Άγιος της Ε.Ο.Κ.Α. Ιάκωβος Πατάτσος
Παρασκευή 10 Αύγ 2018
Σ Α Ν ΧΘΕΣ 9η Αυγούστου 1956 ημέρα Πέμπτη, οι Εγγλέζοι Αποικιοκράτες διέπραξαν τον 2ο Τριπλό Απαγχονισμό αγωνιστών της Ε.Ο.Κ.Α.
Κρεμάσαν στην Αγχόνη των κεντρικών φυλακών κι έθαψαν στα Φυλακισμένα Μνήματα:
- τον Ανδρέα Ζάκο 25χρ.,
- τον Χαρίλαο Μιχαήλ 21χρ. και
- τον Ιάκωβο Πατάτσο 22χρ.
- Είχε προηγηθεί στις 10 Μαΐου 1956 ο 1ος Διπλός Απαγχονισμός τών Πρωτομαρτύρων της Αγχόνης Μιχαλάκη Καραολή και Ανδρέα Δημητρίου.
- Ακολούθησε στις 21 Σεπτεμβρίου 1956 ο 3ος Τριπλός Απαγχονισμός των Ανδρέα Παναγίδη, Στέλιου Μαυρομμάτη και Μιχάλη Κουτσόφτα.
- Τελευταίος, 4ος και Μονός Απαγχονισμός τού Ευαγόρα Παλληκαρίδη 14 Μαρτίου 1957.
Ε Ν Ν Ε Α Απαγχονισθέντες Ήρωες και μαζί τους στα Φυλακισμένα Μνήματα ταφέντες, άλλοι Τέσσερεις κορυφαίοι Ήρωες: Μάρκος Δράκος, Γρηγόρης Αυξεντίου, Στυλιανός Λένας και Κυριάκος Μάτσης. Άπαντες επάξια χαρακτηρισθέντες ως Αρχάγγελοι της Λευτεριάς. Έκαστος, αθάνατη μορφή, υπόδειγμα αρετής κι ευψυχίας. Ύψιστο παράδειγμα γενναιότητας κι αυτοθυσίας. Αειθαλές κλέος και καύχημα των αγωνιζομένων Ελλήνων, των αγωνιζομένων για την ελευθερία ανθρώπων όλης της οικουμένης. Έκαστος στο σύνολο τής σύντομης ζωής, των σχέσεων και της δράσης του, υπήρξε πρότυπο αρετής και λεβεντιάς.
Ο Λ Ε Σ ΟΜΩΣ οι καταγεγραμμένες μαρτυρίες, από την πτέρυγα των φυλακών με τα κελιά των μελλοθανάτων, βεβαιώνουν πόσο αγιότερος αναδείχθηκε ανάμεσά τους, καθ’ όλη τη διάρκεια της φυλάκισής τους, ως την ύστατη στιγμή του Απαγχονισμού, ο Ιάκωβος Πατάτσος.
- Πόσο επέδρασε η βαθύτατή του χριστιανική πίστη και η συνεχής μετάδοσή της στους συνειδητά συμπορευόμενους στον Γολγοθά συγκρατούμενούς του.
- Για την ψυχική τους ενδυνάμωση και την πνευματική τους πανοπλία.
- Το βεβαίωσαν όσοι επέζησαν.
- Το διακρίνει ο καθένας μελετώντας συγκριτικά την εξέλιξη του περιεχομένου των διαδοχικών επιστολών που ως μελλοθάνατοι απέστειλαν προς τους οικείους τους, όσοι εκ των Απαγχονισθέντων βρέθηκαν, κατά το ίδιο χρονικό διάστημα, στην ίδια πτέρυγα των φυλακών με τον Πατάτσο.
