Μακριά βροντή, κοντά βροχή…

ΑΝΕΒΑΙΝΕΙ ΤΟ ΘΕΡΜΟΜΕΤΡΟ ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ - ΚΡΙΣIΜΟΣ ΜΗΝΑΣ Ο ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ ΓΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΑ-ΚΥΠΡΙΑΚΟ
Ισραήλ και Αίγυπτος προχωρούν εδώ και καιρό σε αναβάθμιση του ναυτικού στόλου για προστασία της ΑΟΖ τους από τυχόν κακόβουλες ενέργειες και η Λευκωσία παρακολουθεί τις τουρκικές κινήσεις
Την αναμονή μέχρι τα αποτελέσματα της γεώτρησης της Exxon Μοbil το Φθινόπωρο στο υποσχόμενο θαλασσοτεμάχιο 10 της κυπριακής ΑΟΖ, πρότειναν πολιτικοί αρχηγοί και οι τεχνοκράτες τους προς την Κυβέρνηση, πριν από την όποια τελική απόφαση για την εκμετάλλευση της «Αφροδίτης». Τη θέση αυτή επεξεργάζεται η Κυβέρνηση, αφού τυχόν σημαντική ανακάλυψη του αμερικανικού κολοσσού θα ανοίξει πλέον για τα καλά τον δρόμο στη δημιουργία τερματικού υγροποίησης στο νησί μέχρι το 2026.

Αυτό επιθυμεί άλλωστε και η ίδια η εταιρεία, που είναι στην κοινοπραξία των «10» μαζί με την Qatar Petroleum, η οποία ειδικεύεται στις κατασκευές σταθμών LNG. Οι ενεργειακές εξελίξεις δεν είναι καθόλου ανεξάρτητες με τις διεργασίες στο Κυπριακό, τουλάχιστον για την Άγκυρα, που προτιμά την όποια επανέναρξη των διαπραγματεύσεων πριν από τη γεώτρηση της Exxon Mobil.

Πάντως, μια σημαντική ανακάλυψη από τους Αμερικανούς είναι σίγουρο ότι θα αναβαθμίσει περαιτέρω τη γεωπολιτική αξία και σημασία της Κυπριακής Δημοκρατίας, ενώ παράλληλα θα ενισχύσει τη μελλοντική διαπραγματευτική ισχύ της. Από την πλευρά του ο Τούρκος υπουργός Ενέργειας προανήγγειλε αυτήν τη βδομάδα ότι εντός των επόμενων δύο μηνών το γεωτρύπανο «Πορθητής» θα «κατακτήσει» τα κοιτάσματα στην Ανατολική Μεσόγειο.

Συγκεκριμένα, ο κ. Φατίχ Ντονμέζ είπε πως το σεισμογραφικό (Μπαρμπαρός) κάνει έρευνες εδώ και πέντε χρόνια, έχει σημαντικά ευρήματα και πως η πρώτη γεώτρηση θα γίνει ανοιχτά της Αττάλειας. Πάντως, δεν αποκλείεται η Άγκυρα να βγάλει βόλτα τον «Πορθητή» στην Ανατολική Μεσόγειο όταν παρατηρηθεί κινητικότητα στο Κυπριακό, προκειμένου να ασκήσει πιέσεις προς την ε/κ πλευρά.
Τα παζάρια των εταιρειών

Κατά την πρόσφατη ενημέρωση που είχαν στο Προεδρικό από τον υπουργό Ενέργειας σχετικά με τη διαπραγμάτευση που γίνεται με τις εταιρείες για την αξιοποίηση του κοιτάσματος «Αφροδίτη», οι πολιτικοί αρχηγοί πληροφορήθηκαν ότι με το υπάρχον συμβόλαιο τα ποσοστά εσόδων είναι 60 τοις εκατό για την Κυπριακή Δημοκρατία και 40 για την εταιρεία, με τη Νoble πλέον να πιέζει και να εισηγείται αντιστροφή των ποσοστών.

Η Κυβέρνηση, που φαίνεται να επιδιώκει τουλάχιστον η κατανομή να γίνει 50-50, δηλώνει, παράλληλα, ότι η συμφωνία για κατασκευή αγωγού φυσικού αερίου από την «Αφροδίτη» στην Αίγυπτο βρίσκεται στην τελική ευθεία. Η συμφωνία, που τυγχάνει τώρα της τελικής επεξεργασίας από τεχνοκράτες σε επί μέρους σημεία, αναμένεται να υπογραφεί σε επίσημη τελετή εντός του φθινοπώρου, όταν περίπου θα αρχίζει και η γεώτρηση των Αμερικανών.

