Όλα όσα πρέπει να ξέρουμε για τον COVID-19

Απαντήσεις σε καίρια ερωτήματα και απορίες που μπορεί να δημιουργούνται εύλογα στο μυαλό του κάθε πολίτη σχετικά με το νέο κορωνοϊό, δίνει στη «Σ» η Δρ. Μαρία Κολιού.

Ποια είναι η φύση του ιού; Ποιοι πλήττονται και ποια συμπτώματα εμφανίζει;

Ο ιός ανήκει στην οικογένεια των κοροναιών. Άνκαι στην ίδια οικογένεια των κοροναιών ανήκουν πολύ διαδεδομένοι ιοί που προκαλούν «κοινό κρυολόγημα» δηλαδή μια εντελώς αθώα κατάσταση, ο ιός αυτός όπως και ο συγγενικός με αυτόν ιός SARS που εμφανίστηκε το 2002, προκαλούν συνήθως πιο σοβαρή κλινική εικόνα στους ασθενείς.

Με τον ιό αυτό μπορεί να προσβληθεί οποιοσδήποτε άνθρωπος γιατί είναι ένας πρωτόγνωρος ιός για το αμυντικό μας σύστημα και επομένως κανείς δεν διαθέτει ανοσία.

Ο νέος αυτός ιός, μπορεί να προκαλέσει ήπια συμπτώματα από το αναπνευστικό σύστημα όπως για παράδειγμα πόνο στο λαιμό, βήχα και πυρετό. Μπορεί επίσης να προκαλέσει πόνους στους μυς και τις αρθρώσεις και αίσθημα κόπωσης. Σε κάποια άτομα μπορεί να εκδηλωθεί με πιο σοβαρή εικόνα και να προκαλέσει πνευμονία ή δυσκολία στην αναπνοή ώστε ο ασθενής να χρειαστεί να νοσηλευτεί σε νοσοκομείο. Πιο σπάνια μπορεί να προκαλέσει τον θάνατο. Τα άτομα που είναι πιο ευάλωτα στον ιό και έχουν περισσότερες πιθανότητες να νοσήσουν σοβαρά, είναι οι ηλικιωμένοι καθώς και οι άνθρωποι με υποκείμενα νοσήματα όπως ο Σακχαρώδης διαβήτης, η καρδιοπάθεια, η χρόνια πνευμονοπάθεια και η ανοσοκαταστολή.

Όπως διαβάσαμε σε ξένα πρακτορεία, μετά την ανάρρωση ο ιός μπορεί να προκαλέσει προβλήματα –εκτός από τους πνεύμονες- σε νεφρά και καρδιά. Επειδή γράφονται και ακούγονται πολλά, για να γνωρίζει ο κόσμος, ισχύει;

Είναι ακόμα νωρίς για να γνωρίζει κανείς τις μακροχρόνιες επιπλοκές που αφήνει ο ιός. Είναι ιός ο οποίος στην οξεία φάση μπορεί να προσβάλει εκτός από το αναπνευστικό σύστημα και άλλα όργανα όπως το ήπαρ , τον νεφρό , το κεντρικό νευρικό σύστημα και την καρδιά. Εντούτοις όσον αφορά τις μακροχρόνιες επιπλοκές του δεν έχουν ακόμα διασαφηνιστεί. Είναι ακόμα νωρίς. Με την περαιτέρω μελέτη των ήδη νοσησάντων αλλά και των περιστατικών που συνεχίζουν να εκδηλώνονται η εμπειρία μας εμπλουτίζεται οσον αφορά την συμπεριφορά του ιού και τις συνέπειες του στον ανθρώπινο οργανισμό.

Πόσες χιλιάδες πολίτες υπολογίζεται ότι ανήκουν στις ευάλωτες ομάδες και τι μέτρα πρέπει να λαμβάνουν;

Στον κυπριακό πληθυσμό οι ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού όπως οι ηλικιωμένοι και οι πάσχοντες με χρόνια νοσήματα καθώς και οι έγκυες έχουν εκτιμηθεί κατά το 2018 στις 190,000. Τα μέτρα που πρέπει να λαμβάνουν είναι τα ίδια ακριβώς με αυτά του υπόλοιπου πληθυσμού αλλά πιο αυστηρά όπως να διαβιούν σε χώρους που αερίζονται καλά, να πλένουν τα χέρια συχνά, να αποφεύγουν συνωστισμένους χώρους και να κρατούν αποστάσεις από τους ασθενείς με συμπτώματα λοίμωξης αναπνευστικού. Σε οδηγίες που έχει εκδώσει ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός ελέγχου νοσημάτων (ECDC) συνιστά επιπλέον όπως οι άνθρωποι αυτοί διατηρούν στο σπίτι επαρκές απόθεμα φαρμάκων για τα χρόνια νοσήματα τους ώστε να μην χρειάζονται να επισκέπτονται τον γιατρό ή τα φαρμακεία συχνά. Επιπλέον να διατηρούν καλή φυσική κατάσταση με άσκηση όσο αυτό είναι δυνατόν και να διατηρούν τις κοινωνικές επαφές τους ενεργές ώστε σε περίπτωση που νοσήσουν να υπάρχουν άνθρωποι γύρω τους να τους βοηθήσουν.

