«Πηδά η φωτιά…»

*** 17 Φεβρουαρίου 1990. Ο 20χρονος τότε φοιτητής Νίκος Νικολάου, ο οποίος σπάει τις αλυσίδες και ζωγραφίζει την ελληνική σημαία στην κατεχόμενη Λευκωσία, απάγεται από τους Τούρκους και κατακρατείται παράνομα στα κελιά των κατοχικών δυνάμεων. Η είδηση βγαίνει τρεις μέρες αργότερα στις εφημερίδες της εποχής και οδηγεί αυθόρμητα και αυθημερόν 200 φοιτητές στο οδόφραγμα του Λήδρα Πάλας.

*** Σε πολιτικό επίπεδο, η τουρκική προκλητικότητα δίδει ρεσιτάλ αδιαλλαξίας. Στις 2 Μαρτίου οι διαπραγματεύσεις στη Νέα Υόρκη υπό τον τότε Γ.Γ. των Ηνωμένων Εθνών, Πέρεζ ντε Κουεγιάρ, καταρρέουν, καθώς ο Ραούφ Ντενκτάς θέτει απαράδεκτους όρους και σηκώνει την παντιέρα της «αυτοδιάθεσης» των Τουρκοκυπρίων. Ο Κουεγιάρ τού καταλογίζει εμμέσως την ευθύνη του ναυαγίου και με έκθεσή του στο Συμβούλιο Ασφαλείας ζητεί να διευκρινιστούν οι όροι εντολής του. Μετά την αποτυχία, ο τότε Πρόεδρος, Γιώργος Βασιλείου, φεύγει εσπευσμένα από τη Νέα Υόρκη και μεταβαίνει στην Ουάσιγκτον για επαφές με Αμερικανούς αξιωματούχους.

*** Στην Κύπρο, όμως, η φωτιά σιγοκαίει. Οι δεκάδες φοιτητές που είχαν ξεχυθεί στους δρόμους για απελευθέρωση του συμφοιτητή τους γίνονται εκατοντάδες. Ξεσηκώνονται μαζί τους και οι μαθητές. Στις 3 Μαρτίου πέφτει στα χέρια των Τούρκων και ο μαθητής Πέτρος Παπαλεοντίου, ο οποίος, εν μέσω πυροβολισμών, είχε επιχειρήσει να κατεβάσει την τουρκική σημαία στην Πύλη Πάφου. Στα επόμενα 24ωρα συλλαμβάνονται και οι Δημήτρης Λουκά, Χριστάκης Σαββίδης και Πάρης Χριστοφόρου.

*** Οι εκατοντάδες γίνονται, αίφνης, χιλιάδες στους δρόμους της ημικατεχόμενης Λευκωσίας. Οι μαθητές, απ' όλα τα σημεία της ελεύθερης Κύπρου, ενώνονται με το φοιτητικό κίνημα και κηρύσσεται ένας ανένδοτος αγώνας ενάντια στην Κατοχή. Οι κομματικοί χρωματισμοί και οι ιδεολογικές διαφωνίες χάνονται στη δίψα για δικαίωση, στις νεανικές φωνές και στους στίχους που κάθε βράδυ ηχούσαν επί μήνες.

***«Eλευτεριά για σένα χάνομαι, μα θα `ρθουν πίσω μου άλλοι»… Ο Διάκος, ο Καζαντζάκης, η φωνή του Καλογιάννη μετατρέπονται σε πηγή έμπνευσης για τους νέους της γενιάς του ’90 και μέσα από τη φωτιά που άναβαν, μεταφορικά και κυριολεκτικά, τις κρύες νύχτες του Μάρτη στο Οδόφραγμα, ξεσηκώνεται η Κύπρος ολόκληρη… «Ξυπνούν οι Έλληνες» και η νεανική κινητοποίηση μετατρέπεται σε παλλαϊκή.

*** Η στήριξη προς τους νέους δεν περιορίζεται στη σιωπηρή συναίνεση για συμμετοχή τους. Γονείς, εκπαιδευτικοί, ενεργοί πολίτες, οργανωμένα σύνολα μετέχουν στις αντικατοχικές διαδηλώσεις, που διαρκούν μέχρι και την απελευθέρωση των μαθητών στις 24 Αυγούστου.

*** Αυτές ήταν οι αντικατοχικές διαδηλώσεις (όχι εκδηλώσεις) του ’90. Τότε, βροντοφωνάζαμε «λευτεριά και επιστροφή, η Κύπρος είναι ελληνική», σήμερα «Κύπρος ενωμένη, ομοσπονδιακή».

*** Αυτή η γενιά είναι οι σημερινοί 40άρηδες και 45άρηδες. Είναι η δική μας γενιά, που σήμερα βολεύεται με λιγότερη Ελλάδα και με λιγότερα ιδανικά. Είναι η γενιά της θεσούλας, της έδρας, του Χρηματιστηρίου, της Τράπεζας και πάει λέγοντας… Είναι η γενιά που γέννησε απολιτίκ, αλλά πολυπολιτισμικούς… Αυτοί, είμαστε! «Δοξάστε» μας!

Παρεμπιπτόντως, σωτηρία είναι να σωθείς από τους σωτήρες…

Και το άσχετον, υπάρχουν πράγματα ανίκητα σ’ αυτήν τη ζωή.