Μπροστά στον κίνδυνο αποσταθεροποίησης η χώρα

Ενώπιον μιας μακράς και επικίνδυνης πολιτικοοικονομικής αποσταθεροποίησης βρίσκεται η Κύπρος, μετά την ιστορική καταψήφιση του Προϋπολογισμού για το 2021. Το Κράτος βρίσκεται στον βούρκο της κατάντιας και της ισοπέδωσης, με μια Κυβέρνηση της διαφθοράς και της διαπλοκής, και μιαν αντιπολίτευση του ετσιθελισμού, της μικροπολιτικής και της ανευθυνότητας.

Και ενώ οι Οίκοι αξιολόγησης παρακολουθούν τη νέα πρωτόγνωρη κρίση που προέκυψε στην Κύπρο, καθώς η χρονική παράταση αυτής της κατάστασης θα δημιουργήσει δυνητικές επιπτώσεις, Κυβέρνηση και αντιπολιτευόμενα κόμματα -πλην του ΔΗΚΟ- βρίσκονται σε εντατικές διαπραγματεύσεις, ώστε να καταρτιστεί ο νέος Προϋπολογισμός και να εξασφαλιστεί η πλειοψηφία για έγκρισή του.

Στόχος του Υπουργείου Οικονομικών είναι η κατάθεση του νέου Προϋπολογισμού στη Βουλή εντός Ιανουαρίου και η έγκρισή του το συντομότερο δυνατόν, ούτως ώστε να αποφευχθεί η έγκριση δωδεκατημορίου για τον Φεβρουάριο.

Tην ίδια στιγμή, η καλπάζουσα ύφεση της θεσμικής κρίσης κλονίζει περαιτέρω την Κύπρο. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, όπως συγκλίνουν όλες οι δημοσιογραφικές πληροφορίες, μετά την καταψήφιση του Προϋπολογισμού, έδωσε την εντολή για προσφυγή στο Ανώτατο Δικαστήριο και την παύση του Γενικού Ελεγκτή. Το Προεδρικό εδώ και αρκετές μέρες συλλέγει υλικό, που, κατά τα λεγόμενά του, όχι μόνο δείχνει ανάρμοστη συμπεριφορά, αλλά προκύπτουν και πιθανές ποινικές ευθύνες σε συγκεκριμένη υπόθεση.

Η δέσμη προτάσεων της ΕΔΕΚ

Την Παρασκευή ο Πρόεδρος της ΕΔΕΚ Μαρίνος Σιζόπουλος παρέδωσε δέσμη προτάσεων στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Νίκο Αναστασιάδη, που αν γίνουν αποδεκτές και συμπεριληφθούν στον νέο Προϋπολογισμό, θα τον υπερψηφίσει στο επόμενο στάδιο. Η επιδίωξη της ΕΔΕΚ κινείται σε μια πιο ανθρωπιστική και κοινωνική προσέγγιση, και επικεντρώνεται σε τέσσερεις βασικούς άξονες:
1. Προστασία των πολιτών σε σχέση με τις εκποιήσεις.
2. Αναβάθμιση του επιπέδου προσφερόμενης περίθαλψης σε επίπεδο ΓεΣΥ.
3. Μέτρα στήριξης των κατοίκων σε αγροτικές, ορεινές περιοχές και προσφυγικούς συνοικισμούς.
4. Κοινωνικές πολιτικές, όπως για παράδειγμα η κατώτατη σύνταξη, ο κατώτατος μισθός, η σταδιακή κατάργηση του 12% για άτομα που βγαίνουν σε πρόωρη σύνταξη στα 63 και η επιδότηση-φύλαξη παιδιών εργαζόμενων μητέρων σε βρεφονηπιακούς σταθμούς.

Η Κυβέρνηση, πάντως, παρουσιάζεται πρόθυμη να υιοθετήσει αιτήματα της ΕΔΕΚ, ξεκαθαρίζοντας, όμως, ότι οι όποιες αναπροσαρμογές στον κρατικό προϋπολογισμό δεν θα οδηγήσουν σε εκτροπή των δημόσιων οικονομικών.

Αύριο Δευτέρα, ο Μαρίνος Σιζόπουλος θα πραγματοποιήσει συναντήσεις με τους Υπουργούς Οικονομικών, Εσωτερικών, Άμυνας, Εργασίας, καθότι αρκετά από τα αιτήματά του προϋποθέτουν θεσμικές αλλαγές.

