«Η περιέργεια για το νέο μετατράπηκε σε υπερεπισκεψιμότητα»

Ομαλά κύλησε ο πρώτος μήνας εφαρμογής του Γενικού Σχεδίου Υγείας (ΓεΣΥ), παρά τα προβλήματα που προέκυψαν και έτυχαν άμεσης αντιμετώπισης, σύμφωνα με τον Υπουργό Υγείας, Κωνσταντίνο Ιωάννου. Ο Υπουργός σε συνέντευξή του στη «Σημερινή», κάνοντας έναν απολογισμό, μιλά για τα θετικά του νέου συστήματος, τα προβλήματα που προέκυψαν τις πρώτες ημέρες και το επόμενο βήμα, που δεν είναι άλλο από την ένταξη των νοσηλευτηρίων. Περαιτέρω, απαντά στις ανησυχίες των πολιτών για τα διαχρονικά προβλήματα των κρατικών νοσηλευτηρίων, που φαίνεται να επιλύονται με το ΓεΣΥ. Αποκαλύπτει, επίσης, ότι το ζήτημα που προέκυψε με τις παραιτήσεις των παιδοκαρδιοχειρουργών του Μακαρείου θεωρείται λήξαν, αφού οι γιατροί παραμένουν στη θέση τους, ενώ αναφέρεται και στις προσπάθειες που γίνονται για να αντιμετωπιστεί και το ζήτημα με τις παραιτήσεις των ιατρών σε κάποια ΤΑΕΠ.

Κ. Ιωάννου: «Το μεγαλύτερο διαχρονικό πρόβλημα που επιλύεται (με το ΓεΣΥ) είναι οι λίστες αναμονής. Ταυτόχρονα, με την εισαγωγή του θεσμού του Προσωπικού Ιατρού ήδη παρατηρείται, και σίγουρα θα φανεί πιο έντονα στη συνέχεια, μείωση στην προσέλευση στα ΤΑΕΠ».

Ερ. Πως αποτιμάτε τον πρώτο μήνα εφαρμογής του ΓεΣΥ;

Ο πρώτος μήνας εφαρμογής του ΓεΣΥ κύλησε σε γενικές γραμμές ομαλά. Σίγουρα παρουσιάστηκαν κάποια προβλήματα, τα οποία ήταν μικρής έκτασης και τα πλείστα εξ αυτών έτυχαν άμεσης αντιμετώπισης. Υπήρξαν και ορισμένα θέματα που παρουσιάστηκαν και απαιτούν πιο εξειδικευμένο χειρισμό, και η επίλυσή τους αναμένεται να ολοκληρωθεί τις επόμενες εβδομάδες.

Στα θετικά καταγράφονται οι καινοτομίες που εφαρμόστηκαν, όπως είναι ο θεσμός τους Προσωπικού Ιατρού, αλλά και του «φαρμακείου της γειτονιάς», που απλοποίησαν κατά μεγάλο βαθμό τον τρόπο που λαμβάνουμε υπηρεσίες υγείας. Με ευκολία, οι πολίτες προμηθεύονται τα φάρμακα και λαμβάνουν ακτινοδιαγνωστικές υπηρεσίες και εκτελούν εξετάσεις στα Κλινικά Εργαστήρια. Η ανυπομονησία που είχαν οι πολίτες για την εφαρμογή του Σχεδίου μεταφράστηκε σε ενθουσιασμό και περιέργεια.

Η περιέργεια για το νέο μετατράπηκε σε υπερεπισκεψιμότητα και «υπερ-εκμετάλλευση» των υπηρεσιών τις πρώτες μέρες, που προκάλεσαν κάποιες λογικές ανησυχίες στους παροχείς. Για τον αναβρασμό που επικράτησε τον πρώτο μήνα ευθύνεται το εξής οξύμωρο, που είναι κατ’ εμένα θέμα νοοτροπίας: ενώ οι πολίτες ανέμεναν με ανυπομονησία την έναρξη του ΓεΣΥ, δεν είχαν ενημερωθεί επακριβώς για τα δικαιώματα, αλλά και τις υποχρεώσεις τους εντός του Συστήματος. Οφείλω να ομολογήσω ότι αυτό οφείλεται και σε αποτυχία από πλευράς ΟΑΥ να ενημερώσει έγκαιρα και επαρκώς τους πολίτες. Η ελλιπής ενημέρωση των πολιτών επέτρεψε την εμφάνιση παράλογων απαιτήσεων σε ελάχιστες περιπτώσεις. Όλα αυτά βδομάδα με βδομάδα μειώθηκαν και πιστεύω θα εξαλειφθούν σύντομα όταν όλοι, πολίτες και παροχείς, θα συνηθίσουμε στο νέο περιβάλλον.

