Η συμφωνία του αιώνα διχάζει τη Μέση Ανατολή

Η λύση δύο κρατών που προτείνει η «Συμφωνία του αιώνα» προνοεί την ίδρυση υπό πολύ αυστηρές προϋποθέσεις κράτους για τους Παλαιστινίους, την προσάρτηση από το Ισραήλ των εβραϊκών οικισμών στη Δυτική Όχθη, αλλά και της Κοιλάδας του Ιορδάνη, ενώ ενταφιάζει το δικαίωμα επιστροφής των Παλαιστινίων προσφύγων στη γη τους.

Είναι γεγονός πως αυτή η πρόταση, αρχιτέκτονας της οποίας είναι ο γαμπρός του Αμερικανού Προέδρου, Τζάρεντ Κούσνερ, έχει καταρτιστεί από «σκληροπυρηνικούς» φιλο-ισραηλινούς, οι οποίοι διέγραψαν σοβαρούς κανόνες του διεθνούς δικαίου και επιχειρούν, προκειμένου να εξυπηρετήσουν άλλα συμφέροντα, να δημιουργήσουν προηγούμενο στο Διεθνές Δίκαιο αυτό καθαυτό, την ερμηνεία και την εφαρμογή του.

Τι προηγήθηκε για

προετοιμασία του εδάφους

Οι δύσκολες συνθήκες κάτω από τις οποίες επιβίωναν οι Παλαιστίνιοι ήταν γνωστές, ωστόσο αυτές τον τελευταίο χρόνο έγιναν σχεδόν ανυπόφορες, καθώς ο Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών κατήργησε όλα τα προγράμματα οικονομικής βοήθειας και αρωγής προς τους Παλαιστινίους. Ακολούθως αναγνώρισε την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ και μετέφερε την πρεσβεία των Ηνωμένων Πολιτειών εκεί.

Λίγους μήνες αργότερα ο Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε πως αναγνωρίζει την ισραηλινή κυριαρχία στα υψίπεδα Γκολάν και, τέλος, την κυριαρχία του Ισραήλ στην κοιλάδα του Ιορδάνη. Βεβαίως οι κινήσεις Τραμπ δεν ήταν τυχαίες, αφού ήξερε πως μικρότερες χώρες της επιρροής των Ηνωμένων Πολιτειών θα έπρατταν ακριβώς το ίδιο και με αυτόν τον τρόπο δημιουργούν μια νέα κανονικότητα επιβολής διά της δημιουργίας λαϊκής συνείδησης. Οι διαμαρτυρίες που ακολούθησαν δεν αποδείχθηκαν ικανές για την αλλαγή στάσης των Ηνωμένων Πολιτειών, ενώ η Ρωσία δεν θέλησε ποτέ να χαλάσει τις σχέσεις της με το Ισραήλ, ως εκ τούτου τηρεί μέχρι σήμερα στάση ουδετερότητας, που δεν προκαλεί την αντίδραση καμιάς πλευράς.

Δέλεαρ… εκατομμυρίων δολαρίων

Οι υποστηρικτές της προσέγγισης του Λευκού Οίκου ανέκαθεν βασίζονταν στις σχέσεις τους με τους μονάρχες του Κόλπου και άλλες αραβικές χώρες για να παροτρύνουν τους Παλαιστινίους να αποδεχθούν το σχέδιο και να επωφεληθούν από την οικονομική δέσμη των 50 δισεκατομμυρίων δολαρίων διεθνών επενδύσεων για δέκα χρόνια. Με λίγα λόγια, τα χρήματα που ετοιμάζονται να επενδύσουν στην περιοχή και τα οποία είναι μόνο ένα μέρος του οικονομικού πακέτου της λύσης και το «δέλεαρ» που θέτει το σχέδιο προς τους Παλαιστινίους, είναι πάρα πολλά και αναγκαία, εκ των πραγμάτων, για την περιοχή. Ο Βενιαμίν Νετανιάχου ήταν ξεκάθαρος, όσο και ο Ντόναλντ Τραμπ. Θα γίνουν τεράστια οδικά και πολεοδομικά έργα, δρόμοι γρήγορης κυκλοφορίας – που μέχρι σήμερα οι Παλαιστίνιοι δεν διαθέτουν – εκσυγχρονισμένα οδοφράγματα και σύγχρονες υποδομές. Για όλα αυτά οι Παλαιστίνιοι δεν θα χρειαστεί να συνεισφέρουν στα Ταμεία. Τα χρήματα θα προκύψουν από ένα Διεθνές Ταμείο, στο οποίο βέβαια παραμένει άγνωστο ποιοι θα επενδύσουν.