Θ Α ΠΡΕΠΕΙ ίσως η Εκκλησία της Κύπρου να μελετήσει με ιδιαίτερη προσοχή την αγιότητα του Ιάκωβου Πατάτσου, ο οποίος στο τελευταίο γράμμα προς τη μάνα του έγραψε:
«Αγαπημένη μου μητέρα, Χαίρε. Ευρίσκομαι μεταξύ αγγέλων. Τώρα απολαμβάνω τους κόπους μου. Το πνεύμα μου φτερουγίζει γύρω από το θρόνο του Κυρίου. Θέλω να χαίρεις όπως κι εγώ. Αν κλαίεις θα λυπούμαι. Το όνομά σου θα γραφτεί στην ιστορία, γιατί εδέχθης να θυσιασθεί το παιδί σου για την πατρίδα. Είναι καιρός τώρα να καμαρώσεις το παιδί σου. Ευρίσκεται εκεί ψηλά όπου ψάλλουν οι Άγγελοι. Χαίρε αγαπημένη μου μητέρα. Μην κλαίεις, για να ακούσεις την αγγελική μου φωνή να ψάλλει Άγιος, Άγιος, Άγιος Κύριος Σαβαώθ. Ψάλλε και συ μαζί μου. Ψάλλε, προσεύχου, δόξαζε τον Θεόν σε όλην την ζωήν»... [σ.σ. «Κύριος Σαβαώθ = Κύριος των Δυνάμεων].
Ο ΙΑΚΩΒΟΣ ΠΑΤΑΤΣΟΣ υπήρξε δραστήριο στέλεχος της ΟΧΕΝ (Ορθοδόξου Χριστανικής Ενώσεως Νέων) του αείμνηστου Παπάσταυρου Παπαγαθαγγέλλου προτού ενταχθεί στην ΕΟΚΑ.
Οι συναγωνιστές του δεν λησμονούν το αναστάσιμο «Ὅτε κατῆλθες πρὸς τὸν θάνατον, ἡ ζωὴ ἡ ἀθάνατος, τότε τὸν ᾅδην ἐνέκρωσας τῇ ἀστραπῇ τῆς θεότητος· ὅτε δὲ καὶ τοὺς τεθνεῶτας ἐκ τῶν καταχθονίων ἀνέστησας, πᾶσαι αἱ δυνάμεις τῶν ἐπουρανίων ἐκραύγαζον· Ζωοδότα Χριστέ, ὁ Θεὸς ἡμῶν, δόξα σοι»,
που τους έψαλλε πολύ συχνά.
Και το «Έκστηθι φρίττων ουρανέ» της Εβδομάδας των Παθών, που έψαλλε βαδίζοντας προς την Αγχόνη με τον Ζάκο και τον Χαριλή, πριν όλοι μαζί ψάλλουν τον Εθνικό Ύμνο. Όλες οι λεπτομέρειες και οι αυθεντικές μαρτυρίες γραμμένες στον 4ο τόμο του μνημειώδους 7τομου βιβλίου «Πεθαίνοντας για την ελευθερία» του Χρ. Ανδρέου.
Α Γ Χ Ο Ν Η Σ ΚΕΙΜΕΝΑ
ΚΥΠΡΟΣ: Ανδρέας Ζάκος 9 Αυγούστου1956
ΠΟΝΤΟΣ: Νίκος Καπετανίδης 21 Σεπτεμβρίου 1921
Ν Ι Κ Ο Σ ΚΑΠΕΤΑΝΙΔΗΣ 32χρ. Απαγχονίστηκε 21η Σεπτ. 1921 στην Αμάσεια από τους Κεμαλιστές Τούρκους, μαζί με άλλους 68 προύχοντες της μαυροθαλασσίτικης ελληνικής πατρίδας του Πόντου. Στη Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου, που διέπραξαν 1916 - 1923 οι Νεότουρκοι και οι Κεμαλιστές, με 353.000 εξολοθρευθέντες, κυρίως αμάχους, γυναίκες, γέροντες και παιδιά. Συνέχεια της Γενοκτονίας των Αρμενίων.
