Παιδεία

Αναλφαβητισμός με ημερομηνία γέννησης

Τι δείχνουν τα μαθησιακά αποτελέσματα Ευρωπαίων και Κυπρίων μαθητών

Μεγαλύτερο ρίσκο να μείνουν αναλφάβητοι παρουσιάζουν οι μαθητές που γεννήθηκαν το τέταρτο τρίμηνο του έτους, δηλαδή κατά τους μήνες Οκτώβριο, Νοέμβριο και Δεκέμβριο. Την ίδια ώρα, πολύ καλύτερα μαθησιακά αποτελέσματα απ' όλους έχουν οι μαθητές που γεννήθηκαν μεταξύ Ιανουαρίου και Μαρτίου, ενώ πρώτες στις επιδόσεις των μαθητών τους είναι οι χώρες που έχουν όριο ηλικιακής εισδοχής στο δημοτικό τα έξι χρόνια ή ακόμα και τα επτά, γεγονός που υποστηρίζει την επικείμενη αύξηση της ηλικίας πρώτης εγγραφής στα δημοτικά και στην Κύπρο.
Καλύτεροι μαθητές οι «μεγάλοι»


Σύμφωνα με στοιχεία που έχει στη διάθεσή του το Υπουργείο Παιδείας, τα οποία αποκαλύπτει η «Σημερινή», από τα 28 κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στα 17 το όριο ηλικίας για εγγραφή στην Α ́ τάξη καθορίζεται στα 6 χρόνια, σε οκτώ χώρες στα 7 χρόνια και σε μόνο τρεις σε μικρότερη ηλικία - Μάλτα και Ηνωμένο Βασίλειο στα 5 χρόνια και Κύπρος στα 5 χρόνια και 8 μήνες.


Στην έρευνα TIMSS 2015, οι πρώτες σε επίδοση χώρες στα Μαθηματικά και στις Φυσικές Επιστήμες στη Δ ́ τάξη, είναι αυτές με ηλικία εισδοχής των παιδιών στο δημοτικό τα 6 χρόνια (Χονγκ Κόνγκ, Ρωσία, Ιαπωνία, Κορέα) ή τα 7 χρόνια (Σιγκαπούρη, Κινεζική Ταϊπέι). Όσον αφορά την Κύπρο, οι επιδόσεις των παιδιών που γεννήθηκαν το πρώτο τρίμηνο, συγκρινόμενες με τις επιδόσεις των παιδιών που γεννήθηκαν το τέταρτο τρίμηνο, τόσο στα Μαθηματικά όσο και στις Φυσικές Επιστήμες, παρουσιάζουν στατιστικά σημαντική διαφορά, η οποία ανέρχεται στις 25,99 και 23,95 μονάδες, αντίστοιχα.


Συγκεκριμένα, στα Μαθηματικά οι επιδόσεις των μαθητών που γεννήθηκαν Ιανουάριο - Μάρτιο ανέρχονται στις 537,77 μονάδες, των μαθητών που γεννήθηκαν Απρίλιο - Ιούνιο σε 531,10 μονάδες, εκείνων που γεννήθηκαν Ιούλιο - Σεπτέμβριο σε 523,38 μονάδες και όσων γεννήθηκαν Οκτώβριο - Δεκέμβριο σε 511,78 μονάδες. Όσον αφορά τις Φυσικές Επιστήμες, οι επιδόσεις μαθητών που γεννήθηκαν Ιανουάριο - Μάρτιο ανέρχονται σε 495,20 μονάδες, των μαθητών που γεννήθηκαν Απρίλιο - Ιούνιο σε 489,03 μονάδες, όσων γεννήθηκαν Ιούλιο - Σεπτέμβριο σε 481,90 μονάδες και όσων γεννήθηκαν Οκτώβριο - Δεκέμβριο σε 471,25 μονάδες.


