Συμφωνία για ζώνη ασφαλείας στη Συρία

Σε συμφωνία για την ίδρυση Κοινού Κέντρου Επιχειρήσεων το συντομότερο στην Άγκυρα για τον συντονισμό και τη διοίκηση της εγκαθίδρυσης ζώνης ασφαλείας στο βόρειο τμήμα της Συρίας συμφώνησαν ΗΠΑ και Τουρκία. Η συμφωνία επήλθε μετά από τρεις ημέρες συνεχών και σκληρών διαπραγματεύσεων με στόχο να προληφθεί η σύγκρουση μεταξύ τουρκικών και κουρδικών δυνάμεων.

Σκληρό γεωπολιτικό πόκερ

Την εβδομάδα που παρήλθε, εξελίχθηκε ένα γεωπολιτικό πόκερ για σκληρούς παίκτες, στο οποίο πρωταγωνίστησαν ο Τούρκος Πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν, η κουρδική πολιτοφυλακή YPG που ελέγχει τη συριακή περιοχή της Ροτζάβα και οι ΗΠΑ που έχουν συμφέροντα στην περιοχή. Αφορμή για την κορύφωση του παιχνιδιού στάθηκε η προαναγγελία του Ερντογάν για τουρκική στρατιωτική επέμβαση στη Βορειοανατολική Συρία, η οποία, όπως προειδοποίησε, θα ξεκινήσει σύντομα. Ο Τούρκος Πρόεδρος διαμήνυσε πως η Τουρκία θα πραγματοποιήσει μία στρατιωτική επιχείρηση στα ανατολικά του ποταμού Ευφράτη στη βόρεια Συρία, σε μία περιοχή που ελέγχεται από Κούρδους αντάρτες, δηλώνοντας μάλιστα ότι για την επιχείρηση είναι ενήμερες οι ΗΠΑ και η Ρωσία.

Ο Τούρκος Πρόεδρος προχώρησε στην εν λόγω προειδοποίηση, καθώς θεωρούσε πως η συμφωνία με τις ΗΠΑ για οργάνωση μίας ζώνης ασφάλειας στα βορειοανατολικά της Συρίας παρέμενε στάσιμη. Υπενθυμίζεται πως, μετά την ανακοίνωση του Προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ σχετικά με την προγραμματισμένη αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων από τη βόρεια Συρία, οι δύο σύμμαχοι του ΝΑΤΟ συμφώνησαν να δημιουργήσουν μιαν ασφαλή ζώνη εντός της Συρίας και κατά μήκος των βορειοανατολικών συνόρων της με την Τουρκία, που απομάκρυνε τους μαχητές της κουρδικής πολιτοφυλακής YPG. Οι YPG ήταν οι κύριοι σύμμαχοι της Ουάσιγκτον στη Συρία στη μάχη κατά του Ισλαμικού Κράτους, ωστόσο η Τουρκία τούς αναγνωρίζει ως «τρομοκρατική οργάνωση». Σε αυτό το πλαίσιο, η Άγκυρα ισχυριζόταν ότι οι ΗΠΑ έχουν σταματήσει τις ενέργειες για τη δημιουργία της ασφαλούς ζώνης και ζητούσε από την Ουάσιγκτον να διακόψει τις σχέσεις της με τους YPG.

Σκληρό μήνυμα από ΗΠΑ

Η αντίδραση των ΗΠΑ ήταν αστραπιαία. Μετά τις δηλώσεις του Τούρκου Προέδρου, ο Αμερικανός υπουργός Άμυνας, Μαρκ Έσπερ, έστειλε ένα σκληρό μήνυμα στην Άγκυρα, προειδοποιώντας ότι οι ΗΠΑ θα αποτρέψουν μιαν εισβολή της Τουρκίας στη Βόρεια Συρία. Μάλιστα, ο Αμερικανός αξιωματούχος χαρακτήρισε μια τέτοια μονομερή πράξη από πλευράς της Τουρκίας «απαράδεκτη». «Δεν έχουμε καμιά πρόθεση να τους εγκαταλείψουμε. Αυτό που θα κάνουμε είναι να εμποδίσουμε μονομερείς επιδρομές, οι οποίες θα διετάρασσαν και πάλι αυτά τα αμοιβαία συμφέροντα… τα οποία συμμερίζονται αναφορικά με τη βόρεια Συρία οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Τουρκία και οι Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις, ο συνασπισμός Αράβων και Κούρδων μαχητών που πολέμησαν στο πλευρό των Δυτικών εναντίον των τζιχαντιστών της οργάνωσης Ισλαμικό Κράτος στη Συρία», δήλωσε ο Έσπερ. «Προσπαθούμε να βρούμε μαζί τους μια διευθέτηση που θα απαντά στις ανησυχίες τους», πρόσθεσε ο Αμερικανός Υπουργός Άμυνας.

