Ένα αίνιγμα για τη φιλία των λαών

Ευχαριστώ τον Πέτρο Ευδόκα που, με σημείωμά του στη στήλη, δίνει συνέχεια στα δύο τελευταία άρθρα μου, για την παλιά κυπρο-εβραϊκή φιλία, σε σχέση με το μνημείο στο πρώην BMH στη Λευκωσία, όπου γεννήθηκαν μεταξύ 1946-1949, περίπου 2.200 παιδιά των Εβραίων επιζώντων του Ολοκαυτώματος, εγκλείστων από τους Βρετανούς, σε στρατόπεδα κράτησης, στον Καράολο Αμμοχώστου, στη Δεκέλεια και στην Ξυλοτύμπου.
«Αγγίζεις», μου γράφει, «εκείνες τις σχετικά άγνωστες, πολύ ανθρώπινες πτυχές μες στην πρόσφατή μας ιστορία, που καθόρισαν για πολλά χρόνια τις σχέσεις τριών λαών της περιοχής μας: των Παλαιστινίων, των Εβραίων και των Κυπρίων. Και μου θύμισες τη μεγαλειώδη, επική ταινία με τίτλο "Έξοδος" με τον Πολ Νιούμαν (1960), η οποία καταπιάνεται με ιδιαίτερη έμφαση, με τις περιπέτειες των Εβραίων στα στρατόπεδα συγκέντρωσης των Εγγλέζων στην Κύπρο, τη μαζική και ηρωική τους απόδραση μέσω θαλάσσης και την εδραίωση των πρώτων συνοικισμών και κοινωνικών θεσμών από τους πρόσφυγες, στη νέα τους πατρίδα.

Στην ταινία ζωγραφίζεται πολύ έντονα η έμπρακτη αλληλεγγύη των Ελλήνων της Κύπρου προς τους πρόσφυγες Εβραίους και προκύπτει μια αναφορά -ίσως για τελευταία φορά στον Δυτικό κόσμο- που μέσω της προπαγάνδας και του πολέμου ιδεών και δογμάτων, έχει πλέον εξαφανιστεί από τη συνείδηση του κόσμου: μιλώντας, ένας από τους χαρακτήρες, αναφέρεται σε έναν από τους Εβραίους ως "Παλαιστίνιο", εννοώντας "Εβραίος της Παλαιστίνης". Σήμερα αυτή η αντίληψη έχει χαθεί εντελώς, ενώ εκείνη την εποχή εθεωρείτο απόλυτα φυσικό ότι η Παλαιστίνη εκατοικείτο από Εβραίους και Άραβες (που ήταν η μεγάλη πλειοψηφία), που συνυπήρχαν σε ειρήνη.
»Η ταινία, παρ' όλο που χρησιμοποιήθηκε για πολλά χρόνια ως μέσο σιωνιστικής προπαγάνδας από το Ισραήλ και τις ΗΠΑ, στοιχειοθετεί την ιστορική αλήθεια, ότι ανάμεσα στους Άραβες και Εβραίους της
Παλαιστίνης υπήρχαν αληθινοί δεσμοί αγάπης και αλληλεγγύης, οι οποίοι δοκιμάστηκαν πολύ σκληρά, όταν σύντομα μετά την άφιξη των Εβραίων προσφύγων στην Παλαιστίνη, άρχισαν διακοινοτικές συγκρούσεις. Στην ταινία καταγράφεται η έμπρακτη αλληλεγγύη των Αράβων Παλαιστινίων
προς τους νεοαφιχθέντες πρόσφυγες, αλλά και ο τραγικός κύκλος του αίματος που τέθηκε σε κίνηση, όταν οι δύο κοινότητες έγιναν στόχοι τρομοκρατών. Το αποτέλεσμα εκείνης της σύγκρουσης ήταν μια γενοκτονική σφαγή εις βάρος των Αράβων της Παλαιστίνης (που έκτοτε ονομάζονται
αποκλειστικά Παλαιστίνιοι), μαζική εκδίωξη και προσφυγοποίηση των πληθυσμών τους και θεσμοθέτηση του κράτους που σήμερα ονομάζεται Ισραήλ. Δυστυχώς, μέχρι σήμερα, αυτά τα εκατομμύρια Παλαιστινίων διατηρούνται σε κατάσταση υποτέλειας και υπό τη διαρκή απειλή αφανισμού. Το αν θα αναβιώσει ποτέ σε μαζικό βαθμό, η αραβο-εβραϊκή φιλία, είναι καυτό ιστορικό ερώτημα, όσο καυτό είναι και το ίδιο ερώτημα για τους Έλληνες και Τούρκους της Κύπρου, που βιώσαμε μια παρόμοια ιστορία. Το κύριο ιστορικό και επιστημονικό αίνιγμα, του πώς ακριβώς μπορεί να ξαναθεμελιωθεί η φιλία των λαών, μετά από μαζικές σφαγές και διαχωρισμό διά της βίας σε δύο ζώνες -πράγμα που για τον λαό μας αποτελεί θέμα ζωής ή θανάτου- παραμένει άλυτο».
Αγαπητέ Πέτρο, προσωπικά διαβάζω διαφορετικά την Ιστορία στο συγκεκριμένο ζήτημα, αφού η αναφορά σου σε «γενοκτονική σφαγή» Αράβων από τους Ισραηλινούς, παραπέμπει ουσιαστικά στη μαζική στρατιωτική εισβολή πέντε αραβικών κρατών την επομένη της ανακήρυξης του κράτους του Ισραήλ τον Μάιο 1948, για καθυπόταξη του εβραϊκού πληθυσμού και στην προηγηθείσα άρνηση των Αράβων, να αποδεχθούν την απόφαση του ΟΗΕ, για διαίρεση της Παλαιστίνης σε ένα ισραηλινό και ένα αραβικό κράτος. Αν χρειαστεί, θα επανέλθω.