Δημοτικές εκλογές

Στις δημοτικές εκλογές δικαίωμα ψήφου έχουν όλοι οι πολίτες που συμπλήρωσαν το 18ο έτος της ηλικίας τους. Σ’ αυτές θα έχουν δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι και υπήκοοι άλλων κρατών μελών, των οποίων η περίοδος διαμονής συμψηφίζεται σε 6 μήνες σε οποιοδήποτε κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και νοουμένου ότι θα εκδηλώσουν τη βούλησή τους και θα εγγραφούν στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους. Οι κοινοτικοί εκλογείς δεν θα έχουν το δικαίωμα του εκλέγεσθαι στο αξίωμα του Δημάρχου ή Κοινοτάρχη.

Οι εκτοπισμένοι ψηφίζουν στους Δήμους όπου έχουν τη σημερινή διαμονή τους, ενώ έχουν δικαίωμα να ψηφίσουν και για τον Δήμο καταγωγής τους σε περίπτωση που η νέα διαμονή τους βρίσκεται σε άλλο Δήμο. Αυτό ισχύει για τους εκτοπισμένους των κατεχομένων Δήμων και των ημι-κατεχόμενων Δήμων Λευκωσίας, Αγίου Δομετίου και Δερύνειας, αλλά και των ημι-κατεχόμενων κοινοτήτων Άχνας και Αχερίτου, των οποίων μέρος βρίσκεται υπό τουρκική κατοχή.

Όσον αφορά τη διαδικασία, οι εκλογές για την ανάδειξη Αρχών Τοπικής Αυτοδιοίκησης διεξάγονται κάθε πέντε χρόνια, κατά τον μήνα Δεκέμβριο. Πρόκειται για μια διαδικασία που αφορά εκλογές στους Δήμους, Κοινότητες και Σχολικές Εφορείες. Θα υπάρχει δηλαδή μια κάλπη, στην οποία ο δημότης θα ρίξει 3 ψηφοδέλτια. Δήμαρχος εκλέγεται αυτός που συγκεντρώνει τον μεγαλύτερο αριθμό εγκύρων ψήφων (σύστημα απλής πλειοψηφίας) και εκλέγεται απευθείας από τους πολίτες, ενώ εκτελεί θητεία πέντε χρόνων.

Όσον αφορά τις σχολικές εφορείες, ανάδειξη σχολικών εφορειών γίνεται μόνο στους δήμους. Σε κάθε δήμο το συμβούλιο της σχολικής εφορείας έχει 11 μέλη, από τα οποία 7 εκλέγονται και 4 ορίζονται από το δημοτικό συμβούλιο. Τα 4 αυτά μέλη προέρχονται από τα 4 πρώτα κόμματα σε δύναμη στο συγκεκριμένο συμβούλιο. Στις κοινότητες τα καθήκοντα των σχολικών εφορειών ασκεί το δημοτικό συμβούλιο, ενώ σε περίπτωση που ένα σχολείο βρίσκεται μεταξύ κοινοτήτων, τότε δημιουργείται το λεγόμενο «σύμπλεγμα κοινοτήτων».

Δηλαδή αν ένα περιφερειακό σχολείο δέχεται μαθητές από αρκετές κοινότητες, για παράδειγμα από 6, καθήκοντα σχολικής εφορείας θα ασκήσει το δημοτικό συμβούλιο στο οποίο είναι εγκατεστημένο το σχολείο καθώς και οι 4 κοινοτάρχες των 4 μεγαλυτέρων κοινοτήτων. Οι δημοτικοί σύμβουλοι εκλέγονται με το σύστημα της απλής αναλογικής. Στην πρώτη κατανομή το σύνολο των έγκυρων ψήφων του δήμου διαιρείται με τις διαθέσιμες έδρες και αυτό αποτελεί το εκλογικό μέτρο.

Με το μέτρο αυτό διαιρείται το σύνολο των ψήφων που πήρε σε αυτόν τον δήμο το κάθε κόμμα και κάθε κόμμα ή συνδυασμός παίρνει τόσες έδρες όσες φορές το εκλογικό μέτρο περιέχεται στην εκλογική του δύναμη. Την έδρα ή τις έδρες παίρνει ο υποψήφιος που έχει εξασφαλίσει περισσότερους σταυρούς προτίμησης, όπως δηλαδή συμβαίνει και στις βουλευτικές.

Τώρα, στη δεύτερη κατανομή υπολογίζεται νέο εκλογικό μέτρο, όπου το σύνολο των αχρησιμοποίητων υπολοίπων από την πρώτη κατανομή αθροίζεται και διαιρείται με τον αριθμό των αδιάθετων από την πρώτη κατανομή εδρών. Στο κόμμα ή κόμματα των οποίων το υπόλοιπο ξεπερνά το μέτρο της δεύτερης κατανομής δίδεται επιπλέον έδρα.

Μετά τη δεύτερη κατανομή ακολουθεί και τρίτη κατανομή αδιάθετων εδρών στα κόμματα που παρουσίασαν τα υψηλότερα αχρησιμοποίητα υπόλοιπα από την πρώτη φάση. Η διάθεση των εδρών είναι παρόμοια με αυτήν των βουλευτικών, με τη διαφορά ότι στις δημοτικές εκλογές τα υπόλοιπα δεν αθροίζονται βάσει επαρχιών όπως γίνεται στις βουλευτικές.

ΔΡ ΝΑΣΙΟΣ ΟΡΕΙΝΟΣ
Eκλογικός Αναλυτής στο
Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου