Εκρηκτικό μείγμα, παγίδες και ρίσκα ενόψει

Κρίσιμη για τη διαχείριση των τουρκικών προκλήσεων η έκθεση για την ανανέωση της θητείας της ΟΥΝΦΙΚΥΠ
Τα απόνερα των εκλογών, θετικά ή και αρνητικά (όπως τα ερμηνεύει ο καθένας) σε σχέση με το εθνικό ζήτημα, το Κυπριακό, θα έχουν να αντιμετωπίσουν από αύριο, είτε το θέλουν είτε όχι, τόσο το Προεδρικό -που δεν έμεινε εκτός προεκλογικής- όσο και τα πολιτικά κόμματα.
Το παρατεταμένο αδιέξοδο σε συνάρτηση με τα όσα προεκλογικά ακούστηκαν, λέχθηκαν και γράφτηκαν, δημιουργούν ένα κλίμα εκρηκτικό. Το οποίο, μαζί με την απαράδεκτη δεύτερη τουρκική εισβολή στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας, προκαλεί ρίσκα και κινδύνους που θα πρέπει άμεσα να τύχουν διαχείρισης.
Περίοδος διεργασιών...
Από αύριο κιόλας το στοίχημα των εκλογών, έστω και αν αυτές αναπόδραστα θα οδηγήσουν σε εσωστρέφεια κάποια ή όλα τα κόμματα, θα είναι παρελθόν. Και συνακόλουθα το Κυπριακό θα επανέλθει σχεδόν άμεσα στην πολιτική ατζέντα, σε μια περίοδο που η Τουρκία, σχεδόν ανενόχλητη, τουλάχιστον επί του παρόντος, βρυχάται στα κυπριακά νερά, μόλις 30 ναυτικά μίλια δυτικά της Πάφου.
Η θαλάσσια εισβολή της Άγκυρας στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κύπρου αποτελεί από μόνη της ανυπέρβλητο εμπόδιο για οποιαδήποτε προοπτική επανέναρξης των αναγκαίων διαπραγματεύσεων για λύση λειτουργική, βιώσιμη και, κυρίως, τέτοια που να διαγράφει άπαξ και διά παντός την επικυριαρχία της Άγκυρας στο νησί.
Από την άλλη, βεβαίως, η Λευκωσία βρίσκεται ενώπιον ενός διλήμματος που όσο κοντεύουμε στο επόμενο τακτικό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 20ής Ιουνίου, άλλο τόσο θα γίνει ξεκάθαρο. Διότι, ναι μεν η επιβολή αυστηρών κυρώσεων κατά της Τουρκίας φαντάζει και είναι μονόδρομος, από την άλλη, ωστόσο, η Άγκυρα δεν είναι δύναμη που θα καταθέσει εύκολα τα όπλα. Είναι, δε, διπλωματικά πολύ πιο ώριμη από τη Λευκωσία και οι σχεδιασμοί της έχουν βάθος και τακτική που θα ξετυλιχθεί το αμέσως επόμενο διάστημα.
Διλήμματα και ρίσκα
Ποια θα μπορούσε να είναι αυτή η τακτική και το βάθος; Εκφράζονται φόβοι ότι, από τη στιγμή που η Τουρκία έχει βάλει, έστω διά μιας μέγιστης παρανομίας, το όνομά της στην ενεργειακή εξίσωση γύρω από το νησί, θα απαιτήσει τελικά την αμοιβαία άρση των ενεργειών. Σε μια, βεβαίως, τακτική προσπάθεια τερματισμού του ενεργειακού προγράμματος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αυτό από μόνο του είναι εύκολα διαχειρίσιμο.

Είναι, ωστόσο, μία παγίδα που η τουρκική πλευρά ενδέχεται να διασυνδέσει με το «OK» της σε επανέναρξη διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό. Κάτι που διακαώς ζητεί εδώ και καιρό η Λευκωσία και που οι ξένοι θα δουν ως μια καλή αρχή για ολιστική και κυρίως διά παντός επίλυση των προβλημάτων στην Ανατολική Μεσόγειο.

