Μια μακρινή νύχτα στη Λύση

Ο δημοφιλής γιατρός της κυπριακής παροικίας της Αγγλίας, Ζαχαρίας Κώστα, από την κατεχόμενη Κοντέα, κάτοικος βόρειου Λονδίνου για σχεδόν μισό αιώνα, ήταν το κεντρικό πρόσωπο του άρθρου μου, πριν από ένα μήνα, τη μέρα των γενεθλίων μου. Τη μέρα των δικών του γενεθλίων, το περασμένο Σάββατο (20 Φεβρουαρίου 2016), του τηλεφώνησα για να του ευχηθώ, παρόλο που η σύζυγός του, η κυρία Στασούλα, με είχε πληροφορήσει ότι ο γιατρός, που έκλεισε τα 91 του, δεν μπορεί να εργαστεί τα τελευταία σχεδόν τέσσερα χρόνια και δεν μπορεί να επικοινωνήσει τηλεφωνικά, λόγω προβλήματος με την ακοή του.

Παρόλο τούτο, μιλήσαμε για μερικά λεπτά, χωρίς να είμαι σίγουρος αν αναγνώρισε ότι είμαι ο δημοσιογράφος που του είχα πάρει μια μακροσκελή συνέντευξη για την εφημερίδα, πριν από επτά χρόνια. Δεν πολυκαταλάβαινα τι μου έλεγε... και ενώ μου μιλούσε, σκεφτόμουν άθελά μου, με πολλή θλίψη, ότι αυτός ο χαρισματικός και άριστος γνώστης της Αγγλικής, Γαλλικής, Ιταλικής, Ισπανικής, Γερμανικής και Τουρκικής, δυσκολεύεται πια να εκφραστεί, ακόμα και στη μητρική του γλώσσα.
Του μετέφερα τα χαιρετίσματα του γνωστού ψυχίατρου Δρος Κυριάκου Βερεσιέ, που μου είπε πριν από λίγες μέρες ότι ο Δρ Ζαχαρίας Κώστα ήταν ο άνθρωπος που, με τον επαγγελματικό του ζήλο και την ανθρωπιστική του δράση, τον επηρέασε όσο κανένας άλλος στην απόφασή του να επιδιώξει να γίνει γιατρός. Με πληροφόρησε ότι τον γνώρισε στο χωριό του, τη Λύση, όπου ο «Ζαχαρής», όπως τον αποκαλούσαν, κατοικούσε και εργαζόταν τη δεκαετία 1960. Στα 14 του χρόνια, τον Ιούνη 1965, ο έφηβος Κυριάκος Βερεσιές, μέλος ομάδας εθελοντών Πρώτων Βοηθειών, συμμετείχε σε άσκηση της Εθνικής Φρουράς και σε εικονική μεταφορά τραυματιών από το κέντρο της Λύσης, στο νοσοκομείο. Υπεύθυνος γιατρός ήταν ο Δρ Ζαχαρίας Κώστα.

«Εκείνη τη νύχτα», ανέφερε ο Δρ Βερεσιές, «την πέρασα ξύπνιος μαζί του, καθώς μου διηγήθηκε τη ζωή του, τις περιπέτειές του σε ιατρικές αποστολές σε φτωχές χώρες και καθώς διαπίστωσα πόσο πολύγλωσσος ήταν... θυμάμαι που κρατούσε ένα βιβλίο, προσπαθώντας να μάθει ως αυτοδίδαχτος, την πορτογαλική γλώσσα, αφού θα πήγαινε στην Αγκόλα, τότε πορτογαλική αποικία... μου έκανε τεράστια εντύπωση, που οποιοδήποτε θέμα ιατρικής μιλούσαμε, ήταν μέσα. Ήταν ένας “πολυγιατρός” πολλών ειδικοτήτων, που με ενέπνευσε να θέλω να γίνω κι εγώ γιατρός».
Κρατώ αυτή την εκμυστήρευση, από εκείνη τη συνέντευξη με τον Δρα Ζαχαρία Κώστα: «Από μικρό παιδί, ήθελα να γίνω χρήσιμος, παρά πλούσιος. Οι συνάδελφοι γιατροί στα νοσοκομεία όπου εργάστηκα κατά καιρούς, απορούσαν που δούλευα για peanuts, όπως μου έλεγαν χαρακτηριστικά, γιατί δεν έπαιρνα λεφτά από τους αρρώστους. Τώρα αν μου πρότεινες, “Ζαχαρία, σου χαρίζω ολόκληρο τον κόσμο και επιπρόσθετα να γίνεις αθάνατος, αλλά να μην είσαι γιατρός και να μη διαβάζεις”, θα σου πω ότι δεν δέχομαι, γιατί υποτιμάς την πνευματική μου υπόσταση. Τι τη θέλεις την αθανασία και να είσαι ένας άνθρωπος άκαρπος; Πιστεύω ότι ο άνθρωπος γεννήθηκε και δημιουργήθηκε για να προσφέρει και η προσφορά είναι πιο σημαντική από την πλεονεξία και την απληστία».