Οι κυρώσεις να είναι ανάλογες των παραβιάσεων
Οικονομικές προεκτάσεις των τουρκικών παραβιάσεων στην κυπριακή ΑΟΖ
Κυριακή 12 Μάι 2019
Η «Σ» ζήτησε από ειδικούς να σχολιάσουν, με αφορμή την παρουσία του «Πορθητή» 40 ναυτικά μίλια μακριά από την Κύπρο, το κατά πόσον μπορεί να υπάρξουν οικονομικές επιπτώσεις στην Άγκυρα.
Οι πειρατικές συμπεριφορές της Τουρκίας
Σύμφωνα με τον Λέκτορα Νομικής στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, Δρα Αντώνη Στυλιανού, πρωτίστως πρέπει να τονίσουμε το γεγονός ότι οι ενέργειες της Τουρκίας αποτελούν εισβολή στις θαλάσσιες ζώνες της Κυπριακής Δημοκρατίας, στις οποίες η Κύπρος, σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο, έχει αποκλειστικά κυριαρχικά δικαιώματα. «Οι ενέργειες αυτές αποτελούν σοβαρότατη παραβίαση τόσο των δικαιωμάτων της χώρας μας αλλά και των κανόνων του Διεθνούς Δικαίου και του Δικαίου της Θάλασσας που τα προσδιορίζουν. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό αφού προσδιορίζει και οριοθετεί τις κυρώσεις που πρέπει να έχει η Τουρκία σε σχέση με τις πειρατικές της συμπεριφορές, οι οποίες κυρώσεις πρέπει να είναι ανάλογες των παραβιάσεων», ανέφερε.
Να υπάρξει το ανάλογο κόστος στην Τουρκία
Ο Αντώνης Στυλιανού πρόσθεσε πως θα πρέπει να τονιστεί ότι τόσο στην υφαλοκρηπίδα όσο και στην ΑΟΖ, το παράκτιο κράτος -στην περίπτωσή μας η Κύπρος- έχει το αποκλειστικό δικαίωμα οικονομικής εξερεύνησης, εκμετάλλευσης και αξιοποίησης των φυσικών πόρων, γεγονός που αποκλείει το οποιοδήποτε άλλο κράτος από την τοιούτη εκμετάλλευση και αξιοποίηση, κάτι που προσπαθεί να κάνει η Τουρκία, χωρίς το οποιοδήποτε νομικό έρεισμα.
«Τονίζεται, επίσης, ότι τα δικαιώματα αυτά είναι αποκλειστικά, υπό την έννοια ότι αν το παράκτιο κράτος δεν εξερευνά την υφαλοκρηπίδα ή δεν εκμεταλλεύεται τους φυσικούς της πόρους, κανείς δεν μπορεί να αναλάβει αυτές τις δραστηριότητες χωρίς ρητή συναίνεση του παράκτιου κράτους.
«Εν όψει των πιο πάνω, οι επιπτώσεις για την Τουρκία θα πρέπει να αφορούν τρία επίπεδα, ήτοι το πολιτικό / διπλωματικό, νομικό και οικονομικό. Ως προς τούτα, θα πρέπει η Τουρκία να έχει ανάλογες της σοβαρότητας τής παραβίασης κυρώσεις σε όλα τα πιο πάνω επίπεδα. Οι κυρώσεις αυτές θα πρέπει να δημιουργούν το ανάλογο κόστος για την Τουρκία. Υπενθυμίζεται ότι η κατάσταση της τουρκικής οικονομίας παραπαίει, γεγονός που τονίζει και την αξία επιβολής κυρώσεων που να έχουν σοβαρό οικονομικό κόστος στην Τουρκία, αλλά παράλληλα να λειτουργούν αποτρεπτικά ως προς την συνέχιση των πράξεων και ενεργειών της στην υφαλοκρηπίδα και ενδεχομένως στην οριοθετηθείσα ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας», υπογράμμισε.
Ο ρόλος της ΕΕ
Ο Λέκτορας Νομικής στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας ανέφερε ακόμη πως η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ήδη με έντονο τρόπο αναφερθεί στη σοβαρότητα των πειρατικών ενεργειών της Τουρκίας και όντας το ισχυρότερο πεδίο δράσης της χώρας μας, αυτό που απομένει είναι η λήψη συγκεκριμένων μέτρων εναντίον της Τουρκίας, η οποία έχει μάλιστα συγκεκριμένες υποχρεώσεις στο πλαίσιο των προενταξιακών της διαπραγματεύσεων.
«Η Τουρκία λαμβάνει προενταξιακά κονδύλια και η περικοπή ή αποκοπή τους επιμέρους ή στο σύνολό τους αποτελεί μια σοβαρή κύρωση γι' αυτήν. Θα πρέπει φυσικά να αναλογιστούμε το μέγεθος των εμπλεκομένων συμφερόντων, όπως για παράδειγμα τα ζητήματα που αφορούν τη χρηματοδότηση προγραμμάτων για το μεταναστευτικό κ.ο.κ., όμως πάρα ταύτα είναι δυνατές οι οικονομικές κυρώσεις εναντίον της Τουρκίας με πάγωμα ενταξιακών κονδυλίων. Τονίζεται ότι οι κυρώσεις θα πρέπει να είναι ουσιαστικές και να επιφέρουν συγκεκριμένο κόστος», διευκρίνισε.