Στον Αναστασιάδη πάει την Τρίτη και ο Λιλλήκας

Την ερχόμενη Τρίτη, στο Προεδρικό θα βρεθεί και ο Πρόεδρος της Συμμαχίας Πολιτών, Γιώργος Λιλλήκας. Ως γνωστόν, η Συμμαχία Πολιτών κατέθεσε Πρόταση Νόμου για τη νομοθετική ρύθμιση εθνικού κατώτατου μισθού στα 1100 ευρώ, όσος είναι ο κατώτατος μισθός στον δημόσιο τομέα. Αναμένεται, λοιπόν, να ζητήσει από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας την εφαρμογή κατώτατου μισθού από την 1.1.2022 και εφαρμογή κατώτατης σύνταξης. Αιτήματα που θα απαιτήσει να ενταχθούν στον νέο Προϋπολογισμό, με διάταγμα.

Βλέπει όλους ο Αβέρωφ, παραμερίζει ΔΗΚΟ…

Μετά από αίτημα του Προέδρου του ΔΗΣΥ, Αβέρωφ Νεοφύτου, την Παρασκευή συναντήθηκε με τον Γενικό Γραμματέα του ΑΚΕΛ Άντρο Κυπριανού. Μία συνάντηση που σκοπό είχε να πέσουν οι τόνοι και να υποχωρήσει η τοξικότητα των τελευταίων ημερών, ώστε τα υπόλοιπα κόμματα -πλην του ΔΗΚΟ- να λάβουν τις αποφάσεις τους με «καθαρή σκέψη» όταν και εφόσον κατατεθεί στη Βουλή ο νέος Προϋπολογισμός προς ψήφιση.

Αυτήν την εβδομάδα ο Αβέρωφ Νεοφύτου θα πραγματοποιήσει συναντήσεις και με τους υπόλοιπους αρχηγούς κομμάτων - πλην του ΔΗΚΟ. Παρομοίως θα πράξει και ο Υπουργός Οικονομικών, Κωνσταντίνος Πετρίδης, με στόχο να επιτευχθούν συγκλίσεις και να συμπεριληφθούν αιτήματα στον καταρτισμό του Προϋπολογισμού.

Παρακολουθούν οι Οίκοι

Οι Οίκοι αξιολόγησης παρακολουθούν την κρίση που προέκυψε στην Κύπρο μετά την αρνητική ετυμηγορία της πλειοψηφίας της Βουλής επί του Προϋπολογισμού. Όπως εξηγούσαν στη «Σ» οικονομολόγοι, οι Οίκοι αξιολόγησης ίσως δώσουν κάποια πίστωση χρόνου μέχρι να γίνουν οι διαβουλεύσεις προς άρση του αδιεξόδου, όμως σίγουρα, αυτή η πίστωση δεν θα είναι μεγάλης χρονικής διάρκειας.

Ήδη ο Οίκος αξιολόγησης DBRS Morningstar δήλωσε την Παρασκευή ότι θα συνεχίσει να παρακολουθεί την κατάσταση, τονίζοντας τις δυνητικές επιπτώσεις, τόσο στην ικανότητα της Κυβέρνησης να λειτουργεί, όσο και στην οικονομία αν η όλη κατάσταση παραταθεί χρονικά. Όπως εξήγησε στο Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων ο Χαβιέρ Ρουιγιέ, Αντιπρόεδρος του καναδικού Οίκου αξιολόγησης, η σημασία του κρατικού Προϋπολογισμού αποτελεί εργαλείο προώθησης της ανάκαμψης της οικονομίας από την πανδημία του κορωνοϊού, όπως ισχύει και σε όλες τις χώρες της ΕΕ. Σε ερώτηση αν θα υπάρξει επίπτωση στην αξιολόγηση που έχει αναθέσει ο Οίκος στην πιστοληπτική ικανότητα της Κύπρου, ο κ. Ρουιγιέ εκτίμησε πως η καταψήφιση του Προϋπολογισμού δεν θα επιφέρει άμεσο αντίκτυπο στην αξιολόγηση του DBRS για την Κύπρο, προσθέτοντας ότι ο Οίκος έχει συνυπολογίσει στην αξιολόγησή του την απουσία πλειοψηφίας στη Βουλή, κάτι που καθιστά τη θέσπιση κυβερνητικών νομοσχεδίων πιο δύσκολη. Μάλιστα, σημειώνοντας την απόφαση της Βουλής να εξουσιοδοτήσει τη διενέργεια δαπανών μέσω του δωδεκατημορίου για τον Ιανουάριο, ο Αντιπρόεδρος του DBRS συμπλήρωσε πως τα πολιτικά κόμματα έχουν περιθώριο μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου για να πετύχουν έναν συμβιβασμό.