Το ίδιο φαινόμενο παρατηρείται και στις έρευνες PISA 2012 και 2015, όπου οι επιδόσεις των παιδιών που γεννήθηκαν το πρώτο τρίμηνο παρουσιάζουν στατιστικά σημαντικές διαφορές με τις αντίστοιχες επιδόσεις εκείνων που γεννήθηκαν το τέταρτο τρίμηνο. Στην τελευταία έρευνα PISA 2015, η διαφορά της επίδοσης ανάμεσα στους μαθητές που γεννήθηκαν το πρώτο και το τέταρτο τρίμηνο κυμαίνεται από 13,70 μονάδες στα Μαθηματικά μέχρι και 21,21 στην Κατανόηση Κειμένου, και σε όλες τις περιπτώσεις οι διαφορές είναι στατιστικά σημαντικές. Όσον αφορά την κατανόηση κειμένου -όπως αναφέρεται στην έρευνα PISA 2015- οι επιδόσεις των μαθητών που γεννήθηκαν μεταξύ Ιανουαρίου και Μαρτίου ανέρχονται στις 452,02 μονάδες, των μαθητών που γεννήθηκαν Απρίλιο - Ιούνιο σε 452,60 μονάδες, όσων μαθητών γεννήθηκαν Ιούλιο - Σεπτέμβριο σε 438,06 μονάδες και όσων γεννήθηκαν Οκτώβριο - Δεκέμβριο σε 430,81 μονάδες.
Οι Κύπριοι αναλφάβητοι


Όσον αφορά τα δεδομένα της Κύπρου, στην έρευνα που διεξάγει κάθε χρόνο το Κέντρο Εκπαιδευτικής Έρευνας και Αξιολόγησης (ΚΕΕΑ) του Υπουργείου Παιδείας, στη Γ ́ και Στ ́ τάξη διαπιστώνεται ότι υψηλότερα ποσοστά συμμετοχής στις ομάδες ρίσκου λειτουργικού αναλφαβητισμού έχουν, ανάμεσα σε άλλα, οι μαθητές και οι μαθήτριες που εισήλθαν στο δημοτικό σε ηλικία μικρότερη των 6 χρονών. Διαχρονικά, τα αποτελέσματα δείχνουν ότι οι μικρότεροι σε ηλικία μαθητές και μαθήτριες βρίσκονται σε μειονεκτική θέση, σε σχέση με τους μεγαλύτερους συμμαθητές και συμμαθήτριές τους, φαινόμενο που στη διεθνή βιβλιογραφία αναφέρεται ως «επίδραση της ημερομηνίας γέννησης».


Σύμφωνα με τα αποτελέσματα των ερευνών του ΚΕΕΑ των τελευταίων τριών σχολικών χρόνων, στη Γ’ τάξη του Δημοτικού το ποσοστό των μαθητών που γεννήθηκαν Ιανουάριο μέχρι Μάρτιο που παρουσιάζουν ρίσκο να μείνουν γλωσσικά αναλφάβητοι τη σχολική χρονιά 2014 - 2015 ήταν στο 8,8%, τη χρονιά 2015 - 2016 στο 10,4% και τη χρονιά 2016 - 2017 στο 8,2%. Την ίδια ώρα, σχεδόν διπλάσια ήταν τα ποσοστά των μαθητών με γλωσσικό αναλφαβητισμό που γεννήθηκαν Οκτώβριο - Δεκέμβριο (14,6% τη χρονιά 2014 - 2015, 14,1% τη χρονιά 2015 - 2016 και 12,3% το 2016 - 2017).


Παρόμοια είναι και τα ποσοστά των μαθητών με ρίσκο μαθηματικού αναλφαβητισμού: Το 2014- 2015 το ποσοστό των μαθητών που γεννήθηκαν Ιανουάριο - Μάρτιο ανερχόταν στο 9,4%, το 2015 - 2016 στο 10,2% και το 2016 - 2017 στο 9,8%, ενώ το ποσοστό των μαθητών που γεννήθηκαν Οκτώβριο - Δεκέμβριο το 2014 - 2015 ανερχόταν στο 15,6%, το 2015 - 2016 στο 16,1% και το 2016 - 2017 στο 14,5%.