Σε περίπτωση αύξησης των κρουσμάτων, ποια άλλα μέτρα εισηγείστε ότι πρέπει να λάβει ο γενικός πληθυσμός;

Ήδη έχουν ληφθεί αρκετά και αυστηρά μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης με το κλείσιμο σχολείων, χώρων αναψυχής και με τον καθορισμό ανώτατου ορίου ανθρώπων σε κλειστούς χώρους. Αυτά τα μέτρα θα περιορίσουν τον ρυθμό αύξησης των περιστατικών και θα δώσουν την ευκαιρία στο σύστημα υγείας να περιθάλψει αυτούς που θα χρειαστούν εντατική νοσηλεία και γενικά τα περιστατικά που θα νοσήσουν σοβαρά. Αυτό που θα μπορούσε να γίνει σε περίπτωση που συνεχίζουν να αυξάνονται με γρήγορους ρυθμούς τα περιστατικά είναι να διακοπούν οι πτήσεις από χώρες με μεγάλο αριθμό περιστατικών όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και σίγουρα από την Ιταλία και κάποιες άλλες χώρες της Ευρώπης με τις οποίες έχουμε απευθείας σύνδεση. Θα πρέπει να ενθαρρυνθούν και ιδιωτικές εταιρείες να εφαρμόσουν μεθόδους με τις οποίες το προσωπικό τους να εργάζεται από το σπίτι με την βοήθεια της τεχνολογίας. Θα πρέπει να στηριχθούν οι ευάλωτοι πληθυσμοί όπως οι ηλικιωμένοι. Ίσως να πρέπει να ληφθούν μέτρα απομόνωσης γηροκομείων( όπου συνήθως οι διαμένοντες ένοικοι ζούν σε συνθήκες συνωστισμού) ώστε να προστατευτούν από τον κίνδυνο να εισέλθουν στον χώρο τους ασθενείς. Ίσως χρειαστεί να στηριχθούν από την πολιτεία κοινωφελείς οργανισμοί που φροντίζουν τέτοιες ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού. Τα ηλικιωμένα και συνήθως με χρόνια προβλήματα υγείας μέλη της οικογένειας να μην επιφορτίζονται με την φύλαξη των μικρών παιδιών τα οποία μπορεί να νοσήσουν ήπια αλλά να μεταδώσουν την νόσο στους άλλους. Ίσως να πρέπει να ανακοπεί εντελώς το κύμα λαθρομεταναστών γιατί είναι μία εντελώς ανεξέλεγκτη κατάσταση, μια πολύ ευπαθής ομάδα η οποία μπορεί να επιτείνει το υγειονομικό πρόβλημα ειδικά αν προέρχονται από χώρες με αυξημένα κρούσματα. Επιπλέον το κράτος θα στρέψει όλες τις προσπάθειες στην περίθαλψη των σοβαρά πασχόντων με την νόσο. Θα διακόψει όλες τις επισκέψεις ή χειρουργεία που δεν είναι επείγοντα και θα απασχολήσει το προσωπικό υγείας με την νοσηλεία των πασχόντων. Προκειμένου να αυξήσει το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό μπορεί να καλέσει πίσω στην ενεργό υπηρεσία συνταξιούχους ιατρούς ή νοσηλευτές ή ακόμα μπορεί να αξιοποιήσει γιατρούς από τον ιδιωτικό τομέα οι οποίοι θα απασχοληθούν στα νοσηλευτήρια όπου θα νοσηλεύονται περιστατικά.

Όσον αφορά το ποσοστό θνησιμότητας, είναι γεγονός ότι είναι χαμηλό αναλογικά με τον γενικό πληθυσμό που προσβάλλεται από τον ιό. Εάν το δούμε, όμως, πιο στοχευμένα, σε ποιες κατηγορίες του πληθυσμού το ποσοστό θνησιμότητας είναι μεγαλύτερο;

Είναι γεγονός ότι η γενική θνητότητα από την νόσο είναι γύρω στο 2%. Όμως, όπως έχει φανεί και από πρόσφατη δημοσίευση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας η θνητότητα αυξάνει με την αύξηση της ηλικίας καθώς και με την ταυτόχρονη παρουσία υποκείμενων νοσημάτων. Η ηλικία άνω των 60 ετών καθώς και η ταυτόχρονη παρουσία χρόνιων νοσημάτων όπως καρδιοπάθεια, σακχαρώδης διαβήτης , υπέρταση και ανοσοκαταστολή έχουν συνδεθεί με αυξημένη θνητότητα από τον ιό.