Διεθνή

Θέλουν να φύγουν… μένοντας

Οι βουλευτές καταψήφισαν για τρίτη φορά τη συμφωνία αποχώρησης της Μέι

Παρά το γεγονός ότι και οι οκτώ προτάσεις απορρίφθηκαν, οι δύο που οδηγούν σε σενάριο «μαλακού» Brexit συγκέντρωσαν μεγαλύτερη πλειοψηφία από την ίδια τη συμφωνία της Μέι
Η Βρετανία έχει πλέον περιθώριο έως τις 12 Απριλίου να καταθέσει στην Ε.Ε. εναλλακτικά σχέδια για το Brexit ή να αποχωρήσει άτακτα χωρίς συμφωνία
Παίζοντας με τη φωτιά, εν απουσία όμως άλλων εναλλακτικών, η Βρετανίδα Πρωθυπουργός την Παρασκευή οδήγησε τη συμφωνία της στη Βουλή για να δεχτεί άλλη μια ήττα. Η απεγνωσμένη προσπάθεια της Τερέζα Μέι να κινήσει τις διαδικασίες στο τέλος μίας εβδομάδας, της οποίας προηγήθηκαν ενδεικτικές ψηφοφορίες για εναλλακτικές επιλογές για το Brexit, δεν ήταν τυχαία. Από τη μια ήθελε να προλάβει τα αυστηρά χρονοδιαγράμματα των Βρυξελλών.


Από την άλλη, όμως, είδε ότι εντός της Βουλής διαμορφώθηκε η «ανησυχητική» για τους Τόρυς τάση προς ένα «μαλακό» Brexit. Η τάση αυτή αναδύθηκε δειλά μέσα από τις προτάσεις των προηγούμενων ψηφοφοριών, ενώ δεν αποκλείεται, λόγω των τελευταίων εξελίξεων, να συγκεντρώσει πλειοψηφία στη συνεδρίαση της 1ης Απριλίου. Σε κάθε περίπτωση, η στρατηγική της «άρνησης» των Συντηρητικών βουλευτών, παραδόξως έφερε τη χώρα πιο κοντά στην ΕΕ.
Η ταφόπλακα της Συμφωνίας Αποχώρησης


Ακόμα μία προσπάθεια η Βρετανία να βγει από το αδιέξοδο του Brexit έπεσε στο κενό, με την καταψήφιση από τους βουλευτές για τρίτη φορά της Συμφωνίας Αποχώρησης της πρωθυπουργού, Τερέζα Μέι. Σε μια έκτακτη συνεδρίαση, όπου δεν έλειψαν τα δράματα και οι εντάσεις, οι Βρετανοί νομοθέτες κλήθηκαν να ψηφίσουν τη «γνώριμη» πια συμφωνία, στην οποία κατέληξε η Μέι με την ΕΕ στο τέλος του 2018.


Ωστόσο, η πολιτική διακήρυξη που καθορίζει τις μελλοντικές σχέσεις και αποτελεί το δεύτερο σκέλος της συνολικής συμφωνίας για το Brexit δεν τέθηκε ενώπιον των βουλευτών. Η Κυβέρνηση κατέφυγε σε αυτήν τη λύση, ώστε να επιτραπεί διαδικαστικά από τον Πρόεδρο της Βουλής η τρίτη ψηφοφορία επί της Συμφωνίας Αποχώρησης, η οποία έχει ήδη απορριφθεί δύο φορές με ευρύτατες πλειοψηφίες.


Σε μια σημαδιακή ημερομηνία για το Brexit -η 29η Μαρτίου ήταν η αρχική ημερομηνία αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ- οι Βρετανοί βουλευτές δεν πείστηκαν ούτε από τη «θυσία» της Μέι, αλλά ούτε και από τα χρονοδιαγράμματα που έθεσαν οι Ευρωπαίοι ηγέτες στη Σύνοδο Κορυφής και γύρισαν την πλάτη για τρίτη και τελευταία φορά στη συγκεκριμένη συμφωνία. Με αυτήν την εξέλιξη, η Βρετανία απώλεσε την ευκαιρία τής συντεταγμένης εξόδου στις 22 Μαΐου και έχει πλέον περιθώριο έως τις 12 Απριλίου να καταθέσει στην ΕΕ εναλλακτικά σχέδια για το Brexit ή να αποχωρήσει άτακτα χωρίς συμφωνία.
Τα οκτώ «όχι»


Η ψηφοφορία της Παρασκευής ήταν η τελευταία μιας σειράς επεισοδιακών συνεδριάσεων της Βουλής των Κοινοτήτων κατά τη διάρκεια της εβδομάδας. Την Τετάρτη, για πρώτη φορά οι βουλευτές είχαν την ευκαιρία να τοποθετηθούν μέσω ενδεικτικών ψηφοφοριών για εναλλακτικές προτάσεις για το Brexit.


