60χρονα ΡΙΚ και παλιές… αμαρτίες
Τετάρτη 18 Οκτ 2017
ΤΟ ΚΡΑΤΙΚΟ ΡΙΚ προσμετρά στην ιστορία του απ’ όταν δεν ήταν καν ΡΙΚ της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά CBS - ΚΡΥ («Κυπριακή Ραδιοφωνική Υπηρεσία») των Εγγλέζων Αποικιοκρατών στην Colony of Cyprus. Εις μεν το ραδιόφωνο από το 1953, εις δε την τηλεόραση από το 1957. Εξ ου και... εορτάζει, τώρα, τα «60 χρόνια κυπριακής τηλεόρασης»!
Μ Ι Α ΑΠΟ τις πρώτες εκρήξεις βομβών κατά την έναρξη του ένοπλου αντι-αποικιακού αγώνα της ΕΟΚΑ πριν τα ξημερώματα της 1ης Απριλίου 1955, ήταν εναντίον του ραδιοσταθμού της CBS-ΚΡΥ. Επικεφαλής των δολιοφθορέων αγωνιστών, που επέδραμαν στον ραδιοσταθμό, εκεί όπου βρίσκονται μέχρι και σήμερα τα κτήρια του ΡΙΚ, ήταν ο εκ των κορυφαίων ανταρτών της ΕΟΚΑ, ο 23χρονος Μάρκος Δράκος. Ο οποίος, δύο χρόνια αργότερα 18.1.1957, θυσιάστηκε πολεμώντας εναντίον των αγγλικών στρατευμάτων στην Ευρύχου. Ένας εκ των Δεκατριών Ηρώων στα Φυλακισμένα Μνήματα. Τους οποίους, το τότε CBS - Κυπριακή Ραδιοφωνική Υπηρεσία της Αυτού Εξοχότητος του Κυβερνήτου Στρατάρχου σερ Τζον Χάρντινγκ, χαρακτήριζε ως... τρομοκράτες!
Α Π Ο ΤΟ 1960 μέχρι το 1990, το ραδιόφωνο του ΡΙΚ και μέχρι το 1996 η τηλεόραση του ΡΙΚ, ήσαν ο μόνος και κρατικός ραδιοτηλεοπτικός σταθμός της Κύπρου:
- Κρατική μονοπωλιακή δικτατόρευση της ραδιοφωνίας - τηλεόρασης. Υπάκουη στην κυβέρνηση. Και με... νομοθετημένη κιόλας την υπακοή της στον κατά καιρούς συσχετισμό ισχύος των κομμάτων. Ακόμη και για το πώς γράφεται και μεταδίδεται η... είδηση!
- Εκείνο το κρατικό μονοπώλιο, ανέτρεψε το 1990 η καθιέρωση και νομοθετικά της ελεύθερης ραδιοφωνίας, με τη λειτουργία τότε των πρώτων ιδιωτικών ραδιοσταθμών και το 1996 των τηλεοράσεων. Ανάμεσά τους το Ράδιο Πρώτο και η τηλεόραση Σίγμα του συγκροτήματος ΔΙΑΣ της εφημερίδας «Σημερινή».
Π Ε Ρ Α ΒΕΒΑΙΑ από την πολύχρονη, σημαντικότατη, σε διάφορους τομείς, προσφορά του ραδιοφώνου και της τηλεόρασης του ΡΙΚ και πέρα από τις νοσταλγικές ενθυμήσεις των μαυρόασπρων τηλεοπτικών του εκπομπών στους παλαιότερους, χρήσιμο είναι να μην λησμονείται ότι:
- Υπήρξε, ιδίως στον τομέα της δημοσιογραφίας και της πολιτικής, το μονοπωλιακό όργανο των εκάστοτε κυβερνώντων. Υποταγμένο στον τότε κρατούντα μονοπωλιακό πολιτικό αυταρχισμό. Τον οποίο, με τη σειρά του, τον αναπαρήγαγε και τον εμπέδωνε στην κοινωνία επί δύο σχεδόν δεκαετίες...
