Ώρα αποφάσεων, χωρίς στεγανά και ιδεοληψίες

Παγίδα, που δύναται να εγκλωβίσει τη Λευκωσία σε μια διαδικασία “μπρος κρημνός και πίσω ρέμα”, αποτελεί το νέο τουρκικό - ελεγχόμενου ρίσκου - τετελεσμένο με το παραλιακό μέτωπο της περίκλειστης Αμμοχώστου.

Αν και αναμενόμενη κίνηση, εντούτοις από τις τοποθετήσεις αρμοδίων στη δημόσια σφαίρα, συνάγεται ότι οι αντιδράσεις κινούνται στην πεπατημένη και η σε βάθος ανάλυση των συνεπειών του “κόλπο γκρόσο” του Ερντογάν, δεν δείχνει να είναι στα υπ’ όψιν.

Η χρονική συγκυρία των τουρκικών ανακοινώσεων έχει προφανώς απευθείας σύνδεση με τις σημερινές (και ίσως την ερχόμενη Κυριακή) πολιτικές διαδικασίες στην τ/κ κοινότητα και την απόφαση στήριξης - προώθησης Ερσίν Τατάρ, ωστόσο αυτό είναι μόνο η μία πλευρά του νομίσματος. Η άλλη πλευρά θέλει τη χρονική συγκυρία να είναι πολύ καλά μελετημένη, στον απόηχο της νέας ευρωπαϊκής παράστασης κατευνασμού της τουρκικής βουλιμίας και ενόψει της επί θύραις, όλοι λένε, νέας πρωτοβουλίας Γκουτέρες για αναζωογόνηση της διαδικασίας των διαπραγματεύσεων για λύση του Κυπριακού. Μ’ αυτά και μ’ αυτά, τα απόνερα του ανοίγματος μέρους του παραλιακού μετώπου των Βαρωσίων ανεβάζουν τον πήχη σε ό,τι αφορά την πολιτική ικανότητα και διορατικότητα του πολιτικού προσωπικού στη Λευκωσία και κυρίως επαναφέρουν την ανάγκη αλλαγής κατεύθυνσης, στρατηγικής και τακτικής, αν ο πραγματικός σκοπός είναι να αποφευχθούν game changing εξελίξεις.

Ξεγυμνώνοντας το… κόλπο

Κρατούμενο ένα. Προεδρία και κόμματα καθηκόντως στην ομόφωνη καταδίκη του Εθνικού Συμβουλίου έστειλαν μήνυμα για ετοιμότητα εμπλοκής σε υγιείς συνομιλίες επίλυσης του Κυπριακού. Αυτό ήταν το αναμενόμενο. Το ζητούμενο όμως είναι τι θεωρεί κάποιος υγιείς συνομιλίες και κατάλληλο κλίμα.

Ακροβατώντας μεταξύ της ανάγκης για πολιτικές λύσεις και της αποφυγής να χρεωθεί ευθύνη για μη επανέναρξη των συνομιλιών, η Κυπριακή Δημοκρατία καλείται, διά της βίας πλέον, να ανεβάσει επίπεδο πολιτικής και τακτικής, ώστε να μη μετρά απλώς ζημιές. Η λογική που οικοδομεί η Τουρκία θέλει την ε/κ πλευρά να διαπραγματεύεται την επαύριον με την αντίστοιχη τ/κ, με στόχο να κερδίσει τα αυτονόητα. Δηλαδή την Αμμόχωστο. Το πλεονέκτημα του “για πρώτη φορά κατατεθέντος χάρτου από την άλλη πλευρά”, που συχνά - πυκνά (δικαίως) επικαλείτο ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, έχει ήδη πεταχτεί στον κάλαθο των αχρήστων. Ως εκ τούτου η Λευκωσία πρέπει πάση θυσία, ενόψει των διεργασιών που θα «τρέξουν» αμέσως μετά την πολιτική διαδικασία στα κατεχόμενα, να κάνει ξεκάθαρο ότι διαπραγματεύσεις χωρίς επαναφορά της ισχύος του κατατεθέντος χάρτη ΔΕΝ υπάρχουν. Και πρέπει αυτό να αποτελεί a priori κίνηση - προϋπόθεση, έστω και αν ελλοχεύει ο κίνδυνος γνωστοί κύκλοι εντός και εκτός να “χρεώσουν” πάλι στην ε/κ πλευρά αναποφασιστικότητα και επίκληση προϋποθέσεων. Αυτό δεν είναι και δεν πρέπει να είναι απλώς προϋπόθεση, αλλά “take it or leave it” όρος. Αλλιώς η όποια νέα διαδικασία θα μοιάζει με συζήτηση για την επιλογή τρόπου θανάτου. Αν θα μας πυροβολήσουν ή θα μας κρεμάσουν.