Το αποτέλεσμα της κάλπης, όμως, δεν φαίνεται να ανταποκρίθηκε στις προσδοκίες που δημιουργήθηκαν μετά την ανάκτηση του ελέγχου της διαδικασίας για το Brexit για αναζήτηση εναλλακτικών λύσεων στην πρόταση της Κυβέρνησης για την αποχώρηση από την ΕΕ.


Έτσι, ενώ τέθηκαν ενώπιον της Βουλής των Κοινοτήτων οκτώ εναλλακτικές προτάσεις, κατά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων οι μόνες λέξεις που αντήχησαν εντός της αίθουσας ήταν τα επαναλαμβανόμενα «όχι» σε κάθε πρόταση ξεχωριστά. Εντούτοις, η άρνηση, η οποία εκφράστηκε με την απουσία οποιασδήποτε πλειοψηφίας, κατέδειξε ότι η μεγαλύτερη μερίδα των βουλευτών τάσσεται κατά της άτακτης εξόδου, υπάρχει μια προτίμηση για στενότερη σχέση με την ΕΕ μετά το Brexit, ενώ δεν έχει φύγει εντελώς από το τραπέζι η πιθανότητα ενός νέου δημοψηφίσματος.


Συγκεκριμένα, 264 βουλευτές ψήφισαν υπέρ της πρότασης μίας τελωνειακής ένωσης, 237 υπερψήφισαν πρόταση για μόνιμη τελωνειακή ένωση, με ευθυγράμμιση με μελλοντικούς κανόνες της ενιαίας αγοράς, ενώ 268 τάχθηκαν υπέρ ενός δημοψηφίσματος επί όποιας τελικής συμφωνίας του Brexit. Με βάση τα αποτελέσματα, ακόμα και εάν η απουσία ξεκάθαρης προτίμησης σε αυτό το στάδιο της διαδικασίας καταδεικνύει το αδιέξοδο που δημιουργείται από τον βαθύ κατακερματισμό του Σώματος, η τάση προς ένα «μαλακό» Brexit άρχισε πια να διαφαίνεται πιο καθαρά.
Η παραίτηση της Μέι


Παράλληλα με το θρίλερ της ψηφοφορίας των οκτώ εναλλακτικών, εντός του Κοινοβουλίου την ίδια ημέρα ελάμβανε χώραν η καθοριστική συνάντηση της Επιτροπής 1922 με τη Βρετανίδα Πρωθυπουργό. Αυτό λοιπόν που ακουγόταν ως φήμη στο Γουεστμίνστερ επιβεβαιώθηκε από την ίδια την Τερέζα Μέι. Παίζοντας το τελευταίο της χαρτί, «θυσίασε» τον εαυτό της ως αντάλλαγμα για την εξασφάλιση υποστήριξης της συμφωνίας της από του σκληροπυρηνικούς Συντηρητικούς.


Ειδικότερα, υποσχέθηκε ότι θα παραιτηθεί από τη θέση της, με την προϋπόθεση ότι η συμφωνία της θα γινόταν δεκτή από τη Βουλή των Κοινοτήτων. Αποφεύγοντας να δώσει ακριβή ημερομηνία για την παραίτησή της, διαβεβαίωσε τους βουλευτές ότι είχε εις γνώσιν της την αναγκαιότητα μιας νέας προσέγγισης και κατ’ επέκτασιν ενός νέου ηγέτη για τη δεύτερη φάση των διαπραγματεύσεων για το Brexit, κάνοντας λόγο μάλιστα για μια πρόωρη αποχώρηση, ώστε να πράξει το σωστό για τη χώρα και το κόμμα της.


Η ανακοίνωση αυτή ήταν και η τελευταία «ζαριά» για την «ταλαιπωρημένη» αρχηγό των Τόρυς, έχοντας όμως συγκεκριμένο σκοπό και αποδέκτες. Αρχικά, στόχο είχε να εγγυηθεί ότι με την αποχώρησή της κατά τη δεύτερη φάση των διαπραγματεύσεων, ο νέος ηγέτης θα ακολουθήσει πιο σκληρή γραμμή στη διαμόρφωση των μελλοντικών σχέσεων με την ΕΕ. Όσον αφορά τους αποδέκτες, η «θυσία» της δεν απευθυνόταν μόνο στους «ανυπότακτους» ευρωσκεπτικιστές εντός του κόμματος, οι οποίοι προσδοκούσαν από καιρό αυτήν την εξέλιξη, αλλά και το βορειοϊρλανδικό κόμμα DUP, το οποίο στεκόταν «αμετακίνητο» όσον αφορά την πρόνοια του «Backstop».
Η μεταστροφή των σκληροπυρηνικών
Κάθε χαμένη μάχη της Μέι στη Βουλή οδηγεί αναπόφευκτα το Ηνωμένο Βασίλειο πιο κοντά στην ΕΕ