Κ Α Ν Ε Ι Σ ΣΗΜΕΡΑ δεν μπορεί να διανοηθεί βεβαίως ότι, για παράδειγμα, σε προεδρικές εκλογές, μπορεί να απαγορευτεί η μετάδοση απ’ το ραδιόφωνο και την τηλεόραση, των απόψεων και του προεκλογικού προγράμματος, του ανθυποψηφίου ή των ανθυποψηφίων του επαναδιεκδικούντος εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας.
- Όμως: Αυτό που σήμερα είναι αδιανόητο, το 1968 στο ΡΙΚ ήταν απαράβατο καθεστώς:
- Στις προεδρικές εκλογές του 1968, δεύτερες στην ιστορία της οκταετούς τότε Κυπριακής Δημοκρατίας, στο μονοπωλιακό ΡΙΚ, ούτε στο ραδιόφωνο, ούτε στην τηλεόραση επιτρεπόταν να δείξει, έστω κι επ’ ελάχιστο, τον μόνο τότε ανθυποψήφιο του προέδρου Μακαρίου, τον ψυχίατρο Τάκη Ευδόκα, της τότε μόνης αντιπολίτευσης.
- Το ισχύον τότε σύστημα, με την ανοχή ή και τη επικρότηση ακόμη και της πλειονότητας των τότε εφημερίδων και δημοσιογράφων, θεωρούσε περίπου ως... αποτροπιαστικό έγκλημα καθοσιώσεως, να μιλήσει προς τον λαό ο υποψήφιος της αντιπολίτευσης για τις προεδρικές εκλογές και ν’ ακουστεί η φωνή του, μέσω του μόνου ραδιοφώνου και τηλεόρασης του ΡΙΚ. Παρόμοια συνέβησαν και κατά τις πρώτες μετά το 1960 βουλευτικές εκλογές που διεξήχθησαν τον Ιούλιο 1970...
Ω Σ ΠΡΟΣ αυτή τη διάσταση των πραγμάτων, το ένα και μόνο τότε ΡΙΚ, δεν απαλλάσσεται βεβαίως και των δικών του ευθυνών για το ότι η αυταρχική φίμωση της αντιπολίτευσης 1968 -1970, συνέβαλε,
- με την απαγόρευση του πλουραλισμού,
- με τη στέρηση της ελεύθερης έκφρασης και διάδοσης της πολιτικής γνώμης από το ραδιόφωνο και την τηλεόραση,
- με την έλλειψη ανοχής της πολιτικής διαφωνίας,στην επικράτηση τελικά, από το 1971, της εμφύλιας πανούκλας:
Της ένοπλης εμφύλιας πολιτικής βίας.
Η οποία, με τη σειρά της, προετοίμασε το έδαφος που αξιοποίησε την αποφράδα 15η Ιουλίου 1974 η ανθελληνική χούντα των Αθηνών, για το προδοτικό πραξικόπημα εναντίον του προέδρου Μακαρίου, παρέχοντας στην Τουρκία την αφορμή και το πρόσχημα για την τουρκική εισβολή της 20ης Ιουλίου - 16ης Αυγούστου 1974, της έκτοτε εθνικής καταστροφής του Ελληνισμού στην Κύπρο.
Π Ρ Ο Ψ Ε Σ Κυριακή, το κεντρικό δελτίο ειδήσεων της τηλεόρασης του ΡΙΚ-1 ξεκίνησε επετειακά... μαυρόασπρο. Με προσκεκλημένο στο στούντιο τον 77χρονο κι αγαπητό Ανδρέα Κουκίδη. Εκ των παλαιότερων και ικανών εκφωνητών ειδήσεων της τηλεόρασής του. Σε νοσταλγικές αφ’ ενός κι απεχθείς αφ’ ετέρου αναπολήσεις, ιδίως της τραγωδίας του 1974. Χωρίς όμως ίχνος υπενθύμισης όλων όσων και η παρούσα στήλη ενθυμείται...