Αγωνιστής δημοσιογράφος της εφημερίδας «Εποχή» της Τραπεζούντας ο Καπετανίδης, λίγο πριν ανέβη στο ικρίωμα της αγχόνης, έγραψε στους δικούς του:
«Θα μάθετε από τους ολίγους που θα περισωθούν ότι μήτε το θάρρος μήτε η ψυχραιμία μ’ εγκατέλειψαν ώς την τελευταία μου στιγμή. Εν τούτοις η ψυχή μου βαρύτατα πενθεί διότι σας αφήνω για πάντα. Τέτοιος θάνατος σαν τον δικό μου είναι ωραίος, δοξασμένος. Γι’ αυτό μη λυπηθήτε. Εσύ μανούλα μου εγκαρτέρησε. Ετίμησα τα στήθια σου και τ’ όνομά σου με τον θάνατό μου. Ο θάνατος είναι τιμή για όλους μας. Θαρσείτε και καρτερείτε, μια φορά κανείς πεθαίνει»... (Δημήτρη Ψαθά «Γη του Πόντου», Αθήνα 1966, σελ. 442)...
Α Ν Δ Ρ Ε Α Σ ΖΑΚΟΣ 25χρ. της ΕΟΚΑ. Απαγχονίστηκε 9η Αυγ. 1956 από τους Εγγλέζους. Απ’ το κελί του μελλοθανάτου έγραψε 8.8.1956 στον αδελφό του:
«Αγαπητέ αδελφέ. Όταν θα πάρης το γράμμα μου αυτό θα έχω φύγη για πάντα. (Υπάρχει κανείς που θα μείνη;) Η ώρα του θανάτου πλησιάζει, μα στην ψυχή μας φωλιάζει η ηρεμία. Τη στιγμή αυτή ακούμε την Ηρωική Συμφωνία του ΜΠΕΤΤΟΒΕΝ. Στην θέση που βρισκόμαστε τώρα, ούτε με το μικροσκόπιο δεν μπορούμε ν’ ανακαλύψουμε πού υπάρχει τραγωδία στον θάνατο [...] Νομίζω όμως ότι μόνο με την εκτέλεση θα μπορούσα να μείνω για πάντα νέος κι αθάνατος»... (Σπ. Παπαγεωργίου «Διά Χειρός Ηρώων» εκδ. Επιφανίου, σελ. 103).
Λάζ. Α. ΜΑΥΡΟΣ
Κρεμάσαν στην Αγχόνη των κεντρικών φυλακών κι έθαψαν στα Φυλακισμένα Μνήματα:
- τον Ανδρέα Ζάκο 25χρ.,
- τον Χαρίλαο Μιχαήλ 21χρ. και
- τον Ιάκωβο Πατάτσο 22χρ.
- Είχε προηγηθεί στις 10 Μαΐου 1956 ο 1ος Διπλός Απαγχονισμός τών Πρωτομαρτύρων της Αγχόνης Μιχαλάκη Καραολή και Ανδρέα Δημητρίου.
- Ακολούθησε στις 21 Σεπτεμβρίου 1956 ο 3ος Τριπλός Απαγχονισμός των Ανδρέα Παναγίδη, Στέλιου Μαυρομμάτη και Μιχάλη Κουτσόφτα.
- Τελευταίος, 4ος και Μονός Απαγχονισμός τού Ευαγόρα Παλληκαρίδη 14 Μαρτίου 1957.
Ε Ν Ν Ε Α Απαγχονισθέντες Ήρωες και μαζί τους στα Φυλακισμένα Μνήματα ταφέντες, άλλοι Τέσσερεις κορυφαίοι Ήρωες: Μάρκος Δράκος, Γρηγόρης Αυξεντίου, Στυλιανός Λένας και Κυριάκος Μάτσης. Άπαντες επάξια χαρακτηρισθέντες ως Αρχάγγελοι της Λευτεριάς. Έκαστος, αθάνατη μορφή, υπόδειγμα αρετής κι ευψυχίας. Ύψιστο παράδειγμα γενναιότητας κι αυτοθυσίας. Αειθαλές κλέος και καύχημα των αγωνιζομένων Ελλήνων, των αγωνιζομένων για την ελευθερία ανθρώπων όλης της οικουμένης. Έκαστος στο σύνολο τής σύντομης ζωής, των σχέσεων και της δράσης του, υπήρξε πρότυπο αρετής και λεβεντιάς.