Ερ. Ποια ήταν τα κύρια προβλήματα που κλήθηκε να αντιμετωπίσει το κέντρο κρίσεων που στήσατε;

Πέρα από τα θέματα που ανέφερα και είχαν να κάνουν με το επικοινωνιακό κομμάτι, τα προβλήματα που παρουσιάστηκαν αφορούσαν κυρίως στο λογισμικό και την εξοικείωση των παρόχων με τον νέο τρόπο εργασίας τους, και των ασθενών με τον τρόπο πλοήγησής τους στο νέο περιβάλλον. Κάποια άλλα θέματα, όπως η κατηγοριοποίηση των εξετάσεων για τα Κλινικά Εργαστήρια ή τα Ακτινοδιαγνωστικά Κέντρα ή με τον τρόπο συνταγογράφησης φαρμάκων, εντοπίστηκαν αφού λειτούργησε στην πράξη από τους ίδιους τους παρόχους υπηρεσιών υγείας. Να σημειώσω ότι όλα τα πιο πάνω, αν και ήταν αναμενόμενα, ωστόσο δεν μπορούσαν να επιλυθούν πριν από την πρακτική εφαρμογή του Σχεδίου.

Ένα άλλο πρόβλημα, που είχαμε συνυπολογίσει με βάση τα στοιχεία που είχαμε στη διάθεσή μας, ήταν απόρροια του χαμηλού αριθμού Ειδικών Ιατρών που είχαν συμβληθεί. Ωστόσο, με ικανοποίηση παρατηρούμε συνεχή και σταθερή ροή εγγραφών ιατρών όλων των ειδικοτήτων.

Εκείνο που θέλω να επισημάνω, είναι η άμεση ανταπόκριση του ΟΑΥ και η αντιμετώπιση πολλών εκ των ζητημάτων που προέκυψαν τον πρώτο μήνα της εφαρμογής του ΓεΣΥ. Στα συν για τον Οργανισμό είναι και η συνεχής αναβάθμιση του λογισμικού (έγιναν ήδη δύο αναβαθμίσεις), έτσι ώστε να βελτιωθούν κάποια σημεία και να απλοποιηθεί. Η αξιολόγηση και αναβάθμιση του λογισμικού θα είναι συνεχιζόμενη, λαμβάνοντας υπόψη και τις υποδείξεις των παρόχων υγείας.

Ερ. Οι πολίτες ρωτούν πώς θα γίνει η μεταφορά των φακέλων των ασθενών από τα νοσοκομεία στο ηλεκτρονικό σύστημα;

Σύμφωνα με τη νομοθεσία για την ηλεκτρονική υγεία που ψηφίστηκε από τη Βουλή των Αντιπροσώπων, προωθείται η δημιουργία ενιαίου ηλεκτρονικού ιατρικού φακέλου για κάθε πολίτη της Δημοκρατίας από την 1η ημέρα της γέννησής του. Στον ηλεκτρονικό φάκελο θα έχουν πρόσβαση όλοι οι παροχείς, είτε είναι συμβεβλημένοι με το ΓεΣΥ είτε όχι.

Σε πρώτο στάδιο, είναι υπό προκήρυξη ο διαγωνισμός για την ψηφιοποίηση των φακέλων των ασθενών των νοσηλευτηρίων του ΟΚΥπΥ. Η διαδικασία της ψηφιοποίησης θα διαρκέσει δύο χρόνια, ενώ αντίστοιχο έργο θα γίνει και για τους φακέλους των ιδιωτικών νοσηλευτηρίων.

Πρόκειται για ένα τεράστιο έργο, για το οποίο εργάζονται πολλοί φορείς, και η ολοκλήρωσή του θα είναι ωφέλιμη για τη βελτίωση των υπηρεσιών υγείας στην Κύπρο.

Ερ. Υπάρχει κάποιο πλάνο του Υπουργείου για να γίνει σωστά η εκπαίδευση των παρόχων υγείας σχετικά με τη χρήση του λογισμικού;

Ο ΟΑΥ, όπως έχουμε πει πολλάκις, έχει την ευθύνη για την υλοποίηση του ΓεΣΥ, με το Υπουργείο να έχει ρόλο καθοδηγητικό. Συνεπώς, και η εκπαίδευση των παρόχων υγείας γίνεται από τον Οργανισμό. Έχουν ήδη πραγματοποιηθεί σειρές εκπαιδευτικών σεμιναρίων για όλους τους παρόχους (ιατρούς, φαρμακοποιούς, κλινικά εργαστήρια, ακτινοδιαγνωστικά κέντρα, κοκ), όπου επεξηγήθηκε ο τρόπος λειτουργίας και χρήσης του συστήματος.

