Οικονομικά ανταλλάγματα για αναγνώριση ΑΟΖ

H πολιτική των νέο-απορριπτικών και το αφήγημα του «ουτοπικού ρεαλισμού»

Ενώ ο Τούρκος Πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν συνεχίζει τον σχεδιασμό του για τη μεγάλη Τουρκία και τη «Γαλάζια Πατρίδα», που περιλαμβάνουν την Κύπρο και το φυσικό της αέριο, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, καλή τη πίστει, συνάντησε τον κατοχικό ηγέτη, Μουσταφά Ακιντζί, στις 9 Αυγούστου, θέτοντας επί τάπητος οικονομικής φύσεως ανταλλάγματα, εάν η Τουρκία αποδεχθεί την ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας. Όμως, ο κατοχικός ηγέτης, μετά τη συνάντηση, προέβη σε δηλώσεις, κατόπιν προφανούς συνεννόησης με την Άγκυρα, που εξουδετέρωναν τον «έντιμο συμβιβασμό» του Προέδρου. Είπε, εν ολίγοις, ότι, εάν η Κυπριακή Δημοκρατία συνεχίσει το ενεργειακό της πρόγραμμα και αν δεν γίνει δεκτή η κοινή επιτροπή για το φυσικό αέριο, την οποία θέτει με μορφή πακέτου, όπου εντάσσει την Τύμπου και την Αμμόχωστο, θα συνεχιστούν οι τουρκικές ενεργειακές έρευνες. Οι οποίες έρευνες δεν καλύπτουν μόνον τον βορρά, αλλά και τον νότο.

Η ζώνη ασφαλείας για την επιστροφή προσφύγων, το καθεστώς της Τύμπου, της επιτροπής φυσικού αερίου και της Αμμοχώστου

Η λογική του Προέδρου…

Η πρόταση του Προέδρου έχει τη δική της λογική. Και τι αποδεικνύεται από τουρκικής πλευράς; Ότι δεν υπάρχει καμιά πρόθεση συμβιβασμού. Ταυτοχρόνως, δε, από τη στιγμή που τίθεται στο τραπέζι αντιπρόταση εκ μέρους του Προέδρου, στη βάση κοινής υποεπιτροπής για το φυσικό αέριο, συζητούμε, στην ουσία, επί του τουρκικού εκβιασμού. Διότι, περί αυτού πρόκειται. Περί εκβιασμού και ουχί για τουρκική εισήγηση. Τι μας λέει η Άγκυρα, μέσω Ακιντζί; ΄Η αποδέχεστε την κοινή επιτροπή και την κοινή λήψη αποφάσεων ή προχωρούμε με την ισχύ μας σε ό,τι εμείς θεωρούμε ως δικό μας. Και τι εννοεί η τουρκική πλευρά όταν λέει προχωρούμε; Ότι ο βορράς και οι θάλασσές του είναι δικές τους και ότι θέλουν, επιπροσθέτως, τα δυτικά και νότια τμήματα της κυπριακής ΑΟΖ! Και εμείς, εφόσον οι ηγεσίες μας φρόντισαν να μην έχουμε αποτρεπτική ισχύ, τώρα μας λένε ότι δεν έχουμε άλλη επιλογή. Πρέπει να συζητούμε έχοντας ως βάση τις νέες τουρκικές αξιώσεις, που στόχο έχουν τη νομιμοποίηση της παρανομίας και την προώθηση της αναθεωρητικής πολιτικής της Άγκυρας.