Τι κυρώσεις μπορούν να επιβληθούν
Προχωρώντας ένα βήμα παραπέρα, ο Αντώνης Στυλιανού εξήγησε πως κυρώσεις, συμπεριλαμβανομένων και οικονομικής φύσεως, μπορούν να επιβληθούν σε φυσικά ή / και νομικά πρόσωπα που υποστηρίζουν ή συμμετέχουν με οποιονδήποτε τρόπο στις παράνομες ενέργειες της Τουρκίας. «Τονίζεται, μάλιστα, προς τούτο ότι η σχετική ημεδαπή νομοθεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι ιδιαίτερα αυστηρή.
Συγκεκριμένα, για ενέργειες που αφορούν στην εξερεύνηση και / ή εκμετάλλευση μη ζώντων φυσικών πόρων χωρίς την άδεια της Δημοκρατίας, προβλέπεται χρηματική ποινή που δεν υπερβαίνει το ένα εκατομμύριο ευρώ (€1.000.000) ή σε φυλάκιση για χρονική περίοδο που δεν υπερβαίνει τα πέντε χρόνια ή και στις δύο αυτές ποινές.
Σε περίπτωση δεύτερης ή μεταγενέστερης καταδίκης, το πρόσωπο αυτό υπόκειται σε χρηματική ποινή που δεν υπερβαίνει τα δύο εκατομμύρια ευρώ (€2.000.000) ή σε φυλάκιση που δεν υπερβαίνει τα δέκα χρόνια ή και στις δύο αυτές ποινές. Επιπρόσθετα προβλέπεται η κατάσχεση οποιουδήποτε πλοίου, αντικειμένου, εξοπλισμού ή υλικού που αφορούν στην παράνομη ενέργεια. Θα μπορούσε, τέλος, να εξεταστεί η δυνατότητα μέσω δικαστικών διαδικασιών στο εξωτερικό δήμευσης περιουσιακών στοιχείων οντοτήτων που συμμετέχουν στην τέλεση των πράξεων της Τουρκίας», είπε.
Δεν είναι αρκετή η διπλωματική στήριξη
Η διπλωματική στήριξη που λαμβάνει η Κυπριακή Δημοκρατία μέχρι στιγμής για τις παράνομες ενέργειες της Τουρκίας είναι σημαντική και, αν μη τι άλλο, απο-νομιμοποιεί σε διεθνές επίπεδο την τουρκική στοχοθεσία, ανέφερε από την πλευρά του στη «Σ» ο Δρ Ζήνωνας Τζιάρας, Ερευνητής στο PRIO Centre. «Ωστόσο, η διπλωματική στήριξη και οι δηλώσεις καταδίκης των τουρκικών κινήσεων δεν μπορούν από μόνες τους να αντιστρέψουν τις εξελίξεις και να αποτρέψουν την πιθανή κλιμάκωση των τουρκικών παραβιάσεων, οι οποίες ενδέχεται σε επόμενη φάση να εστιάσουν σε στόχους εντός της κυπριακής ΑΟΖ (αυτήν τη στιγμή βρίσκονται οριακά εκτός της οριοθετημένης ΑΟΖ, εντός όμως των συντεταγμένων που κατέθεσε η Κυπριακή Δημοκρατία στον ΟΗΕ)», είπε.
Το ισχυρότερο όπλο της Κυπριακής Δημοκρατίας
Από αυτήν την άποψη καθίσταται αναγκαίο, σύμφωνα πάντα με τον κ. Τζιάρα, να ληφθούν και πιο πρακτικά μέτρα κατά της Τουρκίας. «Το ισχυρότερο ίσως όπλο της Κυπριακής Δημοκρατίας βρίσκεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) και στην πίεση που αυτή μπορεί να ασκήσει στην Άγκυρα τόσο στη βάση της ενταξιακής πορείας της Τουρκίας ή της συζήτηση για την αναβάθμιση της τελωνειακής ένωσης των δύο μερών, όσο και αναφορικά με τα προ-ενταξιακά κονδύλια που η Τουρκία λαμβάνει - μέρος των οποίων έχει ήδη αποκοπεί από το 2017.
Ένα τέτοιο μέτρο θα πρέπει να ληφθεί με αποφασιστικότητα και δριμύτητα, να μην είναι δηλαδή απλώς συμβολικό, ούτως ώστε να υπάρξει πραγματικό οικονομικό κόστος (με πολιτικές προεκτάσεις) για την Τουρκία, με δεδομένο και το ότι η χώρα περνά ήδη μια σοβαρή οικονομική κρίση», υπογράμμισε.
Διστακτικότητα λόγω Ρωσίας
Καταλήγοντας ο κ. Τζιάρας εξέφρασε την άποψη πως, αν και υπάρχει το προηγούμενο της Ρωσίας, το εγχείρημα της Κυπριακής Δημοκρατίας για την εφαρμογή τέτοιου είδους κυρώσεων δεν θα είναι καθόλου εύκολο εφόσον χρειάζεται η ομοφωνία των κρατών. «Και είναι γνωστό ότι αφενός έχει και η ΕΕ συμφέροντα από την Τουρκία ενώ, αφετέρου, βρισκόμαστε σε μια συγκυρία όπου γίνεται μια προσπάθεια επαναφοράς της Τουρκίας στη Δύση και υπάρχει ενδεχομένως μια διστακτικότητα στους κόλπους της ΕΕ και των ΗΠΑ για κινήσεις που ίσως επιφέρουν το αντίθετο αποτέλεσμα - δηλαδή την περαιτέρω απομάκρυνσή της από το δυτικό στρατόπεδο και τη στενότερη σχέση με τη Ρωσία. Παρόλα αυτά, είναι κάτι που η Κυπριακή Δημοκρατία οφείλει να προσπαθήσει», σημείωσε.