Ο καναδικός Οίκος αναβάθμισε την πιστοληπτική αξιολόγηση της Κύπρου στην επενδυτική βαθμίδα τον Νοέμβριο του 2018 (BBB low, ένα σκαλοπάτι πάνω από τα σκουπίδια). Στην επενδυτική βαθμίδα έθεσαν το κυπριακό αξιόχρεο επίσης οι οίκοι Standard and Poor’s και Fitch, ενώ ο οίκος Moody’s διατηρεί την κυπριακή αξιολόγηση στη μη επενδυτική βαθμίδα (Βa2).

Σημειώνεται ότι ο Οίκος Moody’s προέβη στην αναβολή της, προγραμματισμένης για το βράδυ της Παρασκευής, αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας της Κύπρου, χωρίς να εκδώσει οποιαδήποτε ανακοίνωση. Οι πληροφορίες ήθελαν πάντως τον οίκο να προβαίνει σε προειδοποιητική υποβάθμιση.

Μηδαμινά προβλήματα εάν υπερψηφιστεί τον Ιανουάριο

Σύμφωνα με το Economy Today και τον συνάδελφο Νέστορα Βασιλείου, προβλήματα, φυσιολογικά, θα υπάρξουν από την 1η Ιανουαρίου, οπότε και η κρατική μηχανή καλείται να λειτουργήσει με τις δαπάνες, οι οποίες προβλέπονταν στον κρατικό Προϋπολογισμό του 2020 για τον Ιανουάριο.

Να θυμίσουμε ότι ο κρατικός Προϋπολογισμός, που έχει καταψηφιστεί, ήταν αυξημένος για το 2021 κατά €742 εκατ. σε σύγκριση με αυτόν του 2020.

Στην πράξη, όμως, δεν αναμένεται ότι θα προκύψουν ανυπέρβλητα εμπόδια. Το στοίχημα, το οποίο καλούνται να κερδίσουν Υπουργείο Οικονομικών και Κυβέρνηση από τη μια, και η Βουλή από την άλλη, είναι να λειτουργήσουν με ταχύτητα.

Εφόσον υπάρχουν, κατά τα φαινόμενα, οι συναινέσεις που οδηγούν σε υπερψήφιση του αναθεωρημένου Προϋπολογισμού, τότε θα πρέπει να τεθεί το συντομότερον στη Βουλή προς ψήφιση. Λόγω των εορτών θεωρείται δύσκολο να επανακατατεθεί στη Βουλή ο αναθεωρημένος προϋπολογισμός, πριν από το τέλος του χρόνου, αλλά το Υπουργείο Οικονομικών είναι έτοιμο να το πράξει αρχές του έτους.

Όσο πιο σύντομα τόσο το καλύτερο. Αυτό είναι κομβικό να συμβεί.

Οι περισσότερες πληρωμές γίνονται στα τέλη του κάθε μήνα, οπότε εάν ο προϋπολογισμός ψηφιστεί σύντομα, για παράδειγμα περί τα μέσα Ιανουαρίου, δεν θα υπάρξουν προβλήματα. Εν ολίγοις θα ήταν υπερβολή, με τα υφιστάμενα δεδομένα, να λεχθεί αυτήν την ώρα ότι υπάρχει μεγάλος κίνδυνος να μην πληρωθούν μισθοί δημοσίων υπαλλήλων, επιδόματα και συντάξεις.

Πραγματικά προβλήματα θα υπάρξουν εάν, για οποιοδήποτε λόγο, δεν υπερψηφιστεί ο κρατικός Προϋπολογισμός του 2021 εντός Ιανουαρίου. Μικροκαθυστερήσεις, ενδέχεται να υπάρξουν στην έναρξη ή στη συνέχιση 40 με 50 περίπου έργων ανάπτυξης σε δήμους και κοινότητες της Κύπρου.