Περαιτέρω, σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας για τη Στ’ τάξη του δημοτικού, το ποσοστό των γεννηθέντων Ιανουάριο με Μάρτιο, με ρίσκο γλωσσικού αναλφαβητισμού, το 2014 - 2015 ανερχόταν στο 6,6%, το 2015-2016 στο 5,6% και το 2016 - 2017 στο 9,3%, ενώ το ποσοστό των γεννηθέντων Οκτώβριο με Δεκέμβριο το 2014 - 2015 ανερχόταν στο 8,4%, το 2015 - 2016 στο 6,5% και το 2016 - 2017 στο 12,4%. Επίσης το ποσοστό των μαθητών με ρίσκο μαθηματικού αναλφαβητισμού που γεννήθηκαν Ιανουάριο - Μάρτιο το 2014 - 2015 ανερχόταν στο 5,2%, το 2015 - 2016 στο 5,4% και το 2016 - 2017 στο 8,7%, ενώ το ποσοστό των γεννηθέντων Οκτώβριο - Δεκέμβριο τη χρονιά 2014 - 2015 ανερχόταν στο 7,2%, το 2015 - 2016 στο 6,8% και το 2016 - 2017 στο 12,5%.
Μένουν στάσιμοι


Την ίδια ώρα, σύμφωνα με τα στοιχεία του Υπουργείου Παιδείας, από το σύνολο των 548 αναστολών φοίτησης στο δημοτικό, που αφορούν τη σχολική χρονιά 2017-2018, το 12% δόθηκε σε παιδιά που γεννήθηκαν το πρώτο τρίμηνο, ενώ το 52% δόθηκε σε παιδιά που γεννήθηκαν το τέταρτο τρίμηνο. Όσον αφορά τη στασιμότητα στο Δημοτικό, από τα 141 παιδιά που παρέμειναν στάσιμα, τη σχολική χρονιά 2016-2017, το 18% των παιδιών γεννήθηκαν το πρώτο τρίμηνο και το 36% το τέταρτο τρίμηνο.
Τι αλλάζει στην Κύπρο


Τα πιο πάνω δεδομένα φαίνεται να τεκμηριώνουν ότι υπάρχει συσχέτιση της ηλικίας εισδοχής στο δημοτικό σχολείο με τα αποτελέσματα και τη μαθησιακή και συναισθηματική ετοιμότητα των παιδιών να παρακολουθήσουν το σχολικό πρόγραμμα. Σε αυτά τα δεδομένα στηρίχθηκε και η απόφαση της Κυβέρνησης για αύξηση της ηλικίας πρώτης εγγραφής στην προδημοτική τάξη και στην Α ́ τάξη του δημοτικού σχολείου. Ρύθμιση που γίνεται πράξη μετά την έγκριση που έδωσε πρόσφατα η Βουλή.


Συγκεκριμένα, το νομοσχέδιο, που ψηφίστηκε σε νόμο από την πλειοψηφία της Βουλής στις 18 Ιανουαρίου 2019, προνοεί αύξηση του ορίου ηλικίας για υποχρεωτική φοίτηση των παιδιών στην Προδημοτική, από την ηλικία των 4 χρονών και 8 μηνών, που είναι σήμερα, στην ηλικία των 5 χρονών, και για την Α’ τάξη του δημοτικού από την ηλικία των 5 ετών και 8 μηνών, που είναι σήμερα, στην ηλικία των 6 ετών.