ΛΑΖΑΡΟΣ Α. ΜΑΥΡΟΣ
Μ Ι Α ΑΠΟ τις πρώτες εκρήξεις βομβών κατά την έναρξη του ένοπλου αντι-αποικιακού αγώνα της ΕΟΚΑ πριν τα ξημερώματα της 1ης Απριλίου 1955, ήταν εναντίον του ραδιοσταθμού της CBS-ΚΡΥ. Επικεφαλής των δολιοφθορέων αγωνιστών, που επέδραμαν στον ραδιοσταθμό, εκεί όπου βρίσκονται μέχρι και σήμερα τα κτήρια του ΡΙΚ, ήταν ο εκ των κορυφαίων ανταρτών της ΕΟΚΑ, ο 23χρονος Μάρκος Δράκος. Ο οποίος, δύο χρόνια αργότερα 18.1.1957, θυσιάστηκε πολεμώντας εναντίον των αγγλικών στρατευμάτων στην Ευρύχου. Ένας εκ των Δεκατριών Ηρώων στα Φυλακισμένα Μνήματα. Τους οποίους, το τότε CBS - Κυπριακή Ραδιοφωνική Υπηρεσία της Αυτού Εξοχότητος του Κυβερνήτου Στρατάρχου σερ Τζον Χάρντινγκ, χαρακτήριζε ως... τρομοκράτες!
Α Π Ο ΤΟ 1960 μέχρι το 1990, το ραδιόφωνο του ΡΙΚ και μέχρι το 1996 η τηλεόραση του ΡΙΚ, ήσαν ο μόνος και κρατικός ραδιοτηλεοπτικός σταθμός της Κύπρου:
- Κρατική μονοπωλιακή δικτατόρευση της ραδιοφωνίας - τηλεόρασης. Υπάκουη στην κυβέρνηση. Και με... νομοθετημένη κιόλας την υπακοή της στον κατά καιρούς συσχετισμό ισχύος των κομμάτων. Ακόμη και για το πώς γράφεται και μεταδίδεται η... είδηση!
- Εκείνο το κρατικό μονοπώλιο, ανέτρεψε το 1990 η καθιέρωση και νομοθετικά της ελεύθερης ραδιοφωνίας, με τη λειτουργία τότε των πρώτων ιδιωτικών ραδιοσταθμών και το 1996 των τηλεοράσεων. Ανάμεσά τους το Ράδιο Πρώτο και η τηλεόραση Σίγμα του συγκροτήματος ΔΙΑΣ της εφημερίδας «Σημερινή».
Π Ε Ρ Α ΒΕΒΑΙΑ από την πολύχρονη, σημαντικότατη, σε διάφορους τομείς, προσφορά του ραδιοφώνου και της τηλεόρασης του ΡΙΚ και πέρα από τις νοσταλγικές ενθυμήσεις των μαυρόασπρων τηλεοπτικών του εκπομπών στους παλαιότερους, χρήσιμο είναι να μην λησμονείται ότι:
- Υπήρξε, ιδίως στον τομέα της δημοσιογραφίας και της πολιτικής, το μονοπωλιακό όργανο των εκάστοτε κυβερνώντων. Υποταγμένο στον τότε κρατούντα μονοπωλιακό πολιτικό αυταρχισμό. Τον οποίο, με τη σειρά του, τον αναπαρήγαγε και τον εμπέδωνε στην κοινωνία επί δύο σχεδόν δεκαετίες...