ΑΟΖ.jpg

Ο νεο-απορριπτισμός

Η δική μας πλευρά και δη οι ηγεσίες του ΔΗΣΥ και του ΑΚΕΛ υιοθετούν την πολιτική του νεο-απορριπτισμού, που έρχεται να συγκαλύψει τον ουτοπικό ρεαλισμό της ομοσπονδίας, οι οποίος, για να αποδώσει, θα πρέπει να δεχθούμε τις τουρκικές θέσεις. Ποια είναι η λογική των νεο-απορριπτικών; Αφού διέλυσαν το Δόγμα του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου και αφού αποδυνάμωσαν την Εθνική Φρουρά, προβάλλουν και πρόβαλλαν τον ισχυρισμό ότι τα κονδύλια για την άμυνα είναι πεταμένα λεφτά και υπόσχονταν ότι με την ένταξη στην ΕΕ θα βρεθούν οι διπλωματικοί, νομικοί και οικονομικοί τρόποι δικαιότερης λύσης του Κυπριακού. Όμως, όταν η ΕΕ εξέδωσε την αντιδήλωση της 21ης Σεπτεμβρίου του 2005, στην οποία τονίζεται ότι, για να προχωρήσει η Τουρκία στην ΕΕ, θα πρέπει να αναγνωρίσει την Κυπριακή Δημοκρατία, τι έπραξαν; Δεν την προώθησαν ως βάση λύσης για να διευθετηθεί το Κυπριακό και το θέμα της συνέχειας του κράτους και είπαν, περίπου, κυρίως το ΑΚΕΛ, ότι αυτή η προσέγγιση είναι ουτοπική. Και μαζί με το ΑΚΕΛ συμφώνησαν και ο ΔΗΣΥ και το ΔΗΚΟ, διότι με αυτήν την προσέγγιση θα ήταν δυνατό να ξεφύγουμε από το αφήγημα της ομοσπονδίας, επί της οποίας οικοδομήθηκε το αφήγημα του «ρεαλισμού», που κατέρρευσε ως χάρτινος πύργος στο Κραν Μοντανά. Όσο, δε, για τους λοιπούς κομματικούς μηχανισμούς είναι και αυτοί όμηροι των μικροκομματικών σκοπιμοτήτων.

Τι, λοιπόν, αποδέχθηκε το κομματικό κατεστημένο όταν έθεσε την αντιδήλωση στο ράφι; Έκανε δεκτή την τουρκική θέση ότι η αναγνώριση θα γίνει μετά τη λύση… Και έδωσαν στην Άγκυρα το πρόσχημα να ισχυρίζεται ότι πάμε σε παρθενογένεση, καθότι, την ώρα μηδέν, δηλαδή με την εφαρμογή της λύσης, το ένα συνιστών κράτος θα αναγνωρίσει το άλλο και τα δύο μαζί μια κοινή ομπρέλα, που θα αναγνωρίσει την Τουρκία και αντίστροφα.

Ροκανίζουν την κυριαρχία οι Τούρκοι, και πώς
Η πολιτική πρακτική των συνομιλιών και η αποτυχία
Τι έλεγαν Ντενκτάς και ντε Σότο για τη διαπραγμάτευση

Κυριαρχία, ιθαγένεια και διεθνής προσωπικότητα

Τι μας λένε οι νεο-απορριπτικοί; Ισχυρίζονται ότι δεν μπορούμε να έχουμε ένοπλες δυνάμεις και αποτροπή, ότι δεν κάνει τίποτα η ΕΕ, ότι όλοι είναι υπέρ της Άγκυρας και, άρα, ό,τι θέτουμε στο τραπέζι των συνομιλιών και δεν αρέσει στην άλλη πλευρά, να το αποφεύγουμε, γιατί είναι ουτοπία να περιμένουμε κάτι θετικό. Κάνει ζημιά. Χαλά το καλό κλίμα. Με βάση την πολιτική λογική των νεο-απορριπτικών θα πρέπει να εισηγούμαστε ό,τι δεν ενοχλεί την Άγκυρα και ό,τι θέλει η ίδια, γεγονός που, σταδιακά, όπως συμβαίνει στην πράξη, οδηγούμαστε στην τουρκικών προδιαγραφών λύση. Αυτή είναι η αλήθεια, όπως προκύπτει και από τα συμφωνηθέντα. Απλώς, αισθάνονται ενοχές να το πουν δημόσια!