Σημαντικό είναι να αναφέρουμε πως η ημερομηνία συμπλήρωσης της ηλικίας είναι η 31 Αυγούστου εκάστου έτους. Για την Προδημοτική η νέα ρύθμιση θα τεθεί σε ισχύ για τη σχολική χρονιά 2019 - 2020, ενώ για την Α’ τάξη του Δημοτικού θα ισχύσει για τη σχολική χρονιά 2020 -2021 και η αύξηση του ορίου ηλικίας θα γίνει σταδιακά για τις επόμενες σχολικές χρονιές.
Διαγιγνώσκονται με ΔΕΠΥ, ενώ είναι απλώς ανώριμοι


Πρόσφατα ερευνητικά δεδομένα, που δημοσιοποιήθηκαν τον Νοέμβριο του 2018, από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Harvard, υποδηλώνουν την πιθανότητα μεγάλος αριθμός παιδιών να διαγιγνώσκονται και να παρακολουθούνται για Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής με ή χωρίς Υπερικινητικότητα (ΔΕΠΥ), ενώ στην πραγματικότητα είναι απλώς ανώριμα σε σύγκριση με τους μεγαλύτερους συμμαθητές τους, στα πρώτα χρόνια του Δημοτικού.


Τα ευρήματα αυτά δημοσιοποιήθηκαν στο τεύχος 28 του «The New England Journal of Medicine» και δείχνουν ότι τα παιδιά που είχαν γεννηθεί τον Αύγουστο είχαν κατά 30% περισσότερες πιθανότητες να διαγνωστούν με ΔΕΠΥ, σε σύγκριση με τα λιγότερο μεγαλύτερα παιδιά που φοιτούσαν στην ίδια τάξη. Επιπλέον, τα ευρήματα της συγκεκριμένης έρευνας, της οποίας ηγήθηκε ο καθηγητής Timothy Layton, υποδεικνύουν ότι οι διαφορές που εντοπίζονται στις μαθητικές επιδόσεις εξισώνονται όσο μεγαλώνουν τα παιδιά, όμως, σε θέματα συμπεριφοράς, οι διαφορές μεταξύ ενός παιδιού 6 ετών και ενός παιδιού 7 ετών είναι σαφώς μεγαλύτερες.
ΠΙΝΑΚΑΣ Α
ΜΑΘΗΤΕΣ Γ’ ΤΑΞΗΣ ΜΕ ΡΙΣΚΟ ΑΝΑΛΦΑΒΗΤΙΣΜΟΥ

Γλωσσικός αναλφαβητισμός Μαθηματικός αναλφαβητισμός
2014-2015 2015-2016 2016-2017 2014-2015 2015-2016 2016-2017
Γεννηθέντες Ιανουάριο-Μάρτιο 8,8% 10,4% 8,2% 9,4% 10,2% 9,8%
Γεννηθέντες Οκτώβριο-Δεκέμβριο 14,6% 14,1% 12,3% 15,6% 16,1% 14,5%
ΠΙΝΑΚΑΣ Β
ΜΑΘΗΤΕΣ ΣΤ’ ΤΑΞΗΣ ΜΕ ΡΙΣΚΟ ΑΝΑΛΦΑΒΗΤΙΣΜΟΥ

Γλωσσικός αναλφαβητισμός Μαθηματικός αναλφαβητισμός
2014-2015 2015-2016 2016-2017 2014-2015 2015-2016 2016-2017
Γεννηθέντες Ιανουάριο-Μάρτιο 6,6% 5,6% 9,3% 5,2% 5,4% 8,7%
Γεννηθέντες Οκτώβριο-Δεκέμβριο 8,4% 6,5% 12,4% 7,2% 6,8% 12,5%
*Κοινή σημείωση για τους δύο πίνακες: Οι έρευνες του ΚΕΕΑ για τις τελευταίες τρεις σχολικές χρονιές δείχνουν πως οι μαθητές που γεννήθηκαν το τέταρτο τρίμηνο παρουσιάζουν πιο υψηλό ρίσκο αναλφαβητισμού, από αυτούς που γεννήθηκαν το πρώτο τρίμηνο.