Με άλλα λόγια, αν η Τουρκία τελικά κάνει κίνηση για έναρξη διαπραγματεύσεων ζητώντας αναστολή των ενεργειακών προγραμμάτων της Δημοκρατίας, με ταυτόχρονη άρση της δικής της παρανομίας, ο διεθνής παράγων δύσκολα θα κατανοήσει μια ε/κ τοποθέτηση που θα λέει ότι, ναι μεν πάμε σε διάλογο, όμως μην ζητάτε από εμάς να σταματήσουμε. Και αυτό είναι ένα από τα προβλήματα που ίσως, δεν είναι βέβαιο, θα αντιμετωπίσει το επόμενο διάστημα η Λευκωσία.
Και πάλι ΟΥΝΦΙΚΥΠ...
Στον ορίζοντα, βεβαίως, των παραμέτρων που επηρεάζουν το Κυπριακό είναι και αυτό της ανανέωσης της θητείας της ΟΥΝΦΙΚΥΠ, που εν μέσω πολεμικών κινήσεων της Τουρκίας λαμβάνει πολλαπλάσια σημασία.
Η ανάγνωση των εξελίξεων επί του ζητήματος αυτού δεν είναι εύκολη και κυρίως δεν μπορεί να είναι μονοδιάστατη.

Η Ελίζαμπεθ Σπέχαρ, που είχε έναν πρώτο διερευνητικό κύκλο επαφών με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη και τον κατοχικό ηγέτη, δεν φέρεται -δεν ήταν ποτέ, άλλωστε- διατεθειμένη, στην έκθεση που η ίδια ετοιμάζει, να βάλει τον δάκτυλον επί τον τύπον των ήλων. Αντίθετα, όπως η «Σημερινή» πληροφορείται, όταν ενημερωνόταν από τον Νίκο Αναστασιάδη για τις τουρκικές προκλήσεις, άκουγε και δεν σχολίαζε. Άρα, η πρόθεση ο Γενικός Γραμματέας στην έκθεσή του να στιγματίσει την τουρκική στάση -από τη στιγμή που και σε προηγούμενες εκθέσεις αναφερόταν και στο θέμα των υδρογονανθράκων- είναι θέμα ίσως ουτοπικό.
Βεβαίως, θα πρέπει, από την άλλη, να λεχθεί ότι οι επιθετικές τουρκικές ενέργειες και η κλιμάκωση της παρανομίας της διευκολύνουν σε κάποιο βαθμό την επιχειρηματολογία της Λευκωσίας για την ανάγκη μη αλλαγής του στάτους της ειρηνευτικής δύναμης. Άρα, ίσως το σενάριο απρόσκοπτης ανανέωσης της θητείας της ΟΥΝΦΙΚΥΠ να είναι και το πιο ρεαλιστικό αυτήν τη στιγμή.

Είναι, ωστόσο, ομοίως ρεαλιστικό να πιστεύει κάποιος ότι το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών θα πιέσει από την πλευρά του για εξελίξεις στο θέμα του Κυπριακού. Κάτι που προφανώς έχει υπ’ όψιν η κυρία Λουτ, η οποία ναι μεν συνεχίζει τις διαβουλεύσεις της τηλεφωνικώς, αλλά έχει καταφανώς κατεβάσει ταχύτητες.
Όλα τα προαναφερθέντα δημιουργούν, ακριβώς, αυτό που στην αρχή γράφαμε. Ένα εκρηκτικό κοκτέιλ, που έχει στον πυρήνα του το πραγματικό πρόβλημα, που δεν είναι άλλο από το Κυπριακό. Και οι αμέσως επόμενες εβδομάδες θα είναι γεμάτες αγκάθια και προκλήσεις, που χρειάζονται νούσιμη διαχείριση, αλλά, κυρίως, πολιτική διορατικότητα.