Ισχυρίζονται, μάλιστα, ότι με τις συγκλίσεις κατοχυρώνεται μία ιθαγένεια, μία διεθνής προσωπικότητα και μία κυριαρχία. Στην πράξη, όμως, άλλα θα συμβούν, γιατί:

  1. Η μία ιθαγένεια τριχοτομείται, αφού θα υπάρχει η μία κοινή που θα διχοτομείται σε δύο εσωτερικές, οι οποίες θα καθορίζουν το δικαίωμα ψήφου. Οι Ελληνοκύπριοι δεν θα έχουν δικαίωμα ψήφου στον βορρά, για να είναι εσαεί το εκεί κρατίδιο τουρκικό.
  2. Η μία κυριαρχία διαιρείται σε δύο. Θα πηγάζει, όπως αναφέρουν τα συμφωνηθέντα, από κοινού, από Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους. Δεν υπάρχει πουθενά η αναφορά σε έναν και ενιαίο λαό, στον οποίο θα ανήκει η μία και ενιαία κυριαρχία, αλλά δίνεται η δυνατότητα για ερμηνεία περί δύο λαών και από κοινού ή και χωριστών κυριαρχιών. Σε αυτά, προστίθεται το κατάλοιπο της εξουσίας. Ενώ αρχικά λέγαμε ότι θα πρέπει να ανήκει στην Κεντρική Κυβέρνηση, τώρα δόθηκε στα κρατίδια. Το κατάλοιπο της εξουσίας είναι αρχή της επικουρικότητας στην ΕΕ, που καθορίζει ότι, όσες εξουσίες δεν ανήκουν στις Βρυξέλλες, ανήκουν στα κυρίαρχα κράτη μέλη. Κατ’ αναλογίαν, στο ελληνοκυπριακό και τουρκοκυπριακό κρατίδιο.
  3. Η μία διεθνής προσωπικότητα θα διχοτομηθεί μαζί με την εκτελεστική εξουσία στη λογική της εκ περιτροπής Προεδρίας ή Πρωθυπουργίας. Μπορεί μεν ο Πρόεδρος να εισηγείται αλλαγή πολιτικού συστήματος, δηλαδή από Προεδρική σε Προεδρευομένη – Κοινοβουλευτική Δημοκρατία, όμως η διχοτομική λογική δεν αλλάζει, για τους ακόλουθους λόγους: Είτε Προεδρική είτε Κοινοβουλευτική Δημοκρατία, στην ΕΕ π.χ., σε επίπεδο Συμβουλίου και δη αρχηγών κρατών και Κυβερνήσεων, ακόμη και αν έχουμε Κοινοβουλευτική Δημοκρατία, δεν θα μας εκπροσωπεί ο Πρόεδρος ως αρχηγός κράτους, αλλά η εκπροσώπηση θα γίνεται εναλλάξ. Μια Ελληνοκύπριος και μια Τουρκοκύπριος Πρωθυπουργός. Όπως, π.χ., συμβαίνει με την Ελλάδα. Δεν την εκπροσωπεί ο Πρόεδρος Παυλόπουλος στο Συμβούλιο Αρχηγών Κρατών και Κυβερνήσεων, αλλά ο εκάστοτε Πρωθυπουργός. Θα υπάρχουν, δε, τομείς όπως το εμπόριο και ο τουρισμός, στους οποίους έχουμε αποδεχθεί ότι η κάθε πλευρά θα δρα μόνη της. Και, ως εκ τούτου, η εκπροσώπηση και οι συμφωνίες θα είναι χωριστές σε διεθνές επίπεδο. Και ας μην ισχυριστεί κάποιος ότι αυτό συμβαίνει και σε άλλες ομοσπονδίες, όπως της Γερμανίας, διότι εκεί είναι μονοεθνικό το κράτος και στηρίζεται στη δημοκρατική αρχή, ένας άνθρωπος μία ψήφος, ενώ στη δική μας περίπτωση, εάν θα έχουμε ενιαίο εκλογικό κατάλογο, κάθε Τούρκος θα έχει πέντε ψήφους, έναντι κάθε μιας δικής μας! Ακόμη και αν ισχυριστεί κάποιος ότι θα είναι ένα το υποκείμενο του διεθνούς δικαίου, στην πράξη θα έχουμε δύο. Και το ένα υποκείμενο θα εκπροσωπείται εναλλάξ από τα δύο ισότιμου καθεστώτος συνιστώντα κρατίδια, τα οποία, με βάση τη χαλαρή ομοσπονδία, θα υπερισχύουν της όποιας Κεντρικής Κυβέρνησης, που θα είναι, ούτως ή άλλως, διχοτομημένη.