Ο Λ Ε Σ ΟΜΩΣ οι καταγεγραμμένες μαρτυρίες, από την πτέρυγα των φυλακών με τα κελιά των μελλοθανάτων, βεβαιώνουν πόσο αγιότερος αναδείχθηκε ανάμεσά τους, καθ’ όλη τη διάρκεια της φυλάκισής τους, ως την ύστατη στιγμή του Απαγχονισμού, ο Ιάκωβος Πατάτσος.
- Πόσο επέδρασε η βαθύτατή του χριστιανική πίστη και η συνεχής μετάδοσή της στους συνειδητά συμπορευόμενους στον Γολγοθά συγκρατούμενούς του.
- Για την ψυχική τους ενδυνάμωση και την πνευματική τους πανοπλία.
- Το βεβαίωσαν όσοι επέζησαν.
- Το διακρίνει ο καθένας μελετώντας συγκριτικά την εξέλιξη του περιεχομένου των διαδοχικών επιστολών που ως μελλοθάνατοι απέστειλαν προς τους οικείους τους, όσοι εκ των Απαγχονισθέντων βρέθηκαν, κατά το ίδιο χρονικό διάστημα, στην ίδια πτέρυγα των φυλακών με τον Πατάτσο.
Θ Α ΠΡΕΠΕΙ ίσως η Εκκλησία της Κύπρου να μελετήσει με ιδιαίτερη προσοχή την αγιότητα του Ιάκωβου Πατάτσου, ο οποίος στο τελευταίο γράμμα προς τη μάνα του έγραψε:
«Αγαπημένη μου μητέρα, Χαίρε. Ευρίσκομαι μεταξύ αγγέλων. Τώρα απολαμβάνω τους κόπους μου. Το πνεύμα μου φτερουγίζει γύρω από το θρόνο του Κυρίου. Θέλω να χαίρεις όπως κι εγώ. Αν κλαίεις θα λυπούμαι. Το όνομά σου θα γραφτεί στην ιστορία, γιατί εδέχθης να θυσιασθεί το παιδί σου για την πατρίδα. Είναι καιρός τώρα να καμαρώσεις το παιδί σου. Ευρίσκεται εκεί ψηλά όπου ψάλλουν οι Άγγελοι. Χαίρε αγαπημένη μου μητέρα. Μην κλαίεις, για να ακούσεις την αγγελική μου φωνή να ψάλλει Άγιος, Άγιος, Άγιος Κύριος Σαβαώθ. Ψάλλε και συ μαζί μου. Ψάλλε, προσεύχου, δόξαζε τον Θεόν σε όλην την ζωήν»... [σ.σ. «Κύριος Σαβαώθ = Κύριος των Δυνάμεων].
Ο ΙΑΚΩΒΟΣ ΠΑΤΑΤΣΟΣ υπήρξε δραστήριο στέλεχος της ΟΧΕΝ (Ορθοδόξου Χριστανικής Ενώσεως Νέων) του αείμνηστου Παπάσταυρου Παπαγαθαγγέλλου προτού ενταχθεί στην ΕΟΚΑ.
Οι συναγωνιστές του δεν λησμονούν το αναστάσιμο «Ὅτε κατῆλθες πρὸς τὸν θάνατον, ἡ ζωὴ ἡ ἀθάνατος, τότε τὸν ᾅδην ἐνέκρωσας τῇ ἀστραπῇ τῆς θεότητος· ὅτε δὲ καὶ τοὺς τεθνεῶτας ἐκ τῶν καταχθονίων ἀνέστησας, πᾶσαι αἱ δυνάμεις τῶν ἐπουρανίων ἐκραύγαζον· Ζωοδότα Χριστέ, ὁ Θεὸς ἡμῶν, δόξα σοι»,
που τους έψαλλε πολύ συχνά.
