Γεώργιος Κοζάκος, γιατρός στις πόλεις και τα χωριά

Ο γιατρός Κοζάκος βίωσε το Νοσοκομείο Λεμεσού, τόσο κατά τα τελευταία χρόνια της αποικιακής κυβέρνησης (1955-1960), όσο και τα πρώτα χρόνια της Κυπριακής Δημοκρατίας (1965-1975). Αφυπηρέτησε τον Ιανουάριο του 1975, ως Διευθυντής του Παθολογικού Τμήματος στο Νοσοκομείο Λεμεσού. Γεννημένος στη Λεμεσό, σπούδασε ιατρική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και εγκλωβισμένος στην Ελλάδα την περίοδο της Κατοχής, κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, έζησε τρομερές εμπειρίες ως αιχμάλωτος των Ιταλών.

Επιστρέφοντας στην Κύπρο προσλήφθηκε στη δημόσια υπηρεσία και εργάστηκε σε αγροτικά ιατρικά κέντρα στο Παλαιχώρι, τη Μόρφου, τη Λύση και την Αρμίνου της Πάφου, όπου συνέβαλε στην καθιέρωση, το 1949, της πρώτης Κινητής Μονάδας Υγείας. Εργάστηκε, επίσης, για πέντε χρόνια στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας (1960-1965), έτυχε μετεκπαίδευσης στο νοσοκομείο Hammersmith στο Λονδίνο και έκλεισε τη σταδιοδρομία του, στη γενέτειρά του Λεμεσό. «Η πέμπτη μετάθεση μέσα σε οκτώ χρόνια», όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο ίδιος στην αυτοβιογραφία του.

Στο βιβλίο του «Με τον Ιπποκράτη στα δύσκολα χρόνια... Αυτοβιογραφία», ο γιατρός Κοζάκος αναφέρεται, μεταξύ πολλών άλλων, και στην κατάσταση που επικρατούσε στο Νοσοκομείο Λεμεσού λίγα χρόνια πριν από την Ανεξαρτησία:

«Ανέλαβα, το 1955, το Παθολογικό Τμήμα με δύο τεράστιους θαλάμους, μέσα στους οποίους νοσηλεύονταν και παιδιά. Την εποχή εκείνη μαζί μου εργάζονταν στο Νοσοκομείο τρεις γιατροί Γενικής Ιατρικής, οι οποίοι έκαναν εξωτερικό ιατρείο, ένας γενικός χειρουργός, ο οποίος έκανε και ορθοπαιδική και ένας οφθαλμίατρος. Όσον αφορά τα μαιευτικά και γυναικολογικά ήταν υπεύθυνος ο Επαρχιακός Γιατρός που είχε επίσης την ευθύνη των αγροτικών κέντρων και της υγειονομικής επιθεώρησης. Είχαμε ελλείψεις διαγνωστικών μέσων και ιατρικών ειδικοτήτων... οι ανάγκες και οι υποχρεώσεις αυξήθηκαν ένεκα του Απελευθερωτικού Αγώνα. Η δουλειά ήταν σκληρή γιατί, πλην της ρουτίνας, ήμαστε αναγκασμένοι εκ των πραγμάτων να κοιμόμαστε στο νοσοκομείο, να πηγαίνουμε στις φυλακές και να εξετάζουμε κρατούμενους, να περιθάλπουμε τραυματίες ή άρρωστους αγωνιστές και να διαξάγουμε νεκροψίες...».

Και συνεχίζει: «Ενωρίς το 1957 το Νοσοκομείο μεταφέρθηκε στο νέο οίκημα, δίπλα από τον κεντρικό Αστυνομικό Σταθμό... Οι θάλαμοι ήταν πολύ μεγάλοι και ανοικτοί, καθιστώντας τους μη λειτουργικούς... Λόγω ελλείψεως παιδιάτρου, μου ανέθεσαν και το νέο Παιδιατρικό Τμήμα με 22 κλίνες. Παρόλες τις έντονες διαμαρτυρίες μου... πάλευα εντελώς μόνος».

Με την αλλαγή του καθεστώτος και τη νέα κυπριακή Κυβέρνηση να αναλαμβάνει το 1960, οι νοοτροπίες των ανθρώπων, φαίνεται, δεν άλλαξαν. Όταν οι γιατροί Γεώργιος Κοζάκος και Τάσος Βαρναβίδης βρήκαν την ευκαιρία να εξιστορήσουν τη δεινή κατάσταση που επικρατούσε στο Νοσοκομείο σε δημοσιογράφους, που επισκέπτονταν τα εξωτερικά ιατρεία, και το θέμα δημοσιοποιήθηκε, το νεοσύστατο Υπουργείο Υγείας της Κυπριακής Δημοκρατίας διέταξε έρευνα! Ο γιατρός Κοζάκος θυμάται: «Διετάχθη επείγουσα μετάθεσή μου στο Νοσοκομείο Λευκωσίας και του συναδέλφου Βαρναβίδη στη Λύση, με το δικαιολογητικό της αποκάλυψης σε μη εξουσιοδοτημένα άτομα θεμάτων που αφορούσαν τη λειτουργία του Νοσοκομείου», γράφει στο βιβλίο του.

Το 1965, όμως, ο γιατρός Κοζάκος επιστρέφει στη Λεμεσό, αφού εργάστηκε πέντε χρόνια στο Παθολογικό Τμήμα του Γενικού Νοσοκομείου Λευκωσίας και μετά από σύντομη μετεκπαίδευση στο νοσοκομείο Hammersmith στο Λονδίνο, όταν πια ήταν 49 χρονών! Ως διευθυντής και Ανώτερος Ειδικός Παθολόγος είναι ο πιο αρμόδιος, πια, να αξιολογήσει τα ιατρικά δεδομένα της εποχής: «Η κατάσταση που βρήκα δεν διέφερε καθόλου από εκείνην της περιόδου 1955-1960, που ήμουν πάλι στο Νοσοκομείο Λεμεσού. Η μόνη διαφορά ήταν ότι, τότε, ήταν Αποικιοκρατία, ενώ το 1965 ήταν η Κυπριακή Δημοκρατία. Ήθελα και ποθούσα να κάνω καλή ιατρική, έστω με τις λίγες δυνάμεις που μου απέμειναν, αλλά ήταν ανθρωπίνως αδύνατο».
Πηγή: «Κυπρίων ιατρών έργα, η ιατρική στην Κύπρο 1950 - 2015», του Λάκη Κ. Αναστασιάδη.
Εκδόσεις Εν Τύποις