Τα σχέδια περιλαμβάνουν χρηματοδότηση 28 δισεκατομμυρίων δολαρίων, σε Δυτική Όχθη και Γάζα για υποδομές υδροδότησης, ηλεκτροδότησης, τηλεπικοινωνιών, τουριστικών υποδομών και ιατρικών εγκαταστάσεων. Συνολικά απαριθμούνται 179 έργα ανάπτυξης.

Στα ψιλά γράμματα των άγραφων νόμων δεν αναγράφεται ο κίνδυνος της χειραγώγησης των Παλαιστινίων, οι οποίοι θα χάσουν τα περιθώρια των ελιγμών την ώρα των διαπραγματεύσεων για το πολιτικό σκέλος της λύσης.

Άλλωστε, όσα γνωρίζουμε μέχρι σήμερα είναι απλώς οι γενικές Αρχές οι οποίες διέπουν τη λύση δύο κρατών, το οικονομικό σκέλος και οι προϋποθέσεις για έναρξη του πολιτικού διαλόγου. Η πρόταση που περιλαμβάνει την πολιτική λύση αναμένεται να ανακοινωθεί και πάλι από τον Πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών τον προσεχή Νοέμβριο.

Βεβαίως τόσο η παρουσίαση του πρώτου σκέλους, όσο και η στιγμή παρουσίασης του δεύτερου σκέλους δεν είναι τυχαία. Όπως τυχαία δεν ήταν και η ενημέρωση του Μπένι Γκαντς, πριν από τη δημόσια παρουσίαση. Το πρώτο σκέλος αποτελεί προεκλογικό εργαλείο για τον Βενιαμίν Νετανιάχου, ισχυροποιώντας το προφίλ του. Το δεύτερο σκέλος θα αποτελέσει αντίστοιχα προεκλογικό εργαλείο του Ντόναλντ Τραμπ στη μάχη της αμερικανικής κάλπης, ενεργοποιώντας το ισραηλινό λόμπι. Εκ των προτέρων έχει εξασφαλιστεί η συμφωνία του ισχυρού ανθυποψηφίου του Νετανιάχου, Γκαντζ, ώστε σε περίπτωση δικής του εκλογής να μην υπάρξουν παρατράγουδα.

Ιερουσαλήμ, το μήλον της Έριδος

Παρουσιάζοντας το σχέδιο ο Ντόναλντ Τραμπ άρχισε λέγοντας πως οι Ηνωμένες Πολιτείες θα αναγνωρίσουν ως πρωτεύουσα του κράτους της Παλαιστίνης, την Ιερουσαλήμ. Αυτή, ωστόσο, δεν ήταν ολόκληρη η αλήθεια. Η συνέχεια αποκάλυψε πως, σύμφωνα με τους σχεδιασμούς, οι Παλαιστίνιοι θα πάρουν υπό δική τους διοίκηση ένα τμήμα της ανατολικής πλευράς της πόλης, η ασφάλεια του οποίου, ωστόσο, θα είναι υπό ισραηλινή ευθύνη. Αυτό, όπως εξήγησε, επειδή το Ισραήλ έχει αποδειχθεί ο καλύτερος «φύλακας» της πόλης και επειδή η πόλη θα πρέπει να μείνει αδιαίρετη πρωτεύουσα του κράτους του Ισραήλ.

Σε ό,τι αφορά δε τους Αγίους Τόπους, ο Αμερικανός Πρόεδρος ζήτησε τη διατήρηση του στάτους κβο, δηλαδή να παραμείνει υπό τον έλεγχο της Ιορδανίας.

Νομιμοποίηση εποικισμών

και προσαρτήσεων

Ένα από τα πολύ επικίνδυνα προηγούμενα που δημιουργεί η πρόταση Τραμπ είναι η νομιμοποίηση της κατοχής, η ανάπτυξη εποικισμών σε εδάφη που κατακτήθηκαν διά της ισχύος των όπλων και η προσάρτηση εδαφών…

Οι Ηνωμένες Πολιτείες λοιπόν έχουν εκφράσει ανοιχτά την ετοιμότητά τους να αναγνωρίσουν χωρίς καθυστέρηση την προσάρτηση από το Ισραήλ των οικισμών που παράνομα ανήγειρε στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη και αυτό μεταφράζεται στο 30% των εδαφών της Δυτικής Όχθης. Την ίδια ετοιμότητα εκφράζει - και προτείνει - σε ό,τι αφορά την κοιλάδα του Ιορδάνη, μια στρατηγική λωρίδα γης στα σύνορα της Ιορδανίας.

