Το ατομικό δικαίωμα της ιδιοκτησίας

Οι τελευταίες προκλητικές και απαράδεκτες ενέργειες της Τουρκίας στην Αμμόχωστο δημιούργησαν ένα συγκρουσιακό κλίμα ανάμεσα στους εκτοπισμένους ιδιοκτήτες περιουσιών στο περίκλειστο τμήμα της Αμμοχώστου. Θέλω να τονίσω το επίθετο «περίκλειστο», που έγινε τον τελευταίο καιρό το σήμα κατατεθέν για την Αμμόχωστο. Και θέλω να τονίσω, ότι το περίκλειστο τμήμα της πόλης είναι ένα μικρό μέρος της πόλης της Αμμοχώστου. Το τμήμα αυτό είναι κυρίως η παραλιακή περιοχή, που περιλαμβάνει την καλύτερη παραλία της Μεσογείου, τα ξενοδοχεία και όλες τις τουριστικές υποδομές της πρώτης τουριστικής πόλης της Κύπρου. Περιλαμβάνει ακόμα το κεντρικό εμπορικό τμήμα της πόλης και φυσικά πολλές κατοικίες. Το τμήμα αυτό το απέκλεισε ο κατοχικός στρατός και παραμένει ακατοίκητο και έρημο για 46 χρόνια.

Το υπόλοιπο και μεγαλύτερο μέρος της πόλης και των προαστίων οι κατοχικές δυνάμεις το έχουν εποικίσει. Τα σπίτια της πόλης έχουν παραχωρηθεί σε Τουρκοκύπριους και σε εποίκους, που είναι οι σημερινοί χρήστες και μελλοντικοί «ιδιοκτήτες», σε περίπτωση ολοκλήρωσης της συμφωνίας για λύση ΔΔΟ, σύμφωνα με τις υποχωρήσεις και παραχωρήσεις της δικής μας πλευράς.

Σήμερα, δυστυχώς, ακόμα και η δική μας πλευρά χρησιμοποιεί τον όρο «περίκλειστο τμήμα» της πόλης, όταν αναφέρεται στην Αμμόχωστο. Ξεχνούν όλοι ότι η Αμμόχωστος είναι μία και αδιαίρετη. Σήμερα κανένας δεν μιλά για το εποικισμένο τμήμα της πόλης, με τους παράνομους σφετεριστές των σπιτιών μας. Όλοι μιλούν για το περίκλειστο και ακατοίκητο τμήμα της πόλης. Αυτού του τμήματος καλεί τους ιδιοκτήτες ο Τατάρ να υποβάλουν αιτήσεις στην παράνομη επιτροπή των κατεχομένων για επιστροφή στις περιουσίες τους υπό τουρκική διοίκηση ή για πώλησή τους. Για τους άλλους ιδιοκτήτες δεν γίνεται κανένας λόγος. Τις περιουσίες τους σφετερίζονται παράνομοι χρήστες, που αναμένουν να καταστούν «ιδιοκτήτες» σύμφωνα με τους όρους της συμφωνίας για λύση ΔΔΟ.

Ο ΥΠΕΞ, αναφερόμενος στις προκλήσεις του Τατάρ, κάλεσε τους ιδιοκτήτες των περιουσιών του περίκλειστου τμήματος να μην προσφύγουν ομαδικά στην παράνομη επιτροπή των κατεχομένων, επειδή τέτοια ενέργεια είναι αντίθετη με το εθνικό συμφέρον. Όμως, πριν τελειώσει, τόνισε ότι το δικαίωμα της περιουσίας είναι ιδιωτικό δικαίωμα και ο κάθε ιδιοκτήτης είναι ελεύθερος να αποφασίσει ο ίδιος με ποιον τρόπο θα ασκήσει αυτό το δικαίωμα.

Σημειώνω ιδιαίτερα την τελευταία δήλωση, που είναι και νομική διαπίστωση του ΥΠΕΞ. Η ιδιοκτησία είναι ατομικό δικαίωμα, που ασκείται ατομικά από κάθε ιδιοκτήτη. Το κράτος δεν μπορεί να καθορίσει με ποιον τρόπο θα ασκήσει αυτό το δικαίωμα ο ιδιοκτήτης. Ούτε και έχει δικαίωμα το κράτος να απαγορεύσει στον ιδιοκτήτη την προσφυγή σε μια παράνομη επιτροπή για αξιοποίηση της περιουσίας του σε βάρος του δημοσίου συμφέροντος. Αναγνωρίζει έτσι το απόλυτο του δικαιώματος της ιδιοκτησίας. Δεν μπορεί, όμως, να αναστείλει το δικαίωμα της ιδιοκτησίας για περιουσία στις κατεχόμενες περιοχές;

Με το ίδιο σκεπτικό κανένας, ούτε το κράτος ή η κυβέρνηση ή ο εκπρόσωπος μιας κοινότητας στις ενδοκυπριακές διαπραγματεύσεις δεν έχει δικαίωμα να συνάψει συμφωνία, που να αποστερεί την περιουσία από οποιονδήποτε ιδιοκτήτη ή ομάδα ιδιοκτητών. Ούτε μπορεί να ανακηρύξει ως ιδιοκτήτη κάποιον παράνομο σφετεριστή περιουσίας. Η περιουσία ανήκει σε αυτόν που έχει τον τίτλο ιδιοκτησίας. Και δεν μπορεί να καταργηθεί αυτός ο τίτλος, ή να δοθεί σε άλλον, ο οποίος απέκτησε συναισθηματικό δεσμό με την περιουσία, είτε ως νόμιμος είτε ως παράνομος χρήστης. Μεταβίβαση του τίτλου ιδιοκτησίας μπορεί να κάμει μόνον ο νόμιμος ιδιοκτήτης με ελεύθερη επιλογή. Κανένας δεν μπορεί να επιβάλει αλλαγή ιδιοκτησίας. Ούτε και το πλαίσιο Γκουτέρες, ούτε μια συμφωνία αναγνώρισης της κατοχής ή επανένωσης με ΔΔΟ.

Η ελεύθερη διακίνηση και η ελεύθερη εγκατάσταση δεν ξέρω αν είναι ατομικά δικαιώματα, ή αν το κράτος μπορεί να τα περιορίσει στους Ευρωπαίους πολίτες. Το δικαίωμα περιουσίας, όμως, όπως είπε και ο ΥΠΕΞ, είναι ατομικό και κανένας δεν μπορεί να του το στερήσει. Το δικαίωμα περιουσίας διασφαλίζεται με τίτλο ιδιοκτησίας και όχι με συναισθηματικό δεσμό, που δημιουργείται από πολυετή παράνομη χρήση.

Αυτό πρέπει να έχουμε όλοι στο μυαλό μας και πρώτος ο ΠτΔ, που μας εκπροσωπεί στις ενδοκυπριακές συνομιλίες. Και ελπίζουμε ότι στο Γκραν Μοντανά δεν έφτασαν στην αλλαγή τίτλου ιδιοκτησίας των περιουσιών των εκτοπισμένων. Να συνεχίσουν από εκεί που έμειναν. Αλλά να παραμείνουν μακριά από το ατομικό δικαίωμα της ιδιοκτησίας.