Ήπειρο, Κρήτη και στα Νησιά του Ανατολικού μας Αιγαίου, πρόσθεσε για τη συλλογική ΓΝΩΣΗ ένα αξιοθαύμαστο και ζηλευτό προς περαιτέρω αξιοποίηση υπόδειγμα κρατικής πολιτικής. Δ Ε Κ Α ΠΕΝΤΕ χρόνια ύστερα απ’ την ατιμωτική ήττα του 1897 στον «ατυχή» ελλαδο-τουρκικό πόλεμο, χρεοκοπημένη και στενάζουσα υπό φαυλοκρατία η μικρή «Ελλάδα της Μελούνας», πώς τα κατάφερε, άραγε, μετά το Κίνημα στο Γουδί του Στρατιωτικού Συνδέσμου 1909 και την ανάληψη της πρωθυπουργίας το 1910 από τον Ελευθέριο Βενιζέλο, να συνεγείρει ολόκληρο το έθνος, να προπαρασκευάσει το κράτος και να το οδηγήσει στην περίλαμπρη απελευθερωτική εξόρμηση των δύο Βαλκανικών Πολέμων 1912-1913;
Πώς από το 1910 η Ανορθωτική Κυβέρνηση του Ελ. Βενιζέλου σχεδίασε και υλοποίησε, σε δύο μόλις χρόνια, τη γιγαντιαία εσωτερική και εξωτερική πολιτική του μέχρι τότε γονατισμένου ελλα-δικού μας κράτους, ώστε να το καταστήσει άξιο, πρόθυμο και, προπάντων, ΙΚΑΝΟ, για τον άθλο του 1912-1913; Π Ω Σ ΕΠΙΤΕΥΧΘΗΚΕ η εξουδετέρωση της φαυλοκρατίας των παλαιοκομματικών, ο ταχύτατα αποτελεσματικός εκσυγχρονισμός του κράτους και των δημοκρατικών θεσμών; Η ραγδαία οικονομική ανάπτυξη; Η αλματώδης επαύξηση της στρατιωτικής ισχύος; Η πειστική κι ενθουσιώδης εξύψωση του φρονήματος των όπου γης Πανελλήνων; Η επιδέξια και τάχιστα επωφελής αξιοποίηση του διεθνούς περιβάλλοντος; Και των προσφερόμενων το 1912 χρησιμότατων βαλκανικών συμμαχιών; Ακόμη και με τη μέχρι πρότινος και αμέσως μετά εχθρικότατη Βουλγαρία, εναντίον της οποίας διεξήχθη ο 2ος νικηφόρος μας Βαλκανικός Πόλεμος; Τ Α ΔΙΔΑΓΜΑΤΑ της 5ης Οκτ. 1912, σφάλλουν όσοι τα νομίζουν πολεμικά. Είναι πρωτίστως πολιτικά. Μ’ ένα κορμό για όλα. Τη στρατηγική. Σπουδαιότατα ακόμη και για την αναγκαία ικανότητα αποτροπής του πολέμου. Τ Η Ν ΠΟΛΙΤΙΚΗ Παρακαταθήκη της 5ης Οκτ. 1912 υπέγραψε με το αίμα του ένα από τα λαμπρότερα πολιτικά μυαλά της αγγλοκρατούμενης τότε Κύπρου: Ο 40χρονος Δήμαρχος Λεμεσού Χριστόδουλος Σώζος. Ανάμεσα σε 100άδες Κύπριους Βαλκανιομάχους Εθελοντές Πολεμιστές, θυσιάστηκε μαχόμενος απλός τυφεκιοφόρος, 6.12.1912, στις επιχειρήσεις απελευθέρωσης των Ιωαννίνων από τον μακραίωνα τουρκικό ζυγό... ΛΑΖΑΡΟΣ Α. ΜΑΥΡΟΣ