Προκειμένου οι Παλαιστίνιοι, ωστόσο, να αποκτήσουν επιπρόσθετο έδαφος, τους παραχωρεί το αραβικό τρίγωνο στα σύνορα με την Ιορδανία, το οποίο, ωστόσο, συνορεύει με την έρημο και άρα δεν έχει ιδιαίτερα περιθώρια ανάπτυξης. Το «τυρί» που δόθηκε ως αιτιολογία είναι πως το Ισραήλ δεν πρόκειται να αποδεχθεί την επιστροφή στρατηγικών, για την ασφάλειά του, σημείων, ωστόσο οι Παλαιστίνιοι θα αποκτήσουν περισσότερο έδαφος από αυτό που κατέχουν σήμερα. Από σήμερα, στο μεταξύ, το Ισραήλ δεσμεύεται να παγώσει την ανάπτυξη οποιουδήποτε εποικισμού για τα επόμενα τέσσερα χρόνια, προς αποφυγήν νέων τετελεσμένων επί του εδάφους. Αυτά τα τέσσερα χρόνια οι Παλαιστίνιοι μπορούν να αποδεχθούν την πρόταση, που σήμερα έχουν ήδη απορρίψει.

Αποστρατιωτικοποίηση… λέξη κλειδί

Το σχέδιο αναφέρει ξεκάθαρα πως το Ισραήλ θα συνεχίσει απρόσκοπτα το εξοπλιστικό του πρόγραμμα και την εθνική στρατηγική ασφάλειας.

Αντίθετα οι Παλαιστίνιοι οφείλουν να υπογράψουν αποστρατιωτικοποίηση, και για τον εξοπλισμό που θα τους επιτραπεί για ζητήματα άμυνας θα πρέπει να συνεργαστούν με το Ισραήλ και την Ιορδανία. Η Λωρίδα της Γάζας θα είναι υπό επιτήρηση, ενώ το κράτος της Παλαιστίνης, μέχρι νεωτέρας, δεν θα διαθέτει FYR και ΑΟΖ. Οι εισαγωγές και οι εξαγωγές του κράτους της Παλαιστίνης θα γίνονται μέσω δύο λιμανιών του Ισραήλ, της Χάιφα και του Άσντοντ.

Η Χαμάς θα πρέπει να αφοπλιστεί και να αποχωρήσει από κάθε επίσημη δραστηριότητα του κράτους της Παλαιστίνης.

Πρόσφυγες και εκτοπισθέντες

Το σχέδιο προτείνει επίσης μετακίνηση πληθυσμών, με εξαίρεση τους κατοίκους της Ιερουσαλήμ, οι οποίοι μπορούν να επιλέξουν.

Κατά τα λοιπά, οριστικά και αμετάκλητα αφαιρείται το δικαίωμα των Παλαιστίνιων προσφύγων να επιστρέψουν στο ισραηλινό έδαφος, αν ανήκουν σε οικογένειες που εγκατέλειψαν αυτά τα εδάφη κατά τη διάρκεια του πολέμου του 1967. Οι Παλαιστίνιοι πρόσφυγες θα έχουν την επιλογή να ζήσουν στο μελλοντικό παλαιστινιακό κράτος, να ενταχθούν στις χώρες στις οποίες διαμένουν σήμερα ή να εγκατασταθούν σε μια τρίτη χώρα, όχι όμως στο Ισραήλ.

Εδαφική συνέχεια

διάσπαρτων πόλεων

Παρατηρώντας τον χάρτη που παρουσιάζει το σχέδιο ειρήνευσης της Μέσης Ανατολής του Ντόναλντ Τραμπ, τα εδάφη που ανήκουν στην Παλαιστίνη δεν γειτνιάζουν απαραίτητα. Σύμφωνα με την πρόταση, όπου αυτό συμβαίνει, θα δημιουργηθούν «σύγχρονα και αποτελεσματικά δίκτυα μεταφορών για εύκολη μετακίνηση». Σε απλή μετάφραση η υπόλοιπη Παλαιστίνη θα συνδέεται με τη Λωρίδα της Γάζας, τις βιομηχανικές περιοχές και την Ιορδανία, με υπόγεια τούνελ και υπέργειες γέφυρες. Αντίθετα, οι Ισραηλινοί εποικισμοί, που θα αναγνωριστούν ως ισραηλινά εδάφη, θα παραμείνουν ως έχουν (θύλακες).