Άμεσα στη Βουλή το θέμα των αυτοκτονιών

Άμεσα παραπέμπεται στη Βουλή των Αντιπροσώπων το θέμα των αυτοκτονιών και της αυτοκαταστροφικής συμπεριφοράς, το οποίο ανέδειξε στο πρωτοσέλιδό της τής περασμένης Κυριακής η «Σημερινή».

Όπως ανέφερε στην εφημερίδα μας ο βουλευτής του Κινήματος «Αλληλεγγύη», Μιχάλης Γιωργάλλας, το Κίνημα θα εγγράψει το θέμα, αυτεπαγγέλτως, προς άμεση συζήτηση, στην Επιτροπή Υγείας της Βουλής εντός των αμέσως προσεχών ημερών, ώστε και η Εκτελεστική Εξουσία να αντικρίσει, μέσα από μια περισσότερο επείγουσα και υπεύθυνη προσέγγιση το ζήτημα, που τείνει να αναδειχθεί σ’ ένα από τα σημαντικότερα, πλην, όμως, αποσιωπημένα προβλήματα της κυπριακής κοινωνίας.

Την αναγκαιότητα να θεσμοθετηθεί άμεσα εθνική στρατηγική για την αντιμετώπιση του προβλήματος των αυτοκαταστροφικών συμπεριφορών υπογραμμίζουν τα κόμματα, τα οποία κινητοποιούνται δραστικά μετά το αποκαλυπτικό πρωτοσέλιδο της «Σ»

«Επιβάλλεται να ρυθμιστεί άμεσα το ζήτημα», τόνισε ο κ. Γιωργάλλας, προσθέτοντας πως συνιστά μιαν «αδιανόητη έλλειψη» εκ μέρους της κυπριακής Πολιτείας η μη ύπαρξη θεσμοθετημένης εθνικής στρατηγικής, κάτι που υποδεικνύεται, προς όλα τα κράτη, από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας ήδη από τη δεκαετία του 1990.

Ήδη, την περασμένη Παρασκευή, ο βουλευτής του Κινήματος Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών, Γιώργος Περδίκης, υπέβαλε κοινοβουλευτική ερώτηση στη Βουλή των Αντιπροσώπων, ζητώντας από τον Υπουργό Υγείας, Κωνσταντίνο Ιωάννου, να ενημερώσει τη Βουλή τόσο για το μέγεθος του προβλήματος, όσο και για τα μέτρα που λαμβάνονται για την καταπολέμησή του.

«Παρακαλώ τον αρμόδιο Υπουργό να αποστείλει στη Βουλή των Αντιπροσώπων αναλυτικό κατάλογο, ανά ηλικιακή ομάδα, με τον αριθμό των ατόμων που προέβησαν σε απόπειρα αυτοχειρίας την περίοδο 2014-2019, καθώς επίσης και τον αριθμό των θανάτων, λόγω αυτοχειρίας, τα τελευταία πέντε χρόνια, ανά έτος. Παρακαλώ τον αρμόδιο Υπουργό να πληροφορήσει τη Βουλή των Αντιπροσώπων ποια είναι τα μέτρα που λαμβάνονται για τη στήριξη των ατόμων αυτών και εάν έχει ετοιμαστεί κάποιο σχετικό στρατηγικό σχέδιο δράσης σε συνεργασία και με άλλες αρμόδιες υπηρεσίες».

Να υπομνηστεί ότι ανάλογη ερώτηση είχε υποβάλει ο κ. Περδίκης και το 2015, ζητώντας από τον τότε Υπουργό Υγείας, Γιώργο Παμπορίδη, να προβεί σε αναλυτική ενημέρωση της Βουλής αναφορικά με τα περιστατικά αυτοχειρίας στην Κύπρο για την περίοδο 2009-2013 και τα μέτρα στήριξης που παρέχει η Πολιτεία σε άτομα που επιχειρούν αυτοχειρία.

Ενημέρωση η οποία κατέδειξε, επισήμως, για πρώτη φορά, το μέγεθος και τις διαστάσεις του προβλήματος, υπό το φως, ακριβώς, της απουσίας θεσμοθετημένης εθνικής στρατηγικής για την αντιμετώπισή του.

