Κάλλιο οι κόρακες, παρά οι κόλακες

*** Ο έπαινος βγαίνει από την καρδιά και η κολακεία από τα χείλη. Η σχέση αυτή χαράζει μιαν αδιόρατη γραμμή και καθορίζει τη διαφορά ανάμεσα στα δύο.

*** Και είναι αδιαμφισβήτητο πως οι ψυχές μιλάνε με την αλήθεια στο φως και η ματαιοδοξία πιάνει κουβέντα με την κολακεία στο σκοτάδι. Δεν είναι, όμως, ορατή αυτή η διαφορά εις τους πολλούς, παρά μόνο στους ολίγους και στους συνετούς.

*** Η κολακεία ενεργεί όπως την επικοινωνία. Προϋποθέτει την ύπαρξη αποστολέα και αποδέκτη των μηνυμάτων. Κατά πως την περιγράφει ο Κάλβος στις Ωδές του, το "άπιστο θυμίαμα της κολακείας" είναι τόσο δυνατό και μεθυστικό και δεν έχουν όλοι οι άνθρωποι τη δύναμη να αντισταθούν.

*** Οι κόλακες, "άγευστοι παρρησίας" (δεν λένε αυτό που πιστεύουν πραγματικά, αλλά αυτό που θέλεις ν' ακούσεις), αν και ανήκουν στην κοινωνία των ελεύθερων πολιτών, λειτουργούν, σύμφωνα με τον ιστορικό Πλούταρχο, ως δούλοι. Διά του λόγου τους, δηλαδή, αυτο-υποδουλώνονται, αλλά και υποδουλώνουν τους κατέχοντες την εξουσία αδύναμους ακροατές τους.

*** Η ελαφρότητα της κολακείας τους, όμως, καθίσταται πολλές φορές αβάσταχτη για τους σώφρονες και συνετούς, καθώς γίνεται αντιληπτή η κουτοπονηριά που υποκρύβει και η οποία στοχεύει στην εξασφάλιση εύνοιας.

*** Την κολακεία στηλιτεύουν, πάντως, και οι κυνικοί φιλόσοφοι. Το πνευματικοπαίδι του Σωκράτη, για παράδειγμα, ο Αντισθένης, απευθυνόμενος στους γλείφτες της εποχής του, τους είπε πως "είναι προτιμότερο να βρεθεί κανένας ανάμεσα σε κόρακες, παρά σε κόλακες, γιατί οι πρώτοι καταστρέφουν το σώμα του πεθαμένου, ενώ οι δεύτεροι την ψυχή του ζωντανού".

*** Πέρα από την ηθική διάσταση του πράγματος, την καθοδηγούμενη από τους κόλακες προσωπική αλλοτρίωση και τον κίνδυνο της γενικευμένης διαφθοράς, η κολακεία αποτελεί τροχοπέδη στην εξέλιξη, στην πρόοδο…

*** Οι κατέχοντες την εξουσία μετατρέπονται σε όντα φιλάρεσκα, προτιμούν να μείνουν στάσιμοι και να κρατήσουν μαζί στάσιμο και τον λαό τους, παρά να διασαλεύσουν τη σταθερότητα της Αυλής. Εθίζονται στα "θυμιάματα", εγκλωβίζονται σε ψευδαισθήσεις και αρνούνται πεισματικά να σιγήσουν τα χειροκροτήματα, έστω κι αν κάποια στιγμή αντιληφθούν πως πρόκειται για άναρθρες κραυγές.

*** Τα οράματα θυσιάζονται στον βωμό της κολακείας, οι ελπίδες για πρόοδο και ανάπτυξη σβήνουν στις κραυγές και οι "αντιφρονούντες" καταλήγουν στο μίζερο περιθώριο ή στη γραμμή του πυρός.

*** Το τραγικό είναι πως όταν η επικράτεια (η χώρα) κινδυνεύσει, οι αυλικοί αφανίζονται και οι "αντιφρονούντες" καλούνται να διασώσουν τα σύνορα και την τιμή.

Παρεμπιπτόντως, η ζωή ανταμείβει τους έντιμους, τους ειλικρινείς και τους τολμηρούς.

Και το άσχετον, έχω μεγάλη αγωνία για τον Αϊ-Βασίλη φέτος…