Ε Κ Α Τ Ο Ν ΠΕΝΤΕ χρόνια, σήμερα, από την ηρωική θυσία τού εθελοντή πολεμιστή Δημάρχου Λεμεσού Χριστόδουλου Σώζου, στον 1ο από τους δύο Απελευθερωτικούς Βαλκανικούς Πολέμους 1912-13. Την Πέμπτη, 6η Δεκεμβρίου 1912, ο 40χρονος Σώζος, πατέρας 4χρονου αγοριού, έπεσε ηρωικώς μαχόμενος, ως απλός τυφεκιοφόρος, στον Προφήτη Ηλία της Αετοράχης Μπιζανίου, στις επιχειρήσεις του Ελληνικού Στρατού για την απελευθέρωση των Ιωαννίνων από τον τουρκικό ζυγό. Ο πατέρας του, Σώζος Αντωνίου Λοΐζου, πολέμησε ως εθελοντής και τραυματίστηκε στην κρητική επανάσταση του 1866-69. Ο παππούς του, Αντώνιος Ιακώβου Λοΐζου, υπήρξε επίσης εθελοντής στην ελληνική επανάσταση του 1821. Λ Ι Γ Α αποσπάσματα από τις επιστολές που έστειλε στη σύζυγό του Ερμιόνη, στον πατέρα του κ.ά. αφ’ ότου έφτασε στην Αθήνα ως εθελοντής πολεμιστής και ζήτησε προσωπική χάρη από τον Πρωθυπουργό και Υπουργό των Στρατιωτικών Ελευθέριο Βενιζέλο να καταταγεί σε μάχιμη μονάδα των πρόσω: - 16 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1912: «Ημείς έχομεν καθήκοντα τα οποία ουδεμία δύναμις, ουδέν φίλτρον πρέπει να τα εμποδίζη από του να ενασκώνται. Αν είμεθα ηγέται των υποδούλων λαών, οφείλομεν δια του παραδείγματός μας και της θυσίας μας να τους παιδαγωγώμεν, όπως και εκείνοι γίνωσι άνθρωποι συναισθανόμενοι τα καθήκοντά των»... - 25 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1912 : «Ενεδύθην χθες την τιμημένην στολήν του Έλληνος στρατιώτου του Α ́ Πεζικού Συντάγματος κατόπιν διαταγής του Βενιζέλου τον οποίον είδα επί ημίσειαν ώραν στο Υπουργείον. Συνεκινήθη και εγέμισαν τα μάτια του από δάκρυα, όταν είδε την απόφασίν μας. Διέταξεν αμέσως να μας οπλίσουν και να αναχωρήσωμεν εντός δύο ημερών για τα σύνορα του πολέμου [...] Μας έδωκαν το όπλον Μάνλιχερ και αρχίσαμεν τα γυμνάσια»... - 30 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1912 : «Εδώ δεν είμεθα πλέον Δήμαρχοι και δικηγόροι κλπ, είμεθα στρατιώται υποταγμένοι στην πειθαρχίαν και εις τας διαταγάς των ανωτέρων μας. Έκοψα τα μαλλιά μου μέχρι του κρανίου, είμαι σωστό φανάρι. Η στολή μου είναι από χακί μάλλινον με επωμίδες κόκκινες, έχω ένα γυλιό που έχω τα ρούχα μου, ζώνην με θήκας περιέχουσας εκατόν πεντήκοντα φυσίγγια, λόγχην και σακκίδιον που έχω το ψωμί και το τυρί, ωραιότατον μανδύαν επίσης από χακί και όπλον Μάνλιχερ»... - 25 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 1912: «Χθες απεβιβάσθημεν εις τους Αγ. Σαράντα της Ηπείρου. Απεβιβάσθην μεταξύ των πρώτων και υψώσαμεν την ελληνικήν σημαίαν μας κινδυνεύσαντες ευτυχώς. Αύριον προχωρούμεν προς το Δέλβινον προς κυνήγιον των Τουρκαλβανών. Εβαπτίσθημεν στο πυρ. Ωρμήσαμεν με εφ’ όπλου λόγχην, ο αξιωματικός ήτο ο πρώτος και εγώ ο δεύτερος εις το πλευρόν του»... ΛΑΖΑΡΟΣ Α. ΜΑΥΡΟΣ