Εντούτοις και εφόσον αρκετοί πάροχοι συμβλήθηκαν μετά την έναρξη του ΓεΣΥ και συνεχίζουν να εγγράφονται, ο ΟΑΥ πραγματοποιεί συνεχώς μαθήματα για την εκπαίδευσή τους όσον αφορά τη χρήση του λογισμικού.

Έχουν επίσης δοθεί τηλεφωνικές γραμμές ανά ομάδα ιατρών, τις οποίες χειρίζεται εκπαιδευμένο προσωπικό, για άμεση εξυπηρέτησή τους όταν χρειάζονται καθοδήγηση.

Ερ. Τι αναμένεται να αλλάξει στα κρατικά νοσηλευτήρια μετά την εφαρμογή του ΓεΣΥ; Ποια διαχρονικά προβλήματα βλέπετε ότι σιγά-σιγά επιλύονται;

Από 1η Ιανουαρίου 2019, τα δημόσια νοσηλευτήρια και τα Κέντρα Υγείας έχουν περάσει υπό τη διοίκηση του ΟΚΥπΥ που έχει την ευθύνη, βάσει νόμου, για τη διοικητική και οικονομική τους αυτονόμηση. Επομένως, ήδη από την αρχή της χρονιάς που διανύουμε γίνονται αρκετές διεργασίες για την προετοιμασία τους, ώστε η μετάβαση στο περιβάλλον ΓεΣΥ να γίνει όσο το δυνατόν πιο ομαλά.

Λόγω διαφόρων συνθηκών που παρουσιάστηκαν ιδιαίτερα μετά το 2013, τα δημόσια νοσηλευτήρια κλήθηκαν να εξυπηρετήσουν μεγαλύτερο αριθμό δικαιούχων, περίπου το 70% των πολιτών, έχοντας στη διάθεσή τους μόνο το 50% των υποδομών και το 1/3 του συνόλου των ιατρών που δραστηριοποιούνται στη χώρα μας. Αποτέλεσμα αυτού ήταν η δημιουργία όλων εκείνων των προβλημάτων που καταγράφονταν καθημερινά, με τις μεγάλες λίστες αναμονής, την πολύωρη αναμονή και την ταλαιπωρία τόσο των ασθενών όσο και των επαγγελματιών υγείας.

Από την 1η Ιουνίου, με την ελεύθερη επιλογή παρόχου υγείας που προσφέρει στους πολίτες το ΓεΣΥ, βλέπουμε ότι έχει αρχίσει η κατάσταση να εξομαλύνεται στα δημόσια νοσηλευτήρια. Άρα, το μεγαλύτερο διαχρονικό πρόβλημα που επιλύεται είναι οι λίστες αναμονής.

Ταυτόχρονα, με την εισαγωγή του θεσμού του Προσωπικού Ιατρού ήδη παρατηρείται και σίγουρα θα φανεί πιο έντονα στη συνέχεια, μείωση στην προσέλευση στα ΤΑΕΠ. Οι ασθενείς μπορούν να απευθύνονται στα ΤΑΕΠ σε επείγουσες περιπτώσεις, ρυθμίζοντας τον ρόλο των Τμημάτων.

Το ίδιο ισχύει και με τα φαρμακεία, αφού ο θεσμός του «φαρμακείου της γειτονιάς» δίνει τη δυνατότητα εξασφάλισης των φαρμάκων από οποιοδήποτε φαρμακείο.

Ερ. Όσον αφορά τα ιδιωτικά νοσηλευτήρια, πως προχωρεί η πρόταση του ΟΑΥ για κάλυψη των αποδεδειγμένων εσόδων τους για τα πρώτα πέντε χρόνια συμμετοχής τους στο ΓεΣΥ;

Σε σχέση με τα ιδιωτικά νοσηλευτήρια, η ένταξη των οποίων θα γίνει σε 11 μήνες, επεξεργαζόμαστε σειρά μέτρων, στη βάση και των αιτημάτων του ΠΑΣΙΝ, που θα συμβάλουν στη γεφύρωση των διαφορών και την επίτευξη συμφωνίας.