Είναι λογικό, ενόψει των σχεδιασμών των χωρών, συμπεριλαμβανομένου του Ισραήλ, που επίσης θέλει να στείλει αέριο στην Αίγυπτο, να διεξάγεται ένα παιγνίδι μεταξύ των εταιρειών και των κρατών της περιοχής που επιδιώκουν μεγιστοποίηση των κερδών τους. Καθόλου τυχαίο, μάλιστα, δεν είναι το ρεπορτάζ του Reuters αυτήν τη βδομάδα, σύμφωνα με τo οποίo μια αιγυπτιακή εταιρεία, η οποία δεν κατονομάζεται, σχεδιάζει να αρχίσει να εισάγει φυσικό αέριο από το Ισραήλ, για επανεξαγωγή το πρώτο τρίμηνο του 2019.

Η σημασία της συμφωνίας

Ο στρατηγικός αναλυτής, Νίκος Λυγερός, χαρακτήρισε τη συμφωνία για αγωγό από «Αφροδίτη» προς Αίγυπτο μία νέα επιτυχία, που ενισχύει, πρώτον, το συμμαχικό πλαίσιο με το Κάιρο, δεύτερον, το θέμα του τριπλού σημείου επαφής, όπου εμπλέκεται και η Ελλάδα σε γεωπολιτικό επίπεδο και, τρίτον, σε γεωοικονομικό επίπεδο, αφού θα έχει επιπτώσεις και για τον αγωγό East Med που είναι στρατηγικής σημασίας. «Το άλλο σημαντικό σημείο είναι ότι πρόκειται για μία διακρατική συμφωνία που ξεπερνά τα κοινοτικά θέματα.

Έτσι, αποτελεί μία αποτελεσματική απάντηση στις προκλητικές δηλώσεις της Τουρκίας. Δείχνει με έμπρακτο τρόπο ότι η Αίγυπτος λειτουργεί καταλυτικά σε αυτήν τη σχέση και ότι οι δύο χώρες έχουν πια κοινά συμφέροντα, πράγμα το οποίο είναι πολύ σημαντικό σε γεωστρατηγικό επίπεδο. Η Κύπρος, με αυτήν τη συμφωνία, αποκτά έναν ενεργειακό σύμμαχο που έχει ευρωπαϊκό προσανατολισμό και πολιτικά και τεχνολογικά. Έτσι, η θέση της Κύπρου αναβαθμίζεται και μπορεί τώρα το νησί να δει διαφορετικά την Ανατολική Μεσόγειο και τη διασύνδεση με την Ευρωπαϊκή Ένωση», σημειώνει.
Ποιος θα προστατεύσει την ΑΟΖ;

Για να μπορέσει, ωστόσο, η Κυπριακή Δημοκρατία να προστατεύσει, στον βαθμό που τις επιτρέπουν οι δυνατότητές της, τα εθνικά της συμφέροντα στην ΑΟΖ, είναι απαραίτητη η περαιτέρω ενίσχυση της Εθνικής Φρουράς με κατάλληλα μέσα, κυρίως σε θάλασσα και αέρα. Δεν αρκούν οι λεκτικές διαβεβαιώσεις από την Κυβέρνηση ότι η Λευκωσία «επιφυλάσσεται να υπερασπιστεί» τα νόμιμα δικαιώματά της και οι αρμόδιες υπηρεσίες του κράτους «παρακολουθούν τις τουρκικές ενέργειες». Ήδη τα γειτονικά κράτη, Ισραήλ και Αίγυπτος, με τα οποία θα υπάρξει ενεργειακή συνεργασία, θεωρούν υψίστης σημασίας τη θωράκιση της ΑΟΖ και κινούνται με αρκετή σοβαρότητα, εδώ και αρκετό καιρό, προς αυτή την κατεύθυνση.

Το τελευταίο, μάλιστα, διάστημα στο Ισραήλ συζητείται το πόσο μακριά πρέπει να βρίσκονται οι πλατφόρμες παραγωγής φυσικού αερίου από τις ακτές, προκειμένου να είναι ασφαλείς από εχθρικές τρομοκρατικές ενέργειες. Το ναυτικό του Ισραήλ ξόδεψε ήδη 430 εκατομμύρια ευρώ (502 εκατομμύρια δολάρια) για να αγοράσει τέσσερις γερμανικές κορβέτες. Την περασμένη Τρίτη, εκπρόσωπος των Ισραηλινών Ενόπλων Δυνάμεων IDF δήλωσε: «Ο ισραηλινός στρατός, μέσω του ναυτικού του βραχίονα, ξέρει πώς να παρέχει προστασία για όλη την περίμετρο της ΑΟΖ. Τούτου λεχθέντος, η τοποθέτηση των εγκαταστάσεων πιο κοντά στην ακτή, μέχρι και 15 μίλια, θα βελτίωνε την αμυντική τους προστασία».