Κ Α Ν Ε Ι Σ ΣΗΜΕΡΑ δεν μπορεί να διανοηθεί βεβαίως ότι, για παράδειγμα, σε προεδρικές εκλογές, μπορεί να απαγορευτεί η μετάδοση απ’ το ραδιόφωνο και την τηλεόραση, των απόψεων και του προεκλογικού προγράμματος, του ανθυποψηφίου ή των ανθυποψηφίων του επαναδιεκδικούντος εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας.
- Όμως: Αυτό που σήμερα είναι αδιανόητο, το 1968 στο ΡΙΚ ήταν απαράβατο καθεστώς:
- Στις προεδρικές εκλογές του 1968, δεύτερες στην ιστορία της οκταετούς τότε Κυπριακής Δημοκρατίας, στο μονοπωλιακό ΡΙΚ, ούτε στο ραδιόφωνο, ούτε στην τηλεόραση επιτρεπόταν να δείξει, έστω κι επ’ ελάχιστο, τον μόνο τότε ανθυποψήφιο του προέδρου Μακαρίου, τον ψυχίατρο Τάκη Ευδόκα, της τότε μόνης αντιπολίτευσης.
- Το ισχύον τότε σύστημα, με την ανοχή ή και τη επικρότηση ακόμη και της πλειονότητας των τότε εφημερίδων και δημοσιογράφων, θεωρούσε περίπου ως... αποτροπιαστικό έγκλημα καθοσιώσεως, να μιλήσει προς τον λαό ο υποψήφιος της αντιπολίτευσης για τις προεδρικές εκλογές και ν’ ακουστεί η φωνή του, μέσω του μόνου ραδιοφώνου και τηλεόρασης του ΡΙΚ. Παρόμοια συνέβησαν και κατά τις πρώτες μετά το 1960 βουλευτικές εκλογές που διεξήχθησαν τον Ιούλιο 1970...
Ω Σ ΠΡΟΣ αυτή τη διάσταση των πραγμάτων, το ένα και μόνο τότε ΡΙΚ, δεν απαλλάσσεται βεβαίως και των δικών του ευθυνών για το ότι η αυταρχική φίμωση της αντιπολίτευσης 1968 -1970, συνέβαλε,
- με την απαγόρευση του πλουραλισμού,
- με τη στέρηση της ελεύθερης έκφρασης και διάδοσης της πολιτικής γνώμης από το ραδιόφωνο και την τηλεόραση,
- με την έλλειψη ανοχής της πολιτικής διαφωνίας,στην επικράτηση τελικά, από το 1971, της εμφύλιας πανούκλας:
Της ένοπλης εμφύλιας πολιτικής βίας.
Η οποία, με τη σειρά της, προετοίμασε το έδαφος που αξιοποίησε την αποφράδα 15η Ιουλίου 1974 η ανθελληνική χούντα των Αθηνών, για το προδοτικό πραξικόπημα εναντίον του προέδρου Μακαρίου, παρέχοντας στην Τουρκία την αφορμή και το πρόσχημα για την τουρκική εισβολή της 20ης Ιουλίου - 16ης Αυγούστου 1974, της έκτοτε εθνικής καταστροφής του Ελληνισμού στην Κύπρο.
Π Ρ Ο Ψ Ε Σ Κυριακή, το κεντρικό δελτίο ειδήσεων της τηλεόρασης του ΡΙΚ-1 ξεκίνησε επετειακά... μαυρόασπρο. Με προσκεκλημένο στο στούντιο τον 77χρονο κι αγαπητό Ανδρέα Κουκίδη. Εκ των παλαιότερων και ικανών εκφωνητών ειδήσεων της τηλεόρασής του. Σε νοσταλγικές αφ’ ενός κι απεχθείς αφ’ ετέρου αναπολήσεις, ιδίως της τραγωδίας του 1974. Χωρίς όμως ίχνος υπενθύμισης όλων όσων και η παρούσα στήλη ενθυμείται...
ΛΑΖΑΡΟΣ Α. ΜΑΥΡΟΣ