Ήδη το Υπουργικό Συμβούλιο έχει εγκρίνει το Σχέδιο Παροχής Κυβερνητικών Χορηγιών σε Ιδιωτικά Νοσηλευτήρια με σκοπό τη διαπίστευση (accreditation) στο πλαίσιο παροχής κινήτρων ενόψει ΓεΣΥ. Επιπρόσθετα, όπως ανακοίνωσα ήδη, επεξεργαζόμαστε κι άλλα Σχέδια για τη στήριξη των ιδιωτικών νοσηλευτηρίων, όπως είναι το Σχέδιο Κινήτρων για αγορά ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού ως κρατική ενίσχυση προς τα ιδιωτικά νοσηλευτήρια που θα επιλέξουν να εντάξουν τις υπηρεσίες τους στο ΓεΣΥ. Ακόμη, σε συνεργασία με το Υπουργείο Εσωτερικών θα παραχωρούνται πολεοδομικά κίνητρα για τη δημιουργία, την επέκταση και την αναβάθμιση των ιδιωτικών νοσηλευτηρίων.

Θέλω να τονίσω ότι αφουγκραζόμαστε και αναγνωρίζουμε τα αιτήματα του ΠΑΣΙΝ και αναζητούμε συνεχώς νέους τρόπους που θα επιτρέψουν και στις δύο πλευρές να βρουν τη χρυσή τομή.

Επιδίωξή μας είναι να πείσουμε για τις προθέσεις μας τον ΠΑΣΙΝ και, μέσα από εποικοδομητική διαβούλευση, να πετύχουμε αυτό που είναι κοινός στόχος όλων, δηλαδή την παροχή ποιοτικών υπηρεσιών υγείας στους πολίτες μας.

Ερ. Ποια νοσηλευτήρια εξέφρασαν ήδη ενδιαφέρον για να ενταχθούν στο σύστημα;

Όπως ανέφερα, οι ενδονοσοκομειακές υπηρεσίες εντάσσονται στο ΓεΣΥ τον Ιούνιο του 2020. Αν και κάποια ιδιωτικά νοσηλευτήρια έχουν εκφράσει την πρόθεσή τους να ενταχθούν, θα πρέπει όλοι να δείξουμε υπομονή και, προτού προβούμε σε ανακοινώσεις, να δώσουμε χρόνο στα εμπλεκόμενα μέρη να διαβουλευθούν και να συνδιαμορφώσουν την τελική πρόταση.

Ερ. Τι σκοπεύει να κάνει το Υπουργείο για να αντιμετωπίσει το πρόβλημα που προέκυψε με τις παραιτήσεις δύο Παιδοκαρδιολόγων του Δημοσίου και άλλων ιατρών στα ΤΑΕΠ;

Οι παραιτήσεις ιατρών από τα δημόσια νοσηλευτήρια δεν είναι καινούργιο φαινόμενο. Είναι κάτι που γνωρίζαμε και αναμέναμε, αφού κάποιοι γιατροί επιλέγουν να δραστηριοποιηθούν στο ΓεΣΥ ως ιδιώτες.

Όντως υπάρχει πρόβλημα με παραιτήσεις ιατρών συγκεκριμένα από τα ΤΑΕΠ σε όλες τις πόλεις. Σε σύσκεψη που είχα στο Γραφείο μου με τους Διευθυντές όλων των ΤΑΕΠ και τον ΟΚΥπΥ, δόθηκαν κάποιες εισηγήσεις για αντιμετώπιση του θέματος έστω και προσωρινά. Μεταξύ άλλων, τέθηκαν χρονοδιαγράμματα για την τοποθέτηση νέου ανθρώπινου δυναμικού, την ανανέωση των συμβολαίων του υφιστάμενου και την πραγματοποίηση εσωτερικών μετακινήσεων, με στόχο τη διευκόλυνση του προσωπικού για τη θερινή περίοδο.

Σίγουρα, οι λύσεις αυτές δεν είναι οριστικές και συμφωνήσαμε να συνεχίσουμε τον διάλογο και να εξετάσουμε άλλες προτάσεις, για την ομαλή λειτουργία των ΤΑΕΠ, όπως είναι ενδεχομένως η αύξηση του επιδόματος, θέματα εκπαίδευσης, κοκ.

Το ζήτημα των Παιδοκαρδιολόγων επίσης εξετάστηκε σε σύσκεψη στο Γραφείο μου. Το αίτημα που είχαν για να ανακαλέσουν την παραίτησή τους κρίθηκε λογικό και ικανοποιήθηκε και έτσι θα παραμείνουν στο δυναμικό του Μακάρειου Νοσοκομείου.