Επιπλέον, η εταιρεία Elbit Systems έχει συνάψει αυτήν τη βδομάδα σύμβαση ύψους περίπου 85 εκατομμυρίων δολαρίων με το Ισραηλινό Υπουργείο Άμυνας για την προμήθεια του συστήματος Electronic Warfare (EW) για τις κορβέτες του ισραηλινού ναυτικού Sa'ar 6, που θα επιφορτιστούν με την προστασία της ΑΟΖ της χώρας. Η σύμβαση θα εκτελεσθεί για περίοδο 10 ετών. Τ

α συστήματα EW αξιοποιούνται για επιχειρήσεις και περιλαμβάνουν ψηφιακούς δέκτες, τεχνολογίες επεξεργασίας σήματος και εργαλεία ανάλυσης που είναι όλα μια αρχιτεκτονική ανοιχτού συστήματος, επιτρέποντας, έτσι, αποτελεσματικές επιχειρησιακές δυνατότητες, διατηρώντας, παράλληλα, την ευελιξία για να αντιμετωπίσουν τόσο τρέχουσες όσο και μελλοντικές απειλές, αναφέρει η ίδια η εταιρεία σε ανακοίνωσή της. Αυτή η συμφωνία είναι, ουσιαστικά, συνέχεια μιας πρώτης σύμβασης με την Elbit Systems, για να εξοπλίσει όλα τα πλοία επιφανείας του ισραηλινού ναυτικού με τις προηγμένες τεχνολογίες της εταιρείας.
Οι Αιγύπτιοι συνοδεύουν τα γεωτρύπανα

Μεγάλη σημασία για την προστασία της ΑΟΖ τους δίνουν και οι Αιγύπτιοι, που επενδύουν αρκετά χρήματα και πραγματοποιούν συνεχείς ναυτικές ασκήσεις. Αυτήν τη βδομάδα το αιγυπτιακό ναυτικό συνόδευσε το πλοίο Saipem 10000 της ΕΝΙ κατά τη διάρκεια των εξερευνήσεων του κοιτάσματος Ζορ. Το Saipem 10000 συνοδεύτηκε στη θαλάσσια περιοχή από τέσσερα στρατιωτικά πλοία της χώρας: το Corvette El Suez (F946), δύο πυραυλακάτους, S. Ezzat (682) και M. Fahmy (688), και μια φρεγάτα FREMM κατηγορίας Tahya Misr (FFG1001).
Ενεργειακό άνοιγμα ψευδοκράτους σε Κατάρ

Εν κατακλείδι, μια ενδιαφέρουσα εξέλιξη, που πέρασε σχεδόν απαρατήρητη αυτήν τη βδομάδα, ήταν τα δημοσιεύματα σύμφωνα με τα οποία το ψευδοκράτος θα επιχειρήσει να συνάψει πολυεπίπεδες εμπορικές σχέσεις με το Κατάρ από την επόμενη χρονιά, συμπεριλαμβανομένου και του τομέα της ενέργειας.

Συγκεκριμένα, σε δηλώσεις του σε αραβικά ΜΜΕ, ο απεσταλμένος της κατοχικής «κυβέρνησης» στην Ντόχα, Tayseer Al Shanableh, δήλωσε: «Βλέπουμε το Κατάρ ως βασικό σύμμαχο για την εξασφάλιση των ενεργειακών αναγκών του κόσμου. Το Κατάρ είναι το νούμερο ένα στις εξαγωγές ενέργειας και μπορούμε να συνεργαστούμε στον τομέα αυτό. Τεράστια αποθέματα φυσικού αερίου έχουν ανακαλυφθεί στις ακτές της Κύπρου», για να προσθέσει: «Η εμπειρία και οι επενδύσεις του Κατάρ μπορεί να είναι ζωτικής σημασίας για την αποτίμηση αυτών των φυσικών πόρων. Υπάρχει πιθανότητα μελλοντικής συνεργασίας σε αυτόν τον σημαντικό τομέα».

Υπενθυμίζεται ότι η Qatar Petroleum εμπλέκεται στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω της κοινοπραξίας με την Exxon Mobil για εκμετάλλευση του υποσχόμενου θαλάσσιου τεμαχίου 10. Κατά το παρελθόν, μάλιστα, υπήρξαν και δημοσιεύματα που επέκριναν τον Ερντογάν για το γεγονός ότι τήρησε σιγήν ιχθύος, όταν το Κατάρ, στενός σύμμαχος της Τουρκίας, συνεργάστηκε μέσω της Qatar Petroleum με την Κυπριακή Δημοκρατία.

Προκειμένου η Ε.Ε. να βοηθήσει την Κύπρο να φτάσει τους περιβαλλοντικούς στόχους της Ένωσης, στο πλαίσιο της ευρύτερης ενεργειακής πολιτικής για το 2020, συμφώνησε στη μερική χρηματοδότηση κατασκευής στο νησί μας μιας αναγκαίας υποδομής για τη μετάβαση από την καύση μαζούτ στο φυσικό αέριο που προμηθεύεται η Κύπρος με εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου, μέχρι να αναπτύξει και τα δικά της υπεράκτια κοιτάσματα, συμπεριλαμβανομένων των 4,5 τρισεκατομμυρίων κυβικών ποδιών αερίου της «Αφροδίτης».