Σε κάθε περίπτωση, τόσο η καταψήφιση της συμφωνίας της Μέι, όσο και τα αποτελέσματα των ενδεικτικών ψηφοφοριών επί των εναλλακτικών προτάσεων απομάκρυναν τους σκληροπυρηνικούς Brexiters από τον στόχο τους. Ειδικότερα, η Μέι, έχοντας εξαντλήσει όλα τα διαθέσιμα μέσα, εκτός των πρόωρων εκλογών, «προσέφερε εαυτόν» καταφέρνοντας για πρώτη φορά να κάμψει τις αντιστάσεις, έστω και ελάχιστων, «δύστροπων» Συντηρητικών.


Μέσα σε αυτούς ο Jacob Rees-Mogg που ηγείται μιας πανίσχυρης ομάδας εντός των Τόρυς αλλά και ο βουλευτής που πολλοί Brexiters θα ήθελαν ως επόμενο ηγέτη, Μπόρις Τζόνσον. Και οι δύο βουλευτές στο παρελθόν είχαν καταφερθεί κατά της συμφωνίας της Μέι, χαρακτηρίζοντάς την όχι μόνο συμβιβασμό, αλλά «πλήρη συνθηκολόγηση», ακόμα και «υποταγή». Η προσφορά της κεφαλής της Μέι επί πίνακι όπως διαφάνηκε ήταν αρκετή, ώστε αμέσως μετά το άκουσμα της παραίτησης το γνώριμο πολεμικό τους ύφους να αλλάξει. Εντούτοις ήταν ήδη πολύ αργά και οι διαδικασίες από τη Δευτέρα είχαν πάρει αντίθετη πορεία από τους σχεδιασμούς τους.


Οι πιθανότητες ενός «μαλακού» Brexit, με πρόνοιες παραμονής στην Τελωνειακή Ένωση, αλλά και της οριστικής αναβολής της εξόδου, είχαν αυξηθεί με την ανάληψη του ελέγχου από τη Βουλή και την κατάθεση των εναλλακτικών επιλογών. Ταφόπλακα στους σχεδιασμούς τους δε αποτέλεσε η απόρριψη της συμφωνίας της Μέι. Παρά το γεγονός ότι και οι οκτώ μη δεσμευτικές προτάσεις απορρίφθηκαν, οι δύο από αυτές, οι οποίες οδηγούν σε ένα σενάριο «μαλακού» Brexit, κατάφεραν να συγκεντρώσουν μεγαλύτερη πλειοψηφία από την ίδια τη συμφωνία της Μέι.


Παράλληλα, καταψηφίστηκαν με συντριπτικό τρόπο οι πιο «ευρωσκεπτικιστικές» εναλλακτικές, καταδεικνύοντας ότι κάθε χαμένη μάχη της Μέι στη Βουλή οδηγεί αναπόφευκτα το Ηνωμένο Βασίλειο πιο κοντά στην ΕΕ. Μπορεί οι ψηφοφορίες επί των εναλλακτικών προτάσεων να μην δεσμεύουν νομικά τη Μέι, όμως καμιά Κυβέρνηση δεν μπορεί να αγνοήσει εντελώς το αποτέλεσμά τους. Σε αυτό το στάδιο, λοιπόν, η μόνο εγγύηση για ένα Brexit απαλλαγμένο τόσο από την Ενιαία Αγορά όσο και από την Τελωνειακή Ένωση ήταν η Συμφωνία Αποχώρησης της Μέι.


Από τον περασμένο Νοέμβριο ομάδα των Τόρυς αναθεμάτιζε τη συγκεκριμένη συμφωνία, υποστηρίζοντας ότι είναι χειρότερη από την παραμονή στην ΕΕ. Αφού πολέμησαν αδιάκοπα την αρχηγό της παράταξής τους, αποδυναμώνοντας τη διαπραγματευτική της θέση, και αφού προσπάθησαν να την καρατομήσουν από τη θέση της, μάταια στην εκπνοή της διαδικασίας διαφοροποίησαν τη στάση τους, χωρίς όμως να καταφέρουν να αλλάξουν το προδικασμένο αποτέλεσμα.