Αυτές και πολλές άλλες είναι οι συγκλίσεις και το λεγόμενο κεκτημένο των συνομιλιών ή οι ομοσπονδιακές επιδιώξεις. Και αυτά είναι που δεν θέλουν να ανατρέψουν οι νεο-απορριπτικοί ως βάση λύσης. Ερώτημα: Αυτή είναι λύση ή διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας και αντικατάστασή της από δύο ισότιμα συνιστώντα κράτη;

Εναλλακτικές προτάσεις

Επειδή δεν ανήκουμε σε αυτό το στρατόπεδο, δηλαδή των νεο-απορριπτικών, όπως δεν ανήκουμε στο στρατόπεδο των λοιπών απορριπτικών ή λυσοφοβικών, τονίζουμε τα ακόλουθα: Εάν ο Ακιντζί και η Τουρκία θέλουν κοινή επιτροπή για το φυσικό αέριο και άνοιγμα του λιμανιού της Αμμοχώστου και του αεροδρομίου της Τύμπου, υπάρχουν επιλογές:

  1. Άνοιγμα της Τύμπου και δημιουργία κοινής επιτροπής για το φυσικό αέριο με βάση το Σύνταγμα και τους νόμους της Κυπριακής Δημοκρατίας, η οποία δεν είναι εκλιπούσα, αλλά εν ζωή. Αυτό σημαίνει ότι το FIR ολόκληρο και η λειτουργία της Τύμπου θα είναι υπό τη δικαιοδοσία της Κυπριακής Δημοκρατίας και το όλο ζήτημα θα διευθετηθεί με τη λύση του Κυπριακού και πάλι στη λογική του ενός και μόνου FIR με τη μία και μόνη Κεντρική Αρχή. Το υποκείμενο του διεθνούς δικαίου δεν μπορεί να είναι παρά μόνον ένα και όχι δύο. Αυτό του ενιαίου κράτους της Κυπριακής Δημοκρατίας, κράτους-μέλους της ΕΕ και του ΟΗΕ. Μόνον έτσι υπάρχει μια διεθνής προσωπικότητα.
  2. Επιστροφή του συνόλου της πόλης της Αμμοχώστου με ταυτόχρονο άνοιγμα του λιμανιού υπό την εποπτεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κατόπιν σύμφωνης γνώμης της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η νομική άποψη της Νομικής Υπηρεσίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου καθορίζει ρητώς ότι η μόνη αρμόδια Αρχή στην Κύπρο για να ανοίγει και να κλείνει τις πύλες εισόδου και εξόδου είναι αυτή της Κυπριακής Δημοκρατίας. Προσθέτει, δε, ότι, εάν οτιδήποτε άλλο συμβεί, οδηγεί σε υπόσκαψη της κυριαρχίας της Κυπριακής Δημοκρατίας.
  3. Έναρξη αποχώρησης τουρκικών στρατευμάτων. Αφού οι Τούρκοι θέλουν λύση, γιατί έχουν τον Αττίλα στην Κύπρο αστακό και βρίσκονται σε επιθετική διάταξη; Πού είναι η καλή πρόθεση; Στην ουσία, δεν έχουν πρόθεση να συνομιλούν, αλλά να επιβάλλουν με την ισχύ τους τη λύση που θέλουν.

