Υ Π Η Ρ Ξ Ε από γεννησιμιού της δημοκρατίας, μόνιμο καρκίνωμά της η δημαγωγία. Ο λαϊκισμός. Η εξαπάτηση. Κι η χειραγώγηση σημαντικών έως και πλειοψηφικών μερίδων του λαού. - Διέγνωσαν πολύ νωρίς το καρκίνωμα ακόμη κι εκείνοι οι οποίοι κάτω από τον ιερό βράχο της Ακροπόλεως πρώτοι επινόησαν, εφάρμοσαν, ανάπτυξαν και άκμασαν (ως την παρακμή του) το δημοκρατικό πολίτευμα της άμεσης δημοκρατίας, αρχαίοι Αθηναίοι του 5ου προ Χριστού αιώνα. Χωρίς ωστόσο να κατορθώσουν και την οριστική θεραπεία του καρκινώματος... Δ Η Μ Α Γ Ω Γ Ο Ι , λαϊκιστές: Εκείνοι, οι οποίοι, ένεκα των προσωπικών τους φιλοδοξιών και της ιδιοτέλειας τους, κολακεύουν, εξαπατούν και παρασύρουν «καθ’ ηδονάς» το πλήθος, για ν’ ανέλθουν «ορεγόμενοι του πρώτος έκαστος γίγνεσθαι», στην εξουσία. - ΤΟ ΕΙΧΕ διαγνώσει για τους αμέσως επιγόνους του τεθνεώτος το 429 π.Χ. Περικλή στην αρχαία Αθηναϊκή Δημοκρατία, ο Θουκυδίδης, στην σπουδαία και περίφημη σύγκριση που θάλλει έκτοτε στο Β-65 της Ξυγγραφής του: «Κατά τας ιδίας φιλοτιμίας και ίδια κέρδη κακώς επολίτευσαν, ά κατορθούμενα μεν τοις ιδιώταις τιμή και ωφέλεια μάλλον ην, σφαλέντα δε τη πόλει, βλάβη καθίστατο». Και: «ίσοι μάλλον αυτοί προς αλλήλους όντες και ορεγόμενοι του πρώτος έκαστος γίγνεσθαι ετράποντο καθ’ ηδονάς τω δήμω και τα πράγματα ενδιδόναι». - ΤΟ ΕΙΧΕ μαστιγώσει στις αθυρόστομες κωμωδίες του ο Αριστοφάνης, στο πρόσωπο του εν εξουσία δημαγωγού της εποχής του, Κλέονα Κλεαινέτου, εκ των διαδόχων του μακαρίτη Περικλή, εκλελεγμένου στρατηγού, πολιτικού ηγέτη: «Ένας παλιάνθρωπος, και παλιάνθρωπος και πάλιν παλιάνθρωπος και θα το πω αυτό πολλές φορές, γιατί κι αυτός υπήρξε παλιάνθρωπος πολλές φορές κάθε μέρα, δημαγωγός, μιαρός, αναιδής, θρασύς, αχρείος, που λαδωνόταν κιόλας», όπως τον «στολίζει» ο μέγας Αριστοφάνης στους «Ιππής», στους «Αχαρνής» και στις «Σφήκες» του.... Α Λ Λ Α ΒΕΒΑΙΩΣ η δημαγωγία, ο λαϊκισμός κι η εξαπάτηση, χρειάζονται δύο συνδιαπράττοντα μέρη για να συντελεσθούν: - Από τη μια οι δημαγωγοί. - Κι απ’ την άλλη οι εκ του λαού δημαγωγούμενοι. - ΟΙ λαϊκιστές πολιτικοί και οι... λαϊκιζόμενοι πολίτες. - Οι εξαπατούντες διεκδικητές της εξουσίας και οι εξαπατώμενοι ψηφοφόροι τους: Ευάλωτοι ή και πρόθυμοι «καθ’ ηδονάς» να εξαπατούνται... Σ Τ Ο ΠΟΛΥ σπουδαίο βιβλίο της «Προβλήματα της αρχαίας ελληνικής δημοκρατίας», εκδόσεις Καρδαμίτσα 1992, δεκαεφτά χρόνια ύστερα από την 1η έκδοσή του στα γαλλικά, η κορυφαία παγκοσμίως Γαλλίδα ελληνίστρια Ζακλίν ντε Ρομιγύ (1913-2010), είχε ορίσει κι αναλύσει ως το εύφορο, προσφερόμενο στους δημαγωγούς - λαϊκιστές έδαφος, τη «Λαϊκή Τύφλωση». - Ερανιζομένη από τον Πίνδαρο το «τυφλόν δ’ έχει ήτορ όμιλος ανδρών ο πλείστος». - Και από τον Πλουτάρχου «Βίον του Σόλωνος» το ότι, ο Ανάχαρσης εκπλησσόταν επειδή «μεταξύ των Ελλήνων ομιλούν μεν οι σοφοί, αποφασίζουν όμως οι αμαθείς»; Ε Α Ν ΜΕΙΩΘΕΙ ή εκλείψει η «λαϊκή τύφλωση», η «αμάθεια» το ευάλωτον και η προθυμία «καθ’ ηδονάς» του πλήθους, συμπεραίνεται ότι θα μειωθεί και θα εκλείψει η δημαγωγία, ο λαϊκισμός κι η εξαπάτηση των πολιτών ψηφοφόρων. ΤΗΝ ΣΥΝΤΑΓΗ για την θεραπεία αυτή, η Ζακλίν ντε Ρομιγύ την είχε εντοπίσει στον Αριστοτέλη: «Το τελικό μάθημα της ελληνικής εμπειρίας είναι πραγματικά σαφές. Η δημοκρατία που αφήνει την εκπαίδευση να πέσει στα χέρια των εχθρών του καθεστώτος, η δημοκρατία που δεν προσπαθεί να διατηρήσει για την παιδεία τον χαρακτήρα, όχι της πολιτικής μόρφωσης, αλλά της μόρφωσης πολιτικού ήθους, αυτή η δημοκρατία είναι χαμένη». - Σ’ αυτήν την επισήμανσή της έρχεται κι επανέρχεται διαρκώς μέχρι το τέλος του βίου της. Είναι το επίκεντρο. Και το σπουδαιότερο όλων. Μόνιμο, διαρκώς εντεινόμενο, εμπλουτιζόμενο, επίμονο, πολιτικό μήνυμα του έργου της: - Παιδεία, διακρώς πρώτη απ’ όλα και πάνω απ’ όλα, η προστάτιδα της δημοκρατίας. Της άνθισης της δημοκρατίας. Α Λ Λ ’ ΟΜΩΣ η παιδεία (του Αριστοτέλη και της Ζακλίν ντε Ρομιγύ) που δεν είναι βέβαια μόνο τα σχολεία και πασών των βαθμίδων η εκπαίδευση, αλλά, στην εποχή μας και τα επί 24ωρου λειτουργίας ΜΜΕ, βρίσκονται, επί το πλείστον, στην κυριαρχία των δημαγωγών και των προθύμων «καθ’ ηδονάς» δημαγωγουμένων. - Ε Τ Σ Ι ΠΕΡΙΠΟΥ, ο φαύλος κύκλος διαρκεί αήττητος από τον 5ο αιώνα προ Χριστού, μέχρι και σήμερα, παραδίδοντας την εξουσία στους εκάστοτε πιο δημαγωγούς και πιο λαϊκιστές... ΛΑΖΑΡΟΣ Α. ΜΑΥΡΟΣ