Και το «Έκστηθι φρίττων ουρανέ» της Εβδομάδας των Παθών, που έψαλλε βαδίζοντας προς την Αγχόνη με τον Ζάκο και τον Χαριλή, πριν όλοι μαζί ψάλλουν τον Εθνικό Ύμνο. Όλες οι λεπτομέρειες και οι αυθεντικές μαρτυρίες γραμμένες στον 4ο τόμο του μνημειώδους 7τομου βιβλίου «Πεθαίνοντας για την ελευθερία» του Χρ. Ανδρέου.
Α Γ Χ Ο Ν Η Σ ΚΕΙΜΕΝΑ
ΚΥΠΡΟΣ: Ανδρέας Ζάκος 9 Αυγούστου1956
ΠΟΝΤΟΣ: Νίκος Καπετανίδης 21 Σεπτεμβρίου 1921
Ν Ι Κ Ο Σ ΚΑΠΕΤΑΝΙΔΗΣ 32χρ. Απαγχονίστηκε 21η Σεπτ. 1921 στην Αμάσεια από τους Κεμαλιστές Τούρκους, μαζί με άλλους 68 προύχοντες της μαυροθαλασσίτικης ελληνικής πατρίδας του Πόντου. Στη Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου, που διέπραξαν 1916 - 1923 οι Νεότουρκοι και οι Κεμαλιστές, με 353.000 εξολοθρευθέντες, κυρίως αμάχους, γυναίκες, γέροντες και παιδιά. Συνέχεια της Γενοκτονίας των Αρμενίων.
Αγωνιστής δημοσιογράφος της εφημερίδας «Εποχή» της Τραπεζούντας ο Καπετανίδης, λίγο πριν ανέβη στο ικρίωμα της αγχόνης, έγραψε στους δικούς του:
«Θα μάθετε από τους ολίγους που θα περισωθούν ότι μήτε το θάρρος μήτε η ψυχραιμία μ’ εγκατέλειψαν ώς την τελευταία μου στιγμή. Εν τούτοις η ψυχή μου βαρύτατα πενθεί διότι σας αφήνω για πάντα. Τέτοιος θάνατος σαν τον δικό μου είναι ωραίος, δοξασμένος. Γι’ αυτό μη λυπηθήτε. Εσύ μανούλα μου εγκαρτέρησε. Ετίμησα τα στήθια σου και τ’ όνομά σου με τον θάνατό μου. Ο θάνατος είναι τιμή για όλους μας. Θαρσείτε και καρτερείτε, μια φορά κανείς πεθαίνει»... (Δημήτρη Ψαθά «Γη του Πόντου», Αθήνα 1966, σελ. 442)...
Α Ν Δ Ρ Ε Α Σ ΖΑΚΟΣ 25χρ. της ΕΟΚΑ. Απαγχονίστηκε 9η Αυγ. 1956 από τους Εγγλέζους. Απ’ το κελί του μελλοθανάτου έγραψε 8.8.1956 στον αδελφό του:
«Αγαπητέ αδελφέ. Όταν θα πάρης το γράμμα μου αυτό θα έχω φύγη για πάντα. (Υπάρχει κανείς που θα μείνη;) Η ώρα του θανάτου πλησιάζει, μα στην ψυχή μας φωλιάζει η ηρεμία. Τη στιγμή αυτή ακούμε την Ηρωική Συμφωνία του ΜΠΕΤΤΟΒΕΝ. Στην θέση που βρισκόμαστε τώρα, ούτε με το μικροσκόπιο δεν μπορούμε ν’ ανακαλύψουμε πού υπάρχει τραγωδία στον θάνατο [...] Νομίζω όμως ότι μόνο με την εκτέλεση θα μπορούσα να μείνω για πάντα νέος κι αθάνατος»... (Σπ. Παπαγεωργίου «Διά Χειρός Ηρώων» εκδ. Επιφανίου, σελ. 103).
Λάζ. Α. ΜΑΥΡΟΣ