Οι νεο-απορριπτικοί ενδεχομένως να θεωρούν τις ανωτέρω εισηγήσεις ως ουτοπικές, γιατί φοβούνται μην αποκαλυφθούν οι τουρκικές κακές προθέσεις και καταρρεύσει το περί ρεαλισμού δήθεν δικό τους αφήγημα. Κάποτε, μάλιστα, ισχυρίζονταν ότι δεν θα πρέπει να τίθεται επί τάπητος η θέση περί της πλήρους αποχώρησης των τουρκικών στρατευμάτων και των εποίκων. Τώρα, όμως, και πολύ ορθώς, γίνεται σημαία, που ελπίζουμε να μην υποσταλεί στον βωμό του δήθεν ρεαλισμού. Αφορμής, μάλιστα, δοθείσης, τονίζουμε τα ακόλουθα: Εφόσον οι νεο-απορριπτικοί είναι ρεαλιστές και εφόσον κυβερνούν από το 1974, γιατί δεν βρήκαν λύση; Τι σόι ρεαλισμός είναι αυτός; Ισχυρίζονταν, μάλιστα, ότι η λογική του Μακαρίου περί μακροχρόνιου ήταν λανθασμένη. Ερώτημα νέο, ουσιώδες: Καλά, τα 45 χρόνια δικής τους πολιτικής, χωρίς λύση, τι είναι; Δεν είναι και μακροχρόνια και αποτυχημένη πολιτική; Και πώς ενεργούν τώρα; Για να αυτοδικαιωθούν, βαφτίζουν τις προηγούμενες τουρκικές θέσεις ως δικές μας και τις πλασάρουν στον κόσμο ως έσχατη υποχώρηση μέχρι την επόμενη. Και όλο και διολισθαίνουν προς τις τουρκικές θέσεις. Και, όμως, οι Τούρκοι ζητούν περισσότερα. Κλασικό παράδειγμα για τα ανωτέρω είναι τα όσα είχε πει στον γράφοντα το 1999 στην Κωνσταντινούπολη ο Ραούφ Ντενκτάς. «Μα, γιατί με κατηγορείτε -διερωτήθηκε-, ότι είμαι αδιάλλακτος και τα θέλω όλα; Αφού με τον Γιώργο Βασιλείου, όταν πηγαίναμε συνομιλίες, μόλις καθόμασταν στο τραπέζι, άρχιζε να μου δίνει. Εγώ τι έπρεπε να κάνω; Αφού έδινε, εγώ ζητούσα κι άλλα… Αν δεν ζητούσα, πώς θα συνεχιζόταν η διαπραγμάτευση; Γιατί φταίω εγώ;». Το σκηνικό αυτό συνεχίστηκε και με τον Γ. Κληρίδη. Όπως μου είχε αναφέρει ο Άλβαρο ντε Σότο, το 2005, στις Βρυξέλλες, ενώπιον, μάλιστα, Κυπρίων διπλωματών, για το θέμα των εποίκων, σε μιαν από τις συναντήσεις, ο Κληρίδης είχε αποδεχθεί, χωρίς να αρχίσει καν η συζήτηση, τη νομιμοποίηση 45 χιλιάδων και ο Ντενκτάς είπε: Ωραία, Γλαύκο, πάμε να δούμε πώς θα διευθετηθεί συνολικά το ζήτημα. Πώς, δηλαδή, θα έβρισκαν φόρμουλα για να παραμείνουν σχεδόν όλοι ή όσο περισσότεροι ήταν δυνατό να μείνουν εκ των εποίκων. Αργότερα, η μαρτυρία αυτή κατεγράφη από τον Χάνεϊ στο βιβλίο του.

Το τελικό «S»