Ανένδοτος ο Ερντογάν

Παρά το αυστηρό μήνυμα των ΗΠΑ, ο Τούρκος Πρόεδρος δεν άλλαξε τη στάση του. Αψηφώντας τις προειδοποιήσεις του Αμερικανού Υπουργού Άμυνας και απευθυνόμενος στους Τούρκους πρεσβευτές στην Άγκυρα, ο Ερντογάν σημείωσε ότι η Τουρκία θα καταβάλει υψηλότερο τίμημα, αν δεν κάνει σήμερα αυτό που χρειάζεται στο βόρειο τμήμα της εμπόλεμης αυτής χώρας και υπογράμμισε ότι οι τουρκικές επιχειρήσεις κατά της κουρδικής πολιτοφυλακής Μονάδες Προστασίας του Λαού (YPG) θα «εισέλθουν πολύ σύντομα σε νέα φάση». Υπενθυμίζοντας ότι η Τουρκία έχει ήδη εξαπολύσει δύο επιχειρήσεις στη βόρεια Συρία από το 2016, ο Ερντογάν τόνισε πως «θεού θέλοντος, η διαδικασία που έχουμε αρχίσει θα εισέλθει πολύ σύντομα σε νέα φάση». «Αν δεν κάνουμε σήμερα αυτό που χρειάζεται, θα είμαστε αναγκασμένοι να το κάνουμε αύριο, καταβάλλοντας πολύ υψηλότερο τίμημα», πρόσθεσε κατά την ομιλία του. «Η αποξήρανση του έλους της τρομοκρατίας που βρίσκεται στο βόρειο τμήμα της Συρίας είναι η βασική μας προτεραιότητα», επέμεινε ο Ερντογάν. «Έως ότου εξαφανιστούν (οι ζώνες που ελέγχουν οι YPG), η Τουρκία δεν θα αισθάνεται ασφαλής», πρόσθεσε.

Η συμφωνία

Λίγα εικοσιτετράωρα μετά, το γεωπολιτικό παιχνίδι έφτασε στο τέλος του, με τις ΗΠΑ και Τουρκία να καταλήγουν σε συμφωνία για δημιουργία ζώνης ασφαλείας στο βόρειο τμήμα της Συρίας. Οι επαφές του τουρκικού Υπουργείου Άμυνας με το αμερικανικό Υπουργείο Άμυνας, που πραγματοποιήθηκαν στις 5-7 Αυγούστου, ολοκληρώθηκαν με την απόφαση για λήψη όλων των απαραίτητων μέτρων για να γίνει η ζώνη ασφαλείας ένας διάδρομος ειρήνης και να επιστρέψουν οι Σύριοι στη χώρα τους.

Νωρίτερα, ο Τούρκος Υπουργός Άμυνας, Χουλούσι Ακάρ, είχε δηλώσει πως η ζώνη ασφαλείας θα έπρεπε να έχει βάθος 30-40 χλμ και ότι από αυτήν πρέπει να εκδιωχθεί το YPG (Κούρδοι μαχητές της Συρίας), να γίνει αφοπλισμός της περιοχής, να καταστραφούν τα τούνελ που κατασκεύασαν οι τρομοκράτες. Όπως ανέφερε όλα αυτά πρέπει να γίνουν από κοινού από τον αμερικανικό και τουρκικό στρατό. «Δεν θα επιτρέψουμε να δημιουργηθεί διάδρομος τρομοκρατίας. Ό,τι χρειαστεί να γίνει, αν είναι δυνατόν θα το κάνουμε με τις ΗΠΑ, αν όχι είμαστε αποφασισμένοι να το κάνουμε μόνοι μας», ανέφερε, ωστόσο πρόσθεσε πως η ευχή τους είναι να το πράξουν αυτό με τις ΗΠΑ.

Από πλευράς του ο Τούρκος Πρόεδρος αποτίμησε θετικά τη συμφωνία που επετεύχθη μεταξύ Τουρκίας-ΗΠΑ για τη Συρία, δηλώνοντας πως «υπήρξε μια τριήμερη περίοδος διαπραγμάτευσης, η οποία έλαβε μια θετική κατεύθυνση» και εκτιμώντας ότι το κοινό κέντρο επιχειρήσεων με τις ΗΠΑ που θα συσταθεί στην Άγκυρα είναι ένα σημαντικό βήμα. «Αποφασίστηκε να δημιουργηθεί ένα κέντρο επιχειρήσεων με τους Αμερικανούς. Αυτό που πραγματικά είχε σημασία ήταν το βήμα αυτό στα ανατολικά του ποταμού Ευφράτη και αυτό γίνεται με τους Αμερικανούς. Η διαδικασία αυτή θα ξεκινήσει με την ίδρυση αυτού του κέντρου επιχειρήσεων», ανέφερε ο Ταγίπ Ερντογάν.