Επίδειξη ηγεσίας και… φιλτράρισμα

Αν όχι τώρα, πότε; Αν δεν αλλάξουμε τώρα στρατηγική προσέγγιση των εξελίξεων, γιατί συζητάμε; Η ανάγκη προσαρμογής στα νέα δεδομένα, τα οποία κινεί ή/και οικοδομεί βιαίως και αδιακρίτως η Τουρκία, είναι εκ των ων ουκ άνευ. «Θα βρεθούμε ενώπιον πολύ σοβαρών διλημμάτων και θα πρέπει όλοι να πάρουν αποφάσεις, όχι εκ του μακρόθεν αλλά με εμπλοκή και υπευθυνότητα», έλεγε στη «Σημερινή» διπλωματική πηγή, που δεν έκρυψε την ανησυχία της για τα όσα έρχονται αμέσως μετά τις παράνομες διαδικασίες στα κατεχόμενα.

Πλέον, ως έχουν τα πράγματα και με τη διεθνή κοινότητα να έχει στραμμένο το βλέμμα της στην περιοχή, είναι δεδομένο ότι η Κυπριακή Δημοκρατία θα κληθεί να θέσει τον δάκτυλον εις τον τύπον των ήλων. Και σε αυτήν τη συγκυρία θα φανεί το επίπεδο ηγεσίας, πολιτειακής και πολιτικής. Τα τετελεσμένα είναι πλέον γεγονός και όχι απειλές. Η Τουρκία, δυστυχώς, αφέθηκε να χαράξει τις γραμμές του γηπέδου. Εκεί θα παίξει μπάλα ο Κυπριακός Ελληνισμός και δεν σηκώνει άλλη ήττα. Θα είναι μια για πάντα καταδικαστική.

Γιατί είναι ελεγχόμενο ρίσκο;

Η Τουρκία δεν παίζει. Δεν σπεύδει και σίγουρα είναι καλά μελετημένη. Ό,τι και να λέμε ως θύματα, πάντα επιχειρεί να ενδύσει με μανδύα νομιμοφάνειας την όποια κίνησή της. Το αφήγημά της ότι η απόφαση για το παραλιακό μέτωπο “δεν έρχεται σε σύγκρουση με τα ψηφίσματα και αποφάσεις” - έστω και αν είναι ψευδές - δύσκολα καταρρίπτεται. Παρά ταύτα εξυπηρετεί πλήρως την τουρκική θεώρηση, καθότι στέλνει και ένα μήνυμα ότι “αν δεν συναινέσετε στα όσα ζητώ ως περιεχόμενο λύσης του Κυπριακού, η Αμμόχωστός σας είναι παρελθόν”. Είναι εν άλλοις λόγοις το πρώτο βήμα ενός πλάνου, που όσο προχωρεί, τόσο θα πονά την ε/κ πλευρά. Πώς το σταματάς; Η Τουρκία θεωρεί ότι θα προκαλέσει τη γνωστή οσφυοκαμψία στην πολιτική ηγεσία της Λευκωσίας, που δείχνει να αρκείται στο “μη χείρον βέλτιστον”. Είναι λοιπόν στα χέρια ή καλύτερα στα μυαλά της Προεδρίας και της λοιπής ηγεσίας να εκπλήξουν για μια φορά το τουρκικό θηρίο και να του παραβγούν με αποφάσεις που ουδέποτε ανέμενε.