Το ίδιο γίνεται και σήμερα. Μόλις πραγματοποιήθηκε η συνάντηση της 9ης Αυγούστου, σπεύσαμε να υποσχεθούμε κατάθεση άτυπου εγγράφου για την υποεπιτροπή του φυσικού αερίου. Ας προσέξουμε, διότι οι Τούρκοι θέλουν να χρησιμοποιούν τις συνομιλίες, για να ροκανίζουν την κυριαρχία μας και να εμπεδώνουν τη λογική του «acknowledgement» και των συγκλίσεων. Της εν δυνάμει λύσης, όπως τη διατύπωσε ο μακαρίτης Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ από το 1997. Ότι, δηλαδή, εφόσον συμφωνήθηκε η ομοσπονδία, ο βορράς θα είναι εσαεί τουρκικός και ότι τα ΜΟΕ και κάθε γύρος συνομιλιών θα πρέπει να καταλήγουν στην αποδοχή της ύπαρξης μιας οντότητας στον βορρά, που με τη διευθέτηση του προβλήματος θα αποτελέσει το ένα από τα δύο τμήματα του νέου συνεταιρισμού. Όταν μάλιστα είχε έρθει στην Κύπρο τον Μάιο του 1997, στις δηλώσεις του στο αεροδρόμιο Λάρνακας αναφέρθηκε σε “peoples of Cyprus”. Το τελικό “s” χρησιμοποιείται στα νομικά, όταν θέλει κάποιος να αναφερθεί ρητώς στη νομική έννοια του λαού. Δηλαδή, στη δική μας περίπτωση των «λαών». Όταν τότε η εφημερίδα «Δειλινή» είχε κυκλοφορήσει με τίτλο ότι ο Χόλμπρουκ αναφέρθηκε σε «δύο λαούς», έπεσαν λυτοί και δεμένοι πάνω μας και δη στον γράφοντα για να απολογηθεί και άρχισαν οι απειλές για διαψεύσεις. Όταν, όμως, ζητήθηκε το επίσημο κείμενο από την αμερικανική πρεσβεία και αποδείχθηκε ότι ο Χόλμπρουκ είχε αναφερθεί σε «δύο λαούς», ούτε συγγνώμη ζήτησε το κομματικό κατεστημένο και οι νομομαθείς που πλαισίωναν τον Πρόεδρο Κληρίδη, αλλά ούτε καν διάβημα διαμαρτυρίας έγινε…

Γ’ Βιέννη και Αμμόχωστος

Αυτή είναι η συνεχής πορεία των συνομιλιών, με την Τουρκία να κερδίζει διά της ισχύος της και τους ημετέρους να απορρίπτουν οτιδήποτε δεν τη βολεύει. Και ο Ερντογάν, από την πλευρά του, συνεχίζει τους εξοπλισμούς. Έως το 2023 υπολογίζει να αυξήσει τις εξαγωγές του από την πολεμική βιομηχανία και ώς το 2053 η Τουρκία επιδιώκει να είναι στρατιωτικώς αυτάρκης από τις δικές της παραγωγές. Επί του παρόντος, ετοιμάζεται να εισβάλει στη Συρία και, αν δεν το έπραξε ακόμη, είναι γιατί οι ΗΠΑ υποσχέθηκαν να δημιουργήσουν ζώνη ασφαλείας, χωρίς ακόμη να καθορίσουν πώς αυτή θα εφαρμοστεί. Οι Τούρκοι, πάντως, ισχυρίζονται ότι η ζώνη αυτή θα δημιουργηθεί για την ασφαλή επιστροφή προσφύγων. Εμείς συμφωνούμε για την επιστροφή των προσφύγων. Το ερώτημα είναι άλλο: Γιατί η δική μας ηγεσία δεν επικαλείται την τουρκική αξίωση για το ανθρωπιστικό θέμα των προσφύγων της Συρίας, για να ζητήσει ζώνη ασφαλείας από τον ΟΗΕ για τους δικούς μας πρόσφυγες, επί τη βάσει της Γ’ Βιέννης, για την περίπτωση της Καρπασίας ή για τους Αμμοχωστιανούς ως ΜΕΟ, ως πρόταξη και απόδειξη καλής θελήσεως από μέρους της Τουρκίας; Μα τι λέμε, τώρα; Σύμφωνα με τους νεο-απορριπτικούς, αυτά είναι «ουτοπικά». Δεν τα δέχεται η Τουρκία. Και τι είναι, τελικά, ρεαλισμός; Μήπως είναι η σταδιακή αποδοχή της χωριστής οντότητας στον βορρά, η οποία με τη λύση θα μετεξελιχθεί από το υφιστάμενο παράνομο ψευδοκράτος σε αναγνωρισμένο ισότιμο συνιστών κράτος των ελεύθερων σήμερα περιοχών της εκλιπούσας Κυπριακής Δημοκρατίας; Θα έχουμε, δηλαδή, τη νομιμοποίηση μιας άλλης μορφής διχοτόμησης, στην οποία οι Τούρκοι θα ελέγχουν τον βορρά και θα συγκυβερνούν στον νότο! Και μη χειρότερα…