Εξ Αφορμής

Οι σκληροί στίχοι της Warsan Shire

Τους στίχους της 28χρονης Βρετανίδας, Σομαλικής καταγωγής ποιήτριας, συγγραφέως και δασκάλας Warsan Shire, ότι «κανένας δεν αφήνει το σπίτι του, εκτός και αν σπίτι του είναι το στόμα ενός καρχαρία». («No one leaves home unless home is the mouth of a shark»), επικαλέσθηκε η πρώην Πρόεδρος της Ιρλανδίας Mary Robinson, τονίζοντας την ανάγκη αναγνώρισης των λόγων που αναγκάζουν ένα άτομο να εγκαταλείψει την πατρίδα του.


Η Mary Robinson μιλούσε την περασμένη βδομάδα (3 Μαρτίου 2016), σε συνεδρία στην έδρα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις Βρυξέλλες, με θέμα την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών προσφύγων, στο πλαίσιο σχετικού σεμιναρίου, όπου προσκλήθηκαν και παρευρέθηκαν δημοσιογράφοι από όλες τις χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, περιλαμβανομένου του υπογράφοντος και άλλων τεσσάρων συναδέλφων από την Κύπρο.
Να οι πρώτες δύο στροφές από το μεγάλο ποίημα «Home», της Warsan Shire, τόσο επίκαιρο το τελευταίο διάστημα, που η Ευρώπη είναι ξαφνικά αντιμέτωπη με την προσφυγική κρίση:
no one leaves home unless
home is the mouth of a shark
you only run for the border
when you see the whole city running as well
your neighbors running faster than you
breath bloody in their throats
the boy you went to school with
who kissed you dizzy behind the old tin factory
is holding a gun bigger than his body
you only leave home
when home won’t let you stay.
Περιγράφοντας με σύντομους στίχους τις απίστευτες αποφάσεις που πρέπει να πάρουν άμεσα οι πρόσφυγες, εγκαταλείποντας το σπίτι και όλη την προηγούμενη ζωή τους, η Warsan Shire γράφει ότι «κανένας δεν βάζει τα παιδιά του σε μια βάρκα, εκτός κι αν το νερό είναι ασφαλέστερο από τη στεριά». («no one puts their children in a boat, unless the water is safer than the land»). Η νεαρή Σομαλή ποιήτρια, που γεννήθηκε στο Ναϊρόμπι της Κένυας και μεγάλωσε στο Λονδίνο, έγραψε το πρώτο της ποίημα για την εμπειρία της προσφυγιάς πριν από επτά χρόνια, όταν γνώρισε μια ομάδα νεαρών προσφύγων από τη Σομαλία, την Ερυθραία, το Κόγκο και το Σουδάν, που συνωστίζονταν σε ένα δωμάτιο της εγκαταλειμμένης πρεσβείας της Σομαλίας στη Ρώμη.
Το βράδυ πριν την επίσκεψή της, ένας νεαρός συμπατριώτης της που δεν άντεξε τα δεινά του εκτοπισμού, είχε πηδήξει από τη στέγη του κτηρίου και είχε σκοτωθεί. Η Warsan Shire είπε σε συνέντευξή της ότι η γνωριμία της με αυτούς τους ανθρώπους τής άνοιξε τα μάτια στη σκληρή καθημερινότητα των «αδήλωτων» προσφύγων στην Ευρώπη: «Έγραψα το ποίημα γι’ αυτούς, για την οικογένειά μου και για τον καθένα που έζησε και ένιωσε το πένθος και το τραύμα με τον τρόπο αυτό», είπε.
Να μερικοί ακόμα στίχοι για τη σκληρή καθημερινότητα πολλών προσφύγων στην Ευρώπη, στο ποίημά της, «Home»:
And you are greeted on the other side
with
go home blacks, refugees
dirty immigrants, asylum seekers
sucking our country dry of milk...