Η Βουλή ζητά ενημέρωση από το Υπουργείο Υγείας για το μέγεθος του προβλήματος, καθώς και για τα μέτρα πρόληψης και στήριξης των ευάλωτων ατόμων

Ενεργοποιούνται τα κόμματα

Την αναγκαιότητα να ληφθούν το συντομότερο δυνατόν μέτρα προς αντιμετώπιση του προβλήματος των αυτοκτονιών επισημαίνουν και τα υπόλοιπα κόμματα, χαρακτηρίζοντας τη θεσμοθέτηση εθνικής στρατηγικής και τη δημιουργία αποτελεσματικών μηχανισμών πρόληψης επιβεβλημένη.

Σε δήλωσή του στην εφημερίδα μας ο εκπρόσωπος Τύπου του ΔΗΣΥ, Δημήτρης Δημητρίου, επισήμανε ότι είναι «επάναγκες να καταρτίσουμε, ως κυπριακή Πολιτεία, εθνική στρατηγική πρόληψης, όπως άλλωστε υποδεικνύουν οι κατευθυντήριες γραμμές του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, αλλά και της Ε.Ε. Όπως εμφαίνεται και από τις πιο πρόσφατες έρευνες και στατιστικές, οι αυτοκτονίες, όπως και οι απόπειρες αυτοκτονιών έχουν πολλαπλασιαστεί την τελευταία δεκαετία στην Κύπρο, γεγονός που πρέπει να μας προβληματίσει και να μας κινητοποιήσει ενεργότερα».

«Ως πολιτικά κόμματα δεν είμαστε, βέβαια, ειδικοί, ώστε να διακριβώσουμε τους λόγους για τους οποίους παρατηρείται αυτή η δραματική αύξηση του προβλήματος, ωστόσο, οφείλουμε, ως Πολιτεία, οργανωμένα και συντεταγμένα, να διαμορφώσουμε ένα στιβαρότερο και αποτελεσματικότερο θεσμικό δίχτυ προστασίας για τους συνανθρώπους μας που χρήζουν στήριξης και βοήθειας», κατέληξε.

Αναγκαία η πρόληψη

Σε δήλωσή της στη «Σ» η εκπρόσωπος Τύπου της ΕΔΕΚ, Μαρία Παναγιώτου, επισήμανε ότι τα καταγραφέντα ποσοτικά δεδομένα παρουσιάζουν μιαν ανησυχητική αυξητική πορεία ως προς τις αυτοκαταστροφικές τάσεις και τον βαθμό που αυτές έχουν επηρεαστεί από την οικονομική κρίση, αλλά και την εδώ και χρόνια απουσία εθνικής στρατηγικής αντιμετώπισης και πρόληψης του φαινομένου.

Ως εκ τούτου, τόνισε, «ο καταρτισμός εθνικής στρατηγικής γύρω από το θέμα αυτό και η διαμόρφωση ειδικών και σύγχρονων χώρων που θα μπορούν να φιλοξενούν τα άτομα που χρειάζονται στήριξη είναι επιβεβλημένος και απαραίτητος».

Από την πλευρά μας, ως ΕΔΕΚ, πρόσθεσε, «εκτιμούμε πως η πρόληψη τέτοιων φαινομένων θα επιτευχθεί με την: Α) Υιοθέτηση του θεσμού του Κοινωνικού Λειτουργού της Γειτονιάς. Αυτό θα εξασφαλίσει την έγκαιρη ενημέρωση των αρμόδιων υπηρεσιών γι’ αυτές τις περιπτώσεις και κυρίως για εκείνες που χρήζουν άμεσης αντιμετώπισης. Β) Ανάπτυξη στεγαστικής πολιτικής για να καλυφθούν οι επείγουσες στεγαστικές ανάγκες αστέγων ή οικογενειών που δυσπραγούν. Γ) Θωράκιση των πολιτών που είναι εκτεθειμένοι στις ατασθαλίες και αυθαιρεσίες των τραπεζών, γεγονός που επιτάσσει τον εκσυγχρονισμό της νομοθεσίας για τις εκποιήσεις με απώτερο στόχο την προστασία των πολιτών. Δ) Ουσιαστική και πραγματική κοινωνική προστασία των πολιτών που προέρχονται από τις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού από την Πολιτεία».

Επιτακτική ανάγκη εκπόνησης σχεδιασμού

Η δραματική αύξηση των θανάτων από αυτοκτονίες δημιουργεί εύλογες ανησυχίες τόσο για τους λόγους έξαρσης του φαινομένου, όσο και για την αποτελεσματική λειτουργία των κρατικών υπηρεσιών. Η περίοδος, δε, της έξαρσης της οικονομικής κρίσης, που κουρεύτηκαν οι καταθέσεις, που κλάπηκαν τα αξιόγραφα και γενικότερα που εφαρμόστηκαν τα μέτρα λιτότητας, συνέβαλε δραματικά, επισήμανε στην εφημερίδα μας ο εκπρόσωπος Τύπου του ΕΛΑΜ, Γεάδης Γεάδη, για να προσθέσει:

«Ο σχεδιασμός ενός κρατικού σχεδίου πρόληψης και αντιμετώπισης των αυτοκτονιών, καθώς και η ανάπτυξη προγραμμάτων που θα περιλαμβάνουν οργανωμένες δράσεις για ενεργοποίηση της κοινής γνώμης και ενημέρωση για ευαισθητοποίηση του κοινού, αποτελεί επιτακτική ανάγκη. Ο σχεδιασμός του πρέπει να ανατεθεί σε διαθεματική ομάδα διακεκριμένων επιστημόνων, ενώ, για να μπορέσει να εφαρμοστεί επιτυχώς, θα πρέπει να υπάρχει συνεργασία των αρμόδιων υπηρεσιών των Υπουργείων Υγείας, Παιδείας και Εργασίας, επενδύοντας στη σωστή εκπαίδευση των κοινωνικών λειτουργών, δασκάλων, καθηγητών, αστυνομικών και των νοσηλευτών. Θα πρέπει να περιλαμβάνει δράσεις που στοχεύουν στην πρωτογενή, δευτερογενή και τριτογενή πρόληψη, αφού οι αυτοκτονίες αποτελούν ένα πολυδιάστατο πρόβλημα με ψυχοκοινωνικές προεκτάσεις που απορρέουν από ένα συνονθύλευμα ενδογενών (ψυχολογικών) και εξωγενών παραγόντων (κοινωνία, οικονομία, πολιτισμός)».

Οι δράσεις αυτές, σημείωσε περαιτέρω, «μπορούν να αναπτυχθούν και στο σχολικό περιβάλλον για εντοπισμό των μαθητών που είναι ευάλωτοι σε τέτοιες συμπεριφορές. Πέραν τούτου, όμως», εξήγησε, «τα σχολεία πρέπει να επεκταθούν σε πρακτικές ενίσχυσης της αυτοεκτίμησης των παιδιών και σε μεθόδους αντιμετώπισης κρίσεων, λειτουργώντας ανασταλτικά και ως ανάχωμα, στην ιδιαίτερα ευαίσθητη εφηβική ηλικία. Δυστυχώς, σήμερα, δεν υπάρχουν τέτοιες δομές, πέραν της εκπαιδευτικής αξιολόγησης, η οποία δεν συνοδεύεται καν από παρέμβαση».

Επιπροσθέτως, πρέπει να υπάρχουν κρατικά κέντρα ή δομές υποστήριξης σε κοινότητες και δήμους όπου θα παρέχουν ψυχολογική υποστήριξη, ενώ εξίσου σημαντικό είναι μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας του ασθενούς να υπάρχει επαναξιολόγηση και επικοινωνία.

Το κράτος δεν είναι άμοιρο ευθυνών για την αυξητική τάση που παρουσιάζουν τα περιστατικά αυτοκτονίας στην Κύπρο. Δυστυχώς, ελλείπει το κοινωνικό πρόσωπο, κυρίως λόγω της απροθυμίας του κράτους να επενδύσει σε μεθόδους ψυχικής, κοινωνικής και οικονομικής υποστήριξης των πολιτών του», κατέληξε ο